"xalq bank"ning tashkiliy tuzilishi
Download 105.46 Kb.
|
xalq banki
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xalq Bank”ning chakana xizmatlari.
|
Debet 14901-Jismoniy shaxslarga berilgan uzoq muddatli kreditlar
Kredit 10301 yoki 16301 yoki 202XX (sotuvchi yoki xizmat ko'rsatuvchi) Bank yuridik shaxsga kredit berdi. Debet 13101-«Xususiy korxonalar, xo'jalik shirkatlari vajamiyatlarga berilgan qisqa muddatli kreditlar Kredit 10301 yoki 16301 yoki 202XX (sotuvchi yoki xizmatko'rsatuvchi) Istisno tarzida ish haqiga berilgan kredit kredit oluvchining hisobvarag’iga o’tkazib berilishi mumkin, shuningdek, tijorat banklarining kredit siyosatida ko’zda tutilgan bo’lsa jismoniy shaxslarga uy-joyini rekonstruksiya qilish maqsadida berilayotgan kreditlarning ma’lum qismi ularning nomiga ochilgan plastik kartochkalarga o’tkazib berilishi mumkin. Bunday hollarda quyidagi buxgalteriya yozuvlari amalga oshiriladi. Bank kreditni jismoniy shaxsning plastik kartochkasiga o’tkazdi. Debet 14901-“Jismoniy shaxslarga berilgan uzoq muddatli kreditlar” Kredit 22618 – “Jismoniy shaxslarning plastik kartochkalari bo’yicha majburiyatlar” Bank kreditni yuridik shaxsning muddatsiz muddatsiz depozit hisobvarag’iga o’tkazdi. Debet 13101-«Xususiy korxonalar, xoʻjalik shirkatlari va jamiyatlarga berilgan qisqa muddatli kreditlar Kredit 20208-«Xususiy korxonalar, xoʻjalik shirkatlari va jamiyatlarning talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlari Bank muddatida qaytmagan va uzoq vaqt davomida muammoli hisoblangan kreditlarni qaytarib olish uchun xoʻjalik sudlariga da’vo arizalari kiritishi mumkin. Banklar berilgan kreditlarni Markaziy bankning «Tijorat banklari va ularning filiallari tomonidan aktivlar sifatini tasniflash, ssudalar bo’yicha yuzaga kelishi mumkin bo’lgan yo’qotishlar o’rnini qoplash uchun tashkil etiladigan zaxirani shakllantirish va undan foydalanish tartibi»ga asosan (1999-yil, 11-fevral, Adliya Vazirligida 632-son bilan ro’yxatga olingan) beshta guruhga ajratgan holda tasniflaydi va zaxira shakllantiradi. Beshta guruh va asosiy qarzga nisbatan zaxira hisoblanadigan zaxira miqdori quyida keltirilgan. 1.Yaxshi -0. 2.Standart -10. 3.Substandart -25. 4.Shubhali-50. 5. Umidsiz-100. Tijorat banklari kreditlarga hisoblangan, lekin undirilmagan hisobdan chiqarib, foiz summalarini ham shu tariqa hisobdan kreditlarning asosiy summasi va ularga hisoblangan, lekin undirilmagan foizlarni balansdan tashqari hisobvaraqlarda hisobga olib borishni davom ettiradi. Buning asosiy maqsadi kredit olgan yuridik yoki jismoniy shaxsning moliyaviy imkoniyati yaxshilansa kelgusida qaytarib olishdir. “Xalq Bank”ning chakana xizmatlari. 01.08.2023 sanadan 05.08.2023 gacha asosiybank xizmatlaridan biri bo'lgan Kredit bo'limida amaliyot o'tadim. Kredit operatsiyalari xaqida malumotlarga ega bo'ldim. O'zbekiston Respublikasi bank tizimini rivojlantirish oldida turgan asosiy vazafalardan biri bu bank xizmatlari sifatini oshirish, xizmatlar ko'lamini kengaytirish va ularni rivojlangan davlatlar banklari darajasiga yetkazishdan iborat. Yurtboshimiz ta'biri bilan aytganda, bu borada zamonaviy bank xizmatlarini rivojlantirishva bank xizmatlarini ommabopligiga alohida e'tibor qaratish lozim. O'zbekiston Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi