Xitoy tilida o’qitishda interfaol usullarning roli
Download 1.45 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Asosiy
tushunchalar Pedagogik texnologiya Metodika Ta‘riflar Pedagogik texnologiya - insonga oldindan belgilangan maqsad bo ʻ yicha ta‘lim-tarbiyaviy ta‘sir o ʻ tkazish faoliyatidan iborat. Metodika-ma‘lum o ʻ quv fanini o ʻ qitish xamda tarbiyaviy ishlar qonuniyatlarini tadqiq qiladi. Maqsad Komil insonni shakllantirish Alohida o ʻ quv fanlarini o ʻ qitish hamda tarbiyaviy ishlarning sifatli bo ʻ lishini ta‘minlash. 26 Qo ʻ llash miqyosi Barcha ta‘lim-tarbiya jarayonida Хususiy fanlarni o ʻ qitishda hamda tarbiyaviy Ishlarda Pedagogik jarayon Ta‘lim-tarbiya texnologiyasi asosida.Ta‘lim menejmenti va marketingi asosida. Ta‘li-tarbiya sohasida eng ilg`or tajribalarni umumlashtiruvchi loyihalar asosida rivojlanib boradi.Yetarli tayyorgarlikka ega mutaxassislar tomonidan qo ʻ llanganda o ʻ zaro o ʻ xshash natijalar olinishi ta‘minlanadi. Ta‘lim-tarbiya metodikasti asosida ijodkor o ʻ qituvchilarning ilg`or tajribalarga tayanib rivojlanadi.Хususiy tajribalar asosida boyitib boriladi. Bir muallifning ilg`or pedagogik tajribasini hamma pedagoglar aynan qullay olmaydilar.Bunda natijalar har kimda xar xil bo ʻ ladi. Pedagogik texnologiyaning tarkibiy qismi hisoblanadi. Natija kafolati. Oldindan belgilangan maqsadga erishish kafolati bor Oldindan belgilangan maqsadga har bir o ʻ qituvchi o ʻ z imkoniyatlariga muvofiq turli darajada erishadi.Shu sababli talab darajasidagi natija kafolatlanmaydi. Asosan ijodkor 27 o ʻ qituvchilargina yaxshi natijalarga erishadilar. Kelib chiqishi Хususiy metodikalarning rivojlanishi natijasida kelib chiqqan. Ta‘lim-tarbiyaning turli xususiy masalalarini hal qilish zarurati natijasida kelib chiqqan. Ta‘lim jarayonida o ʻ z-oʻ zidan oʻ qitish uslubi toifalari ham alohida ahamiyatga ega. O ʻ qitish uslublari roʻ yxati va quyida bayon etiladigan sharhlar minglab test hamda sotsiologik tadqiqotlarga asoslanadi. Tabiiyki, o ʻ qitish uslublarining yo ʻ naltirilganligi ayrim fikrlariga ishora qilish mumkin, ammo odamlarni tavsiflashga asos bo ʻ la olmaydi. Aniq Tajriba (AT) asosidagi yuqori natijalar o ʻ qishda tajribaga asoslanuvchi ta‘sirchan shaxsga ishora qiladi. Bunday odamlar yuritadigan fikrlar eng avvalo hissiyotga asoslangan bo ʻ ladi. Odatda yuqori ATli bunday shaxslar dilkash va ―odamlarga yo ʻ naltirilgan ‖ boʻ ladilar. Ular koʻ p hollarda nazariyani arzimas narsa deb biladilar va har bir vaziyatni alohida xususiy holat sifatida talqin qilinishini afal ko ʻ radilar. Yuqori ATli odamlar oʻ zlarining oʻ qitishga yondashuvida nufuzlilr (avtoritetlar)dan ko ʻ ra boshqa qatnashchilarni nazarda tutadilar va koʻ proq boshqa yuqori ATli o ʻ quvchilar bilan oʻ zaro aloqa va munozaraga kirishadilar. (Mavhum) Abstrakt Kontseptuallash (AK) asosida yuori natijada aksariyat holatda o ʻ qitishda mantiqiy tafakkur va ratsional baholashga tayanuvchi analitikhamda konseptual yondashuvchi ifodalaydi. Yuqori AKli odamlar odatda boshqa odamlarga nisbatan narsalar va ramzlarni nazarda tutadilar. Ular shaxsiz vaziyatlarda, avtoritetlarga amal qilib, nazariya va sistematik tahlilga asoslanib yaxshiroq o ʻ qiydilar. Oʻ qitishning strukturalashmagan metodlarni, maqsadi yangi bilimlarni ―kashf qilish‖ hisoblanadigan mashq va simulyatsiyalar yuqori AKli 28 odamlarga unchalik to ʻ gʻ ri kelmaydi va hatto ularni oʻ qishlarini qiyinlashtiradi ham. Faol Eksperiment olib borish (FE) asosidagi yuqori natija, o ʻ qitishdagi yuqori saviyada eksperiment olib borishga asoslanadigan faol, ―amaliy‖ yo ʻ llanganlikni ifodalaydi. Yuqori FEli odamlar loyihlar tuzishda, uy vazifalarida yoki kichik guruhlardagi ishda ishtirok etganlarida yaxshiroq o ʻ qiydilar. Ular ma‘ruzalar kabi passiv vaziyatlarga bardosh bera olmaydilar. Odatda bular qiziqishlari tashqi dunyoga yo ʻ naltirilgan eksravertiv shakllardir. Reflektiv Kuzatish (RK) asosidagi yuqori natija o ʻ qitishga reflektiv, passiv va shartli yondashuvni iodalaydi. Yuqori RKli odamlar e‘tibor berib kuzatish asosida o ʻ zlarini maxsus fikrlarini shakllantiradilar va oʻ qitishning, ularga kuzatuvchi rolida qolish imkonini beradigan ma‘ruzalar kabi shaklini afzal ko ʻ radilar. Odatda bunday odamlar ichki dunyoga qaratilgan introvert odamlar hisoblanadilar. Xulosa qilib shuni aytish lozimki, xitoy tili darslarida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanishni qo ʻ llash, har bir xitoy tili boʻ ycha ta‘lim beruvchining oldiga maqsad qilib qo ʻ yilishi shart. O ʻ zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, ta‘lim davlat siyosatida markaziy o ʻ rinlardan birini egalladi. Bu esa, ―Ta‘lim toʻ gʻ risida‖gi Qonun hamda ―Kadrlash tayyorlash milliy dasturi‖ning yaratilishiga asos bo ʻ ldi. Natijada ta‘lim jarayonida ta‘lim mazmunining yangi loyihasi ilg ʻ or pedagogik texnologiyalarni qo ʻ llash zarurati yuzaga keldi. Pedagogik texnologiya shunday bilimlar sohasiki, ularning vositasida yangi ming yillikda ta‘limning davlat sohasidagi siyosatida tub burilish yuz beradi, o ʻ qituvchi faoliyati yangilanadi, pedagogik malaka va koʻ nikmalar, mahorat hamda ijodiy o ʻ sish yuzaga keladi. Oʻ quvchilarda bilimlilik, tarbiyanganlik, hur fikrlilik, insonparvarlik tuyg ʻ ulari tizimi shakllantiriladi, mustaqil hayotga tayyorgarlik kuzatiladi. |
