Xalqaro mintaqashunoslik fanidan

2.Mintaqaviy tadqiqot metodlari
Bilish metodining majmuasi real hayotning barcha obyektlari va hodisalarini o’zaro bog’liqlik va rivojlanishda ko’rib chiqish imkonini yaratadi. Bilishning asosini umumilmiy metodlar tashkil etadi.

Eslatma!!!
Tadqiqot metodi, yoki bilish metodi bu—oldiga qo’yilgan maqsadga erishish usulidir.

Ular bilan birgalikda, qisman ilmiy, maxsus metodlar yaratilgan. Agar umumilmiy metodlardan barcha ilmlarda foydalanilsa, ikkinchilaridan — faqatgina aniq ilmiy dissiplinalarda foydalanilgan. Mintaqaviy siyosatni ilmiy asoslash uchun umumilmiy metodlar bilan birgalikda, xususiy metodlar ham ishlatiladi. Foydalanilayotgan metodlar majmuasi naqadar keng bo’lsa, tadqiqot obyekti va predmetini bilish shunchalik chuqur, qabo’l qilinadigan qarorlar shunchalik asoslangan bo’ladi.

Boshqa bir asosiy manfaat regionalizatsiya jarayoni globallashuvga bog`langanmi yoki antinomikmi. Ikkinchi farazda, regionalizatsiya jarayoni ichki integratsiyani oshiradi, ammo asosan bojxona to`lovi orqali global integratsiyani pasaytiradi. Birinchi farazda, qarama-qarshi holatda shu narsa ta’kidlanadiki, regionalizatsiya global savdoni ta’minlaydi. 1990-yillardagi ideologik muhitda, Yevropa integratsiyasi YeI 1993-yilda xizmatlar va tovarlarning erkin aylanishi bilan butunlay integriyatsiyalanganda potensial xavf sifatida ko`pgina iqtisodiy mualliflar orqali qabo’l qilingan(Krugman. 1991; Frankel, 1995). Asosiy qo`rquv shundaki, ichki iqtisodiy integratsiya iqtisodiy jarayon uchun eng zo`r muhit sifatida (neo)liberal mualliflar orqali ko`rib chiqilgan jahon erkin savdosi bo`lgan iqtisodiy ko`pdavlatlilikka cheklash sifatida harakatlanuvchi iqtisodiy bojxona orqali birlashishi mumkin(Richard va Zanin, 2009). Biroq, 1990-yillarning oxirida bu qo`rquvlar pasaygandek tuyo’ladi va hududiy erkin savdo kelishuvlari haqida qarashlar butunlay o`zgargan. Albatta, ko`pgina mualliflar shuni ko`rsatishdiki, ichki tarzda integratsiyalashgan makro-hududlar iqtisodiy himoyalangan hududlarga olib bormadi(Anselin va O‘Lofin. 1996:Poon, 1997). Qarama-qarshi holatda ichki va tashqi savdo ikkalasi ham yuqori darajalarda rivojlandi.
Shu bois, regionalizatsiya haqida nazariy qarashlar rivojlangan holatda o`zgardi, bu vaqtda maqsad bir xilligicha qoldi: o`sayotgan liberalizatsiya va savdo. Ba’zi mualliflar uchun, regionalizatsiya ikkinchi darajali holat sifatida ko`riladi, boshqalar uchun esa bu global shkalada liberalizatsiyani to`ldirishda muhimdir(Bhagvati, 1992; Mashayeki va Ito. 2005; Richard va Zanin, 2009). Bu ikkinchi qarash aniq tarzda 2009-yilgi jahon rivojlanishida Jahon Banki orqali qabo’l qilingan.
Agar oxirgi maqsad asosan “uchinchi dunyo” deb ataluvchi mamlakatlar uchun jahon shkalasida iqtisodiy integratsiya bo`lsa, makro-hududli integratsiya hozir keng tarzda bu maqsadga erishishda yaxshi yo`l sifatida qabo’l qilinadi. Bu shuning uchunki, bunday integratsiya yuqori aglomeratsiya iqtisodlarini qo`llab-quvvatlash orqali iqtsodiy rivojlanishni kuchaytira oladi va liberalizatsiya cheklangan hududiy asosda siyosiy jihatdan yaxshiroq qabo’l qilingan. Qisqa qilib aytganda, regionalizatsiya hozir umumiy tarzda ijobiy jarayon sifatida ko`riladi, chunki savdo va globallashuvni ta’minlaydi va ta’minlanuvchi savdo hududiy iqtisodiy rivojlanishni o`stirishi kutiladi(Van Hammet. 2010).
Biroq, hallollikda ulkan o`sishga qaramasdan, YeI va NAFTA(Shimoliy Amerika Erkin Savdo Bitimi) ning katta iqtisodiy ansambli hali ham savdo va YaIM o`rtasida nisbat bilan aloqador tarzda yopiq iqtisodlar sifatida ko`riladi. 2007-yilda 20.6 va 14.6%. Biroq, bu ochiqlik savdo YaIM orqali hioblangan sifatida qo`shilgan qiymatga qaraganda umumiy miqdorda hisoblangandan buyon kattaroq ko`rilishi mumkin.
Bu ikki xil jarayonlar natijasidir (Krugman 1997): bir tomondan, barcha iqtisodiy sohalar, xuddi global qiymat zanjiri paydo bo`lishi bilan izohlanganidek, global darajada tobora ochiq va integratsiyalashgan; lekin boshqa bir tomondan qaraganda, rivojlangan iqtisodiyotlar hududiy yoki sub-milliy mahalliy bozorlar uchun xizmatlar (odamlar uchun xizmatlar) kabi bir muncha yopiq sektorlarga tobora tayanib bormoqda. Shunday qilib, katta rivojlangan iqtisodiyotlar hatto avtomobil sanoati kabi kompleks global tarmoqlarda ham asosan o‘z bozorlari va ishlab chiqaruvchilariga tayanmoqda.