a) Xavotirlanish paydo bo’lishida inson ongiga bog’liq bo‘lmagan holda mavjud bo‘lgan manbalar (biologik, texnogen). b) Atrof-muhitdagi haqiqiy holat to‘g‘risida to‘la va aniq tasavvurning yo‘qligi (ijtimoiy va bolalarda uchrovchi xavotirlanishlar) v) Ontologik (diniy, ekzistensional). g) Gnoseologik (ma’lumotlarning ko‘pligidan haddan ziyod qo‘rqish). Olimlarning ta’kidlashlaricha “noma’lum” va “yangi” narsa insonlarda, ayniqsa bolalarda xavotirlanish hissini vujudga keltirar ekan.
Xavotirlanish muammosini echishda ikkiga bo`linib o`rganiladi.
- xavotirlanish muammosini qamrab olish, uni yomon holatlardan oldini olish;
- xavotirlanishni yo`q qilish.
Xavotirlanishni oldini olish va korrektsiya qilish 3 bosqichda amalga oshiriladi. 1. O`quvchiga o`zining hayajonini yashirishni, xavotirlanishni boshqarish bo`yicha harakat va metodlarni o`rganish 2. O`quvchining funktsional va operatsional imkoniyatlarini kengaytirish, undagi kerakli bilim, ko`nikmalarni shakllantirish. 3. O`quvchining shaxs xususiyatlarini qayta qurish, birinchi navbatda o`z-o`ziga baho va motivatsiyasini o`zgartirish. Bir vaqtning o`zida o`quvchining ota-onasi, o`qituvchilari bilan ham ish olib borish kerak, chunki ular ham korrektsiyani o`zlariga tegishli qismini amalga oshirish uchun zarur. Xavotirlanishni korrektsiya qilish usullari: Aniq emotsional holatga yo`llash O`quvchiga xayolan xavotirlanishi, his-hayajonini, emotsional holatini bitta musiqa yoki rang, peyzaj, qandaydir imo-ishora bilan bog`lash taklif qilinadi. Hotirjam, o`zini bo`sh ushlashni-boshqa musiqa bilan, ishonch, engib chiqishni uchinchi musiqa bilan bog`lash taklif qilinadi. Qattiq hayajonda birinchisini, keyin ikkinchisini va oxirida uchinchi musiqani takror eslash tavsiya etiladi. Topshiriqni qayta bayon qilish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
