Xarakter xususiyatlari va qobiliyat. Xarakter yunonchadan «xislat», «belgi», «tamg`a»

insonlarga nisbatan bo`lgan munosabatlarda namoyon bo`ladigan xarakterologik sifatlar

• 
  kamtarlik,
  
• 
  kamsuqumlilik,
  
• 
  mag`rurlik,
  
• 
  o`ziga bino qo`yish,
  
• 
  o`z-o`zini tanqid qilish,
  
• 
  ibo, sharmu-hayo,
  
• 
  manmansirash
  

o`z-o`ziga munosabatga aloqador xarakterologik sifatlar
Narsalar va hodisalarga munosabatlarda namoyon bo`ladigan xususiyatlar

• 
  tartiblilik,
  
• 
  oqillik,
  
• 
  saronjom-sarishtalik,
  
• 
  qo`li ochiqlik,
  
• 
  ziqnalik,
  
• 
  tejamkorlik,
  
• 
  pokizalik
  

Xarakter temperamentdan farqli o`laroq hayotda, muomala va hamkorlikdagi faoliyat jarayonida vujudga kelishi va shakllanishida farq qiladi. Xarakter xususiyatlarining nimalarda namoyon bo`lishi, ularning belgilari masalasi ham amaliy jihatdan muhimdir. Avvalo xarakter insonning xatti-harakatlari va amallarida namoyon bo`ladi - odamning ongli va maqsadga qaratilgan harakatlari uning kim ekanligidan darak beradi.

Xarakter xususiyatlarining variantliligi ularning faqat sifat jihatidan rang-barangligi va o`ziga xosligida emas, balki miqdor jihatidan ifodalanganligida ham namoyon bo`ladi. Xarakter xususiyatlarining miqdoriy ifodalanishi, ya’ni ayrim belgilarning haddan tashqari kuchli namoyon bo`lishi shaxs xulq-atvori me’yorining eng oxirgi marrasiga borib, patologik belgilar bilan chegaralanish holatida ko`zatiladi. Bu holat psixologiyada xarakter aktsentuatsiyasi ya’ni, me’yordan ortishi deb ataladi.

• 
  Xarakter xususiyatlarining variantliligi ularning faqat sifat jihatidan rang-barangligi va o`ziga xosligida emas, balki miqdor jihatidan ifodalanganligida ham namoyon bo`ladi. Xarakter xususiyatlarining miqdoriy ifodalanishi, ya’ni ayrim belgilarning haddan tashqari kuchli namoyon bo`lishi shaxs xulq-atvori me’yorining eng oxirgi marrasiga borib, patologik belgilar bilan chegaralanish holatida ko`zatiladi. Bu holat psixologiyada xarakter aktsentuatsiyasi ya’ni, me’yordan ortishi deb ataladi.