Xalqaro kosmik stansiya, qisqartmasi xks

• TAYYORLADI:
• O’tkirov Asilbek

Xalqaro kosmik stansiya, qisqartmasi-- XKS (inglizcha: International Space Station, qisqartmasi – ISS) — ko’p maqsadli kosmik tadqiqot ob’ekti sifatida ishlatiladigan boshqariladigan kosmik stansiya; 1998-yil oxiridan hozirga qadar faoliyat yuritib kelmoqda.

• Xalqaro kosmik stansiya, qisqartmasi-- XKS (inglizcha: International Space Station, qisqartmasi – ISS) — ko’p maqsadli kosmik tadqiqot ob’ekti sifatida ishlatiladigan boshqariladigan kosmik stansiya; 1998-yil oxiridan hozirga qadar faoliyat yuritib kelmoqda.
• XKS–14 davlat ishtirokidagi xalqaro qo’shma loyiha hisoblanadi: Rossiya, AQSH, Kanada va Yevropa kosmik agentligi a’zolari — Belgiya, Germaniya, Daniya, Ispaniya, Italiya, Gollandiya, Norvegiya, Fransiya, Shveytsariya, Shvesiya.
• XKS inson qurgan eng qimmat obyekt sifatida Ginnes rekordlar kitobiga kiritilgan. Stansiyaning umumiy qiymati 100 milliard dollardan oshadi.

XKS quyidagilar orqali nazorat qilinadi: Rossiya segmenti – Korolevdagi kosmik parvozlarni boshqarish markazidan, Amerika segmenti – Xyustondagi Lyndon Jonson missiyasini boshqarish markazidan. Laboratoriya modullari - Yevropaning „Kolumb“ va Yaponiyaning „Kibo“ — Yevropa kosmik agentligi (Oberpfaffenhofen, Germaniya) va Yaponiya aerokosmik tadqiqotlar agentligi boshqaruv markazlari tomonidan nazorat qilinadi. Markazlar o’rtasida doimiy axborot almashinuvi mavjud.

• XKS quyidagilar orqali nazorat qilinadi: Rossiya segmenti – Korolevdagi kosmik parvozlarni boshqarish markazidan, Amerika segmenti – Xyustondagi Lyndon Jonson missiyasini boshqarish markazidan. Laboratoriya modullari - Yevropaning „Kolumb“ va Yaponiyaning „Kibo“ — Yevropa kosmik agentligi (Oberpfaffenhofen, Germaniya) va Yaponiya aerokosmik tadqiqotlar agentligi boshqaruv markazlari tomonidan nazorat qilinadi. Markazlar o’rtasida doimiy axborot almashinuvi mavjud.

AQSHning aeronavtika va fazoni tadqiq qilish boshqarmasi (NASA) „Axiom Space“ kompaniyasi bilan 2022-yilning yanvarida Xalqaro kosmik stansiyasiga sayyoh yuborish bilan bogʻliq shartnoma imzoladi. Ushbu missiya „Axiom Mission 1“ (Ax-1) deb nomlanadi va sakkiz kun davom etadi. Parvoz Florida shtatidagi Kanaveral kosmodromidan amalga oshiriladi.

• AQSHning aeronavtika va fazoni tadqiq qilish boshqarmasi (NASA) „Axiom Space“ kompaniyasi bilan 2022-yilning yanvarida Xalqaro kosmik stansiyasiga sayyoh yuborish bilan bogʻliq shartnoma imzoladi. Ushbu missiya „Axiom Mission 1“ (Ax-1) deb nomlanadi va sakkiz kun davom etadi. Parvoz Florida shtatidagi Kanaveral kosmodromidan amalga oshiriladi.