farmoni bilan qabul qilingan ”2017-2021 yillarda O’zbekistonni rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasi”da ham “bank tizimini isloh qilish, banklar depozit bazasining kapitalizatsiyasini chuqurlashtirish va barqarorligini oshirish, ularning moliyaviy barqarorligini va ishonchligini mustahkamlash, istiqbolli investision loyihalar hamda kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarini kreditlashtirishni yanada kengaytirish vazifasi belgilab berilgan. Darhaqiqat, tijorat banklari xizmatlar bozorining rivoji nafaqat xalq xo’jaligiga kapitalni taqsimlashga, balki aholiga axborot berish, to’lovlarni tezlashtirish va boshqa bir qancha qulaylik va imkoniyatlarni yaratib beradi. Shu asosda bizning oldimizda chakana bank xizmatlari sohasida xorijiy davlatlar tajribasini o’rganish va ushbu tajribaning ijobiy jihatlariniO’zbekiston banktizimidagi ichki holatdan kelib chiqib joriy etish bugungi kunning dolzarb masalalaridan hisoblanadi. Ilmiy ishni amalga oshirishda tijorat banklarida chakana bank xizmatlarini rivojlantirishda axborot texnologiyalarini joriy etishda olimlar va soha vakillari bilan suhbat, ularning yozma va og’zaki fikr-mulohazalarini tahlil qilish, ekspert baholash, jarayonlarni kuzatish, iqtisodiy hodisa va jarayonlarga tizimli yondashuv, muallif tajribalari bilan qiyosiy tahlil o’tkazish orqali tegishli yo’nalishlarda xulosa, taklif va tavsiyalar berilgan. Chakana xizmatlarga ixtisoslashgan «raqamli>> banklar faoliyatini rivojlantirish va o’z o’rnini ushlab qolish maqsadida banklar Fintech startaplarini moliyalashtirmoqda yoki sotib olmoqda. Butun dunyoda kuzatilayotgan bu vaziyat yurtimiz banklariga ham o’z ta’sirini ko’rsatishi shubhasiz. Efma va Infosys Finacle o’tkazgan so’rov va tadqiqotlarda banklar (74%) 2016-2017 yillarda innovasion loyihalarga investisiyalarni oldingi yillarga nisbatan ko’paytirganliklarini ta’kidlaganlar. 69% banklar o’zlarining innovasion banklarga aylanganliklarini ta’kidlashgan va 25% banklar o’z innovasion faoliyatlarini yuqori darajada, deb hisoblashgan. Banklarning 40% dan ortig’I startaplar bilan ishlamoqda va 30% banklar startaplarga sarmoya kiritganini ta’kidlagan [8]. Innovatsiya va raqamli transformatsiya o’zaro uzviy bog’liq bo’lib, respondent banklarning 20%i chakana xizmatlarni ixtisoslashgan « Fintech va texnologiya kompaniyalarining tahdidi 2016 yilda 47% deb baholangan bo’lsa, 2017 yilda 48% deb qayd etilgan. Fintech va texnologiya kompaniyalari o’zlarining juda moslanuvchanligi va yangiliklarni tez qabul qilib, tatbiq etish imkoni borligi bilan banklarga munosib raqobatchi bo’lmoqda. Shuning uchun banklarning Fintech va texnologiya kompaniyalari startaplari bilan hamkorlik qilishi ularning kelgusida mijozlar va bozor talabiga javob berish imkoniyatini yaratishi mumkin. Bu holat asosan rivojlangan davlatlarda (AQSh, Yevropa Ittifoqi, Braziliya, Xitoy, Janubiy Afrika, Avstraliya va shu kabi davlatlar) sezilarli ta’sir o’ktazib, asosan shu davlatlar banklari texnologik o’zgarishlarga va innovasion loyihalarga ijobiy yondashmoqda, ammo rivojlanayotgan davlatlar banklarida bu o’zgarishlarga yetarli e’tibor berilmagan. Chakana xizmatlarga ixtisoslashgan «raqamli»> banklar faoliyatini rivojlantirish o’z samarasini berishiga misol tariqasida UniCredit