Xalqaro standartlashtirish tashkiloti – iso va uning faoliyatlari

2002 yili mazkur standartlarning yangi versiyalari qabul qilindi. Bunga ko‘ra standartlarda sezilarli darajada ham tarkibiy, ham mazmunan o‘zgarishlar kiritildi. Standartlarning soni ham 2 taga kamaydi. Agar oldingi standart (ISO 9001) bandlar 20 ta bo‘lgan bo‘lsa, endilikda ular 8 taga keltirildi.

• 
  2002 yili mazkur standartlarning yangi versiyalari qabul qilindi. Bunga ko‘ra standartlarda sezilarli darajada ham tarkibiy, ham mazmunan o‘zgarishlar kiritildi. Standartlarning soni ham 2 taga kamaydi. Agar oldingi standart (ISO 9001) bandlar 20 ta bo‘lgan bo‘lsa, endilikda ular 8 taga keltirildi.
  
• 
  Eng asosiysi, bu standartlar ustivor sifatida sifatni doimiy tarzda yaxshilab borish siyosatini qo‘llaydi va iste’molchining talabi bajarilgan bo‘lishini talab qiladi.
  

· Xalqaro standartlarning asosiy maqsadi xalqaro miqyosda yangi sifat tizimlarini ishlab chiqish va mavjud sifat tizimlarini takomillashtirish va ularni sertifikatlash uchun yagona uslubiy asosni yaratishdan iborat. Standartlashtirish sohasidagi ilmiy-texnikaviy hamkorlik milliy standartlashtirish tizimini xalqaro, mintaqaviy va progressiv milliy standartlashtirish tizimlari bilan muvofiqlashtirishga qaratilgan. Xalqaro standartlashtirishdan dunyodagi qoloq mamlkatlar ham va rivojlangan davlatlar ham birdek manfaatdor sanaladi.
· Xalqaro standartlashtirish maqsadlari:
· Turli mamlakatlarda ishlab chiqarilgan mahsulotlarning sifat darajasining yaqinlashishi;
· Murakkab mahsulotlar elementlarining oʻzaro almashinishini taʼminlash;
· Xalqaro savdoni rivojlantirish;
· Ilmiy-texnikaviy axborotni oʻzaro almashish va ilmiy-texnikaviy taraqqiyotni jadallashtirishga koʻmaklashish.
· Mahsulot, xom-ashyo, yarim tayyor mahsulotlar va butlovchi qismlarning texnik darajasi va sifatiga qoʻyiladigan talablarni, shuningdek, mahsulotlarni loyihalash va ishlab chiqarish sohasidagi normalar, talablar va usullarni belgilash, ishlab chiqarishning ilgʻor usullarini joriy etishni jadallashtirish imkonini beradi. Yuqori sifatli mahsulotlar va turlar, markalar va oʻlchamlarning mantiqsiz xilma-xilligini yoʻq qilish;
· Ishlab chiqarishni ixtisoslashtirishning eng muhim sharti sifatida sanoat mahsulotlarini unifikatsiyalash va agregatsiyalashni rivojlantirish; ishlab chiqarish jarayonlarini kompleks mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish, bir-birini almashtirish darajasini oshirish, mahsulotlarni ishlatish va taʼmirlash samaradorligini oshirish;
· Mamlakatda oʻlchovlarning birligi va ishonchliligini taʼminlash, fizik kattaliklar birliklarining davlat etalonlarini, shuningdek, eng yuqori aniqlikdagi oʻlchash usullari va vositalarini yaratish va takomillashtirish;
· Hujjatlarning yagona tizimlarini, texnik-iqtisodiy axborotni tasniflash va kodlash tizimlarini ishlab chiqish;
· Fan, texnika, iqtisodiyot tarmoqlarining eng muhim sohalarida yagona atamalar va belgilarni qabul qilish;
· Mehnatni muhofaza qilish standartlari tizimini, tabiatni muhofaza qilish va tabiiy resurslardan foydalanishni takomillashtirish sohasidagi standartlar tizimini shakllantirish;
· Tashqi savdo, madaniy, ilmiy-texnikaviy aloqalar uchun qulay sharoitlar yaratish.
· UNECE standartlashtirishning quyidagi asosiy ustuvor yoʻnalishlari hamda vazifalarini belgilab beradi.
· Salomatlik va xavfsizlik;
· Atrof-muhitni yaxshilash;
· Ilmiy-texnikaviy hamkorlikni rivojlantirish;
· Muvofiqlashtirilmagan normativ hujjatlardan kelib chiqadigan xalqaro savdodagi texnik toʻsiqlarni bartaraf etish.
· UNECE roʻyxati standartlashtirish talab qilinadigan 15 ta sektorni belgilaydi.
· Yadro energetikasi, radiatsiyaviy xavfsizlik va radiatsiyaviy himoya.
· Qurilish uskunalari va elementlari.
· Elektr va elektron uskunalar va ehtiyot qismlar.
· Atrof muhitni muhofaza qilish.
· Yongʻindan himoya qilish va oʻgʻirlikdan himoya qilish tizimlari.
· Avtomobil jihozlari.
· Sogʻliqni saqlash.
· Qishloq va oʻrmon xoʻjaligi uchun traktorlar, mashinalar.
· Transport uskunalari.
· Maʼlumotlarni qayta ishlash.
· Energiya.
· Materiallar.
· Boshqa mahsulotlar va uskunalar.
· Metrologiya.
· Sifatni taʼminlash va baholash.

•