Xizmatchilami evakuatsiya qilish yer osti yoMaklari yoritgichlari

Liniya uzgichi (6.6b-rasm,) boshqaruv sxemasida uzgich- ni avtomatik ravishda uzishlik rele RDSh ning KZ kontakti bilan bajariladi.

Uzgich avtomatik magnit puflagich tizimiga ega. Magnit puflagich g‘altagi (u yoy zonasida magnit maydoni hosil qiladi) asosiy kontakt bilan ketma—ket ulanadi. Kichik toklarda bu puflash yaxshi samara bermaydi, shunga ko‘ra 80 A dan kam tokda uzgich uzishi kafolatlanmaydi. Uzgich bo‘ylama o‘ymalarga ega o'ymaning eni 12—15 kA tokdan hosil bo‘ladigan yoyni o‘tkazishga mo‘ljallangan (yoy dia- metri taxminan 1,2 sm). Shuning uchun induktivlik bo‘I- magan zanjirda yoy kameraga kirish onida tok va yoy dia- metri yuqorida keltirilgan raqamlardan yuqori bo‘ladilar va uzgichning uzish qobiliyati kafolatlanilmaydi.


6.12-rasm. VAB —43—4000/10—К turidagi katodli tezkor avtomatik uzgich: 1—chiquvchi shinalar; 2—yerlatish bolti; 3—yoy so‘ndirgich kamera; 4-asosiy kontaktlar bloki; 5-elektromagnitli mexamzm; 6—blokiriochi kontaktlar; 7—aravacha

6.3-rasm. RDSh turidagi relening umumiy ko‘rinishi: 1 — kontaktlar; 2 — skoba; 3 — shkala; 4 — strelka; 5 — prujina; b — yakor; 7— magnit o‘tkazgich; 8 — shina; 9 — elektr texnika po‘lat paketlari.
Uzgichning elektr magnit mexanizmi elementi boshqaruv g‘altagi uzilganda va uning magnit oqimi F2 so‘nganda avtomatik ravishda asosiy kontaktlami ulaydi. Bu mexanizm ilgari aytib o‘tilgandek, erkin uzilish mexanizmi deb ataladi. U magnit 0‘tkazgichniig o‘zakka o'matilgan o‘zak, skobalar, richag (6.13-rasm), prujinali zashyolka (u yakor (17) ning chap tomoniga o‘matilgan) dan tashkil topgan. Zashyolka (19) va yakor (17) o(q (16) ga o‘matiIgan.

QT davridagi uzgichning avtomatik uzilishini ko'rib o'tamiz. QT sodir bo'lgunga qadar fider toki nolga teng deb faraz qilamiz. Unda magnit tizimining to QT bo'lgunga qadar holati 6.14/-rasm ning «ulangan» («vklyucheno») holatiga to‘g‘ri keladi. Bu holatda yakor, ilgari qayd etilganidek, F j1 oqimi va FDr prujina kuchi bilan ushlanib turadi. QT paydo boMishi bilan fider toki va uning bir qismi shina (10) orqali oqaboshlaydi. Agar uzgich to‘g‘ri ulangan bo‘lsa, ya’ni shina ( 10) da tok yo‘nalishi to‘g‘ri yo‘nalgan bo'lsa, magnit o‘tkazgichning chap qismida magnit oqimi Fz(t) paydo bo‘ladi


Ulanish va uzilish usuli bo‘yicha: — noavtomatik (dastaki) yuritma (bunda operativ u lab - uzish faqat inson muskul kuchi xisobiga bajariladi); — yarim avtomatik yuritma (bunda apparatni ulash inson muskul energiyasini hisobiga bo‘lsa, tezkor o‘chirish distansiyali rele (kalit) bilan yoki dastaki bajarilishi mumkin); — avtomatik yuritma (bunda tezkor ulash va uzish rele (kalit) yordamida bajariladi. Shuningdek, o‘chirish dastaki bolishi ham mumkin). Xizmat qiladigan apparatning turi bo‘yicha uzgichlar, ajratgichlar, qisqa tutashtirgichlar, cheklovchilar, maxsus ap- paratlar (oMchovchi va boshqalar). Yuritmaning asosiy elementlari. Yuritmaning asosiy ele- mentlariga quyidagilar kiradi: Kuch qurilmasi. U keltiruvchi energiyani mexanik ener- giyaga aylanitirish va kommutatsion apparat holatini o‘z- gartrish uchun xizmat qiladi. Dastali yuritmalarda richag (maxovik) bu vazifani bajaradi, motorli elektr yuritmalarda bu vazifa motor zimmasiga yuklangan;

Energiya tizimlari uzgichlarini ishlatishda PRVA turidagi yarimavtomatik yuritmalar qo‘llaniladi. Bunda P—yuritma, R— richag, V—blinkerli, A—avtomatik. 6—10 kV li yopiq taqsimlagich qurilmalarida ishlatish uchun sanoat quyidagi yuritmalar ishlab chiqaradi: dastagi richagli— PR—2, PR- 3, PR- 10, PR- 11, Chervyakli — PCh — 50; avtomatik - PRA va PRB, PM- 10 va KAM; yukli-PG—10, PGM va prujina yukli UPGP; PPM -10, APVG; prujinali - P P - 6 1 , PP - 67, PPV - 10 va uzgichga o‘matilgan - PE V -11 A,PEG - 7 va boshqalar; elektromotorli — PD — 2, PD — 3, PDV — 1, pnevmatik — PV — 20. Hozirgi vaqtda ishlab chiqarilayotgan ba’zi bir keng tarqalgan (da) yuritmalar tuzilishi va ishlash tamoyili bilan tanishib o‘tamiz.

Elektr magnitli yuritmalar to‘g‘ri harakatlanuvchi yuritmalar toifasiga kiradi. Ular ishlashi uchun sarflanadigan energiya toyridan-to^ri, bevosita katta quwatli manbadan olinadi. Ular aksariyat elektr stansiya va nimstansiyalarda uzgichlar ishini olisdan va avtomatik boshqarish uchun qo‘l- lanadi.


Dastakli yuritmalar sodda va puxta konstruksiyaga ega bo‘lib, foydalanish juda qulay..Ular cheklangan qoMlanishga ega. Ularning asosiy va juz’iy kamchiligi—uzoqdan ulash va avtomatik boshqarish mumkin emasligidir.


Elektr magnitli yuritmalar to‘g‘ri harakatlanuvchi yuritmalar toifasiga kiradi. Ular ishlashi uchun sarflanadigan energiya toyridan-to^ri, bevosita katta quwatli manbadan olinadi. Ular aksariyat elektr stansiya va nimstansiyalarda uzgichlar ishini olisdan va avtomatik boshqarish uchun qo‘l- lanadi.