bankining oxirgi 3 yilda (2017- 2019 yillarda) 1,2 mlrd. Yevro investisiya qilganligini va bu tizim asosiy xizmat prinsipini tubdan o’zgartirishini hisobga olgan holda o’z ichiga tranzaksiya migratsiyasini, protsessingni raqamlashtirish va soddalashtirish, xujjatlarni raqamlashtirish hamda savdoni elektronlashtirishni rivojlantirishini keltirish mumkin. Chakana xizmatlarda banklarning asosiy raqobatchilari mobil ilova to’lov tizimlari bo’lib, dunyo banklarining 86%i bu tahdid juda jiddiy ekanligini va bunda banklar oldida faqat ikki yo’l borligini, birinchisi, Fintech va texnologiya kompaniyalari startaplari bilan hamkorlik qilish, ikkinchisi, Fintech va texnologiya kompaniyalari tovar va xizmatlarini banklar tomonidan ishlab chiqish ekanligini ta’kidlashmoqda. Rivojlangan davlatlar banklari Fintechlarni tinimsiz kuzatib bormoqda. ING Group (Niderlandiya) rahbari Ralph Hamers ma’lum qilishicha, ING Group bozordagi talab va taklifni doim o’rganib boradi hamda 45 ta Fintechlar bilan to’lov menejmenti, tizimni rivojlantirish, mobillashtirish va kreditlashtirishda hamkorlik kiladi. Z amonaviy axborot texnologiyalari, yangi bank mahsulotlari va xizmatlarining joriy etilishi mamlakatimiz bank xizmatlari bozori kengayishiga sharoit yaratmoqda. Respublikamizda bozor iqtisodiyoti munosabatlari rivojlangani sari tijorat banklari ham chakana amaliyotlar, mijozlarga taqdim etiladigan xizmatlar turini oshirish orqali o’z faoliyatini diversifikatsiyalashga erishmoqda. Ayni paytda barcha tijorat banklari Internet tarmog’ida o’zlarining web- saytlarini ochib, uni bankning faoliyatiga oid ma’lumotlar, yangi xizmat turlari va shartlari, mijozlar manfaatiga tegishli axborotlar bilan muntazam boyitib bormoqda. Markaziy bank veb-sayti orqali esa davlat interaktiv xizmatlari ko’rsatish yo’lga qo’yilmoqda. Xalq Bankning chakana xizmatlarida quyidagilar oʻrnatilgan: 1. Hisobraqamni ochish: Turon Bankning chakana xizmatlari orqali mijozlar hisobraqamlarini ochishi mumkin. Bu tizimda mijozlar xususiy yoki korporativ hisobraqamlarni ochishlari mumkin. 2. Pul o'tkazmalari: Turon Bankning chakana xizmatlarida elektronik pul oʻtkazmalari amalga oshirish imkoniyati mavjud. Mijozlar bank hisobraqamlaridan boshqalarga vaqtinchalik yoki doimiy tarzda pul yuborishlari, shuningdek, tushumlarini qabul qilishlari mumkin. 3. Kartalarni taqdim etish: Turon Bank chakana xizmatlaridagi mijozlariga bank kartalari taqdim etadi. Bu kartalar orqali mijozlar bankomatlar, maʼlumotnomalar yoki onlayn platformalar orqali mablagʻlariga kirish imkoniyatini oladilar. 4. Kreditlar olish: Turon Bankning chakana xizmatlari orqali mijozlar kredit olish imkoniyatiga ega boʻlidilar. Bank oʻz mijozlariga uy, transport, tadbirkorlik kapitali olish va boshqa moliyaviy hajmi yuqori kreditlar taqdim etadi. 5. Mobile banking: Turon Bankning chakana xizmatlarida mobil bank hisoblanadi. Bu tizim bank mijozlari uchun mobil ilovalarni taqdim etadi, shuningdek, mobil ilovalar orqali pul oʻtkazmasi amalga oshirish, hisobraqamni boshqarish va qolgan bank xizmatlaridan foydalanishga imkon beradi. Xalq Bankning chakana xizmatlari mijozlarning bank operatsiyalarini osonlashtirish va tez amalga oshirishga yordam beradi. Xalq Bank, mijozlarga chakana xizmatlar taqdim etadi. Bu xizmatlar to'lov jarayonlarini osonlashtirish, moliyalashtirish, kreditlarni olish va boshqalar kabi amallarni osonlashtirishga yordam beradi. Quyida Turon Bankning chakana xizmatlaridan ba'zilari keltirilgan: 1. To'lov jarayonlarini osonlashtirish: Turon Bank orqali mijozlar, bankomatlardan, internet banking tizimidan yoki mobil ilovadan to'lov qilishlari mumkin. Ular, hisobraqamdagi mablag'ni to'lov jarayonlariga ishlatishadi va to'lovlarni boshqarishga yordam beradi. 