Xoro Davlat U

II. O`quv fanning maqsadi va vazifalari

Fan bo‟yicha talabalarning bilimiga,malakasiga va ko‟nikmalarga quyidagi talablar qo`yiladi. Fanni o`qitishdan maqsad-barcha tirik organizmlarga xos bo`lgan irsiyat, irsiylanish va o`zgaruvchanlik qonuniyatlarini o`rganishdir. Irsiyatning moddiy asoslarining struktura va funksiyalarini tekshirish, madaniy o`simliklarning yangi navlari, xonakilashtirilgan hayvonlarning yangi zotlari, foydali mikroorganizmlarning yangi shtammlarinin yaratishning samarali metodlarini ishlab chiqishda zamonaviy texnologiyalar va ekologik uslublarni qo`llash, tirik organizm genomlarini sekvens qilish, genlarning struktura va funksiyalarini o`rganish bo`yicha olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlari, genom darajasida yaratilayotgan yangi texnologiyalar ularning qonuniyatlari va prinsiplari to`g`risida bilim berish kabi har taraflama chuqur bilimli
mutaxassislarni tayyorlash fanning eng muhim vazifalaridan hisoblanadi.
Ushbu maqsadga erishish uchun fan talablarni nazariy bilimlar, amaliy ko`nikmalar, irsiyat va o`zgaruvchanlik jarayonlariga uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyoqarashni shakllantirish vazifasini bajaradi.


Fan bo„yicha talabalarning bilimiga, ko„nikma va malakaga quyidagi talablar qo`yiladi.

Talaba:
Fanning nazariy asoslarini,organizmlardagi belgi va xususiyatlarni kelgusi avlodlarga berilishi va rivojlanish qonuniyatlarini,irsiyatning tirik organizmlarning o‟z belgi,xossa va xusisiyatlarini kelgusi avlodlarga o‟tkazish,nasldan-naslga berish xossasi ekanligi:irsiyat tufayli organizmlar avlodlarining turg‟inligini ta‟min etilishi,genom darajasida yaratilayotgan yangi texnalogiyalar ularning qonuniyatlari va prinsiplari to‟grisida,tirik tabiatning harakatlanishi va rivojanishida gen va genomning ahamiyati, fan qishloq xo‟jaligi amaliyotlarida genomika
metodlari va yutuqlaridan foydalanish haqida tasavvurga ega bo‟lish:
-Genetik tajribalarni o‟tkazish;tadqiqot ishlarida olingan natijalarni matematik qayta tahlil qilish;ilmiy ma‟ruzalarni tuzish va adabiyotlardan foydalanish,imiy maqollarni nashrga tayyorlash va hisobotlarni shakillantirish;mustaqil bilimni ko‟payturish;oliy maktabda o‟qitish texnik vositalarni ishlatish;kompyuterda ishlash:laboratoriya va dala tajribalarida o‟simliklarni o‟stirishni bilish va ulardan foydalana olish

-Molekulyar genetika gen va hujayra injeneriyasiga oