Xalqaro birliklar tizimi Reja: Kirish 01 02 03 04

Xalqaro birliklar tizimining 7ta asosiy birligi

Xalqaro birliklar tizimining 7ta asosiy birligi

1. Metr (m) - metr uzunlikning asosiy birligidir. U yorug‘likning vakuumda 1/299,792,458 soniyada bosib o‘tgan masofasi sifatida aniqlanadi.
2. Kilogramm (kg) - Kilogramm massaning asosiy birligidir. U Kilogrammning xalqaro prototipi, Fransiyadagi Xalqaro Oʻlchov va Oʻlchovlar Byurosida saqlanadigan platina-iridiy silindrining massasi sifatida aniqlanadi.
3. Soniya (lar) - Soniya - vaqtning asosiy birligi. Bu seziy-133 atomining asosiy holatining ikki o'ta nozik darajasi o'rtasidagi o'tishga mos keladigan 9 192 631 770 radiatsiya davrining davomiyligi sifatida aniqlanadi.
4. Amper (A) - Amper elektr tokining asosiy birligidir. Bu vakuumda bir-biridan bir metr masofada joylashgan cheksiz uzunlikdagi ikkita toʻgʻri, parallel oʻtkazgich va arzimas dumaloq kesma oʻrtasida har bir metr uzunlikdagi 2 x 10^−7 nyutonlik jozibador kuch hosil qiladigan doimiy oqim sifatida aniqlanadi.
5. Kelvin (K) - Kelvin haroratning asosiy birligidir. U “suvning uchlik nuqtasi termodinamik haroratining 1/273,16 qismi” deb taʼriflanadi, bu suvning uch fazasi (qattiq, suyuq va bugʻ) muvozanatda birga mavjud boʻlgan haroratdir.
6. Mole (mol) - mol modda miqdorining asosiy birligidir. U uglerod-12 ning 0,012 kilogrammida qancha atom bor bo‘lsa, shuncha elementar elementlarni (atomlar, molekulalar yoki ionlar) o‘z ichiga olgan moddaning miqdori sifatida aniqlanadi.
7. Candela (cd) - Candela yorug'lik intensivligining asosiy birligidir. U 540 x 10^12 gerts chastotali monoxromatik nurlanish chiqaradigan manbaning ma'lum bir yo'nalishdagi yorug'lik intensivligi sifatida aniqlanadi va bu yo'nalishda nurlanish intensivligi steradian uchun 1/683 vattni tashkil qiladi.

Xulosa

Xulosa

Xulosa qilib aytadigan bo'lsak, Xalqaro birliklar tizimi (SI) fan, muhandislik va kundalik hayotda qo'llaniladigan butun dunyoda tan olingan o'lchov tizimidir. U uzunlik, massa, vaqt, elektr toki, harorat, moddaning miqdori va yorug'lik intensivligini o'lchashni ta'minlaydigan ettita asosiy birlikka asoslangan. Har bir asosiy birlik ilmiy va texnologik vositalar orqali aniq aniqlanadi, bu o'lchovlarni universal tarzda taqqoslanadigan va aniq qiladi. SI tizimini qabul qilish global chegaralar boʻylab oʻlchovlarda izchillik va izchillikni taʼminlaydi hamda ilmiy taraqqiyot va innovatsiyalar uchun muhim asos boʻlib xizmat qiladi.
E’tiboringiz uchun rahmat.
Toshkent Davlat Agrar Universiteti 2023-yil.
Hikmatullayev Bobirjon