2. Moliyalashtirish: Turon Bank, mijozlarga kreditlar, omonatlar va sertifikatlar orqali moliyalashtirish imkoniyatini taqdim etadi. Kreditlar, kamayish yuzasidan kurashish va foydalanuvchilar uchun qulay to'lov grafiklarini taklif etish bilan bog'liqdir. Omonatlar va sertifikatlar esa amalga oshirilgan mablag'ni daromad olish imkoniyatini taqdim etadi. 3. Kreditlarni olish: Turon Bank, mijozlarga kafolatlangan kreditlar, avtokreditlar, ipoteka kreditlari va boshqalar kabi turdagi kreditlarni taklif etadi. Bu kreditlar orqali, mijozlar tanqid qilinmagan boyliklarni olish, buyurtma berish va boshqalar kabi xarajatlarni to'plash imkoniyatiga ega bo'lishadi. 4. Kreditlarni boshqarish: Turon Bank, kreditlarni boshqarishda tajribali va yuridik konsultantlar orqali yordam beradi. Bu xizmat orqali, mijozlar taklif etilgan biznes rejalarini va moliyalashtirishni boshqaruvchi tadbirlarni yuritishda yordam oladi. 5. Valyutada savdo: Turon Bank, mijozlarga valyutadagi savdo operatsiyalarini amalga oshirish imkoniyatini taklif etadi. Ular, akkreditivlar, remittance va diger valyuta bilan bog'liq operatsiyalarni amalga oshirishda yordam berishadi. 6. Moliyalashtirilgan summani xizmatlari: Turon Bank, moliyalashtirilgan summani xizmatlarida omonat qilish va ornament kursini o'sirish imkoniyatini taqdim etadi. Bu xizmat orqali, mijozlar mablag'larini moliyalashtirish orqali daromad olish imkoniyatiga ega bo'lishadi. Turon Bankning yuqori sifatli va samarali chakana xizmatlari, mijozlarga yaxshi vaqtda, sifatli va ishonchli xizmatlar taqdim etishga o'z imkoniyatiga ega bo'lishini ta'minlashda yordam beradi. Turon Bankning chakana xizmatlari faoliyatining asosiy yo'nalishlari quyidagilar: 1. To'lov xizmatlari: Turon Bank, mijozlarga turli to'lov turlarini taklif etadi. Bu qozonchilik, pul ko'chirish, plastik kartalar, mobil to'lovlar, internet banking va boshqa elektron to'lov tizimlari orqali amalga oshiriladi. Turon Bankning tizimida mijozlar osonlik bilan to'lovlarini amalga oshirishlari mumkin. 2. Kredit xizmatlari: Turon Bank, kafolatlangan kreditlar, avtokreditlar, ipoteka kreditlari va boshqalar kabi xarajatlar uchun moliyalashtirish imkoniyatlarini taklif etadi. Bu xizmat orqali mijozlar, kirishdan tashqari qozonchiliklardan foydalanib, xarajatlarni muddati bilan va qulay to'lov grafiklari bilan to'lashlari mumkin. 3. Mablag'larni omonatlashtirish xizmatlari: Turon Bank, mijozlarga omonatlar va sertifikatlar orqali mablag'larni omonatlashtirish imkoniyati beradi. Omonatlar, qulay muddat va omonat summasi bilan amalga oshiriladi va mijozlar uchun daromadni jalb qilish imkonini yaratadi. Sertifikatlar esa boshqa investitsion imkoniyatlarni taklif etadi. 4. Chakana kafolatlari xizmatlari: Turon Bank, mijozlarga biznes kafolatlari, shunday qilib akkreditivlar va biznes operatsiyalarni amalga oshirishda hisob-kitobga tayyorgarlik qilishda yordam beradi. Bu xizmatlar orqali, mijozlar xususiy biznes talablarini qondirish, mollardan foydalanish va xarajatlarni to'lashda imkoniyatga ega bo'ladi. 5. Valyuta xizmatlari: Turon Bank, mijozlarga valyuta savdo xizmatlarini taklif etadi. Ular mablag'larini turli valyutalar bilan almashish orqali mablag'larini kafolatlashlari va moliyalashtirishlari mumkin. Turon Bank, mijozlarga yurtdan to'lovlar olish, hisob-kitobni tuzish va boshqa valyutaviy operatsiyalarini amalga oshirishda yordam beradi. 6. Internet xizmatlari: Turon Bank, mijozlarga internet banking tizimini taklif etadi. Ushbu tizim orqali mijozlar, onlayn hisob-kitobga kirish, hisobining xodimiylarini boshqarish, to'lovlarini amalga oshirish, hisobga pul kiritish va yaratgan amalga oshirish imkoniyatlarini yaxshilaydi. Turon Bankning chakana xizmatlari faoliyatining asosiy maqsadi mijozlarga yanada qulay vaqtlarda va ishonchli xizmat ko'rsatishdir. Bu xizmatlar orqali mijozlar moliyalashtirish amalga oshirish, to'lov jarayonlarini osonlashtirish va biznes operatsiyalarini tashishda yordam oladilar. Xulosa. Men Qasqadaryo viloyati QARSHI SHAHAR, XALQ BANKI ESKI SHAHAR BXMda 12.06.2023dan 05.08.2023ga qadar ishlab chiqarish amaliyoti o’tadim. Ushbu amaliyot davomida o’rgangan bilimlarimni amaliyotda qay darajada kerak bo’lishini, nazariya bilan amaliyotning bog’liq va bog’liq bo’lmagan jihatlarini, amaliyotda qo’llash uchun qanday nazariy bilimlar kerakligini o’rgandim. O’rgangan nazariy bilimlarim hamda ushbu 8 haftalik tanishuv amaliyotimdan kelib chiqqan holda Xalq bankida yanada rivojlanishi uchun quyidagilarni tavsiya qila olaman: aholi va bank xodimlari o’rtasida muloqot madaniyatini yanada yaxshilash, ya’ni qishloq aholisiga bank va uning faoliyati, ishlash prinsiplarini sodda shaklda tushuntirish, bankda o’zini tutish, bank xodimlari hamda bank jihozlari (bankomat, infokiosk…) bilan bevosita aloqa qila olish malakalarini oshirish; aholi mablag’larini jalb qilish. bank aktivlarini oshirish; davlat tomonidan imtiyozli kredit uchun ajratiladigan mablag’larni kamaytirish; bank faoliyatiga davlat aralashuvini kamaytirish; dasturiy ta’minot uchun mutaxassislarni jalb qilish va kompyuterlarni muntazam zamonaviy dasturlar bilan ta’minlash; bank faoliyatida ma’muriy buyruqbozlik va byurokratiyani kamaytirish; Xodimlar malakasini oshirish uchun chet elga almashinuv dasturlarida ishtirok etish. 2-3 yil muddatga tijorat foizida kafillik asosida mikroqarz kreditlarini 50.0 mln so’mgacha miqdorda ko’proq ajratish; Korrupsiya va boshqa qonun buzilish xolatlarini oldini olish maqsadida xodimlarning oylik ish xaqlarini oshirish xamda ularga bank uchun kelajakda sidqidildan ishlashlari uchun bankning o’zi tomonidan qurilayotgan uylar uchun kam foizda ipoteka kreditlari ajratish; Xulosa o’rnida shuni qo’shimcha qilmoqchimanki Turon bank “ATB” ning rivojlantirish uchun nafaqat bank balki bankning yuridik va jismoniy mijozlari xam o’z xissalarini qo’shishlari lozim. Ya’ni fuqarolarga ishonch bildirgan xolda ularga ajratilgan imtiyozli kreditlarni mijozlar o’z vaqtida qaytarishsa bankimiz xar bir ko’rsatkich bo’yicha yuqori o’rinlar uchun kurasha olishiga ishonaman. Download 105.46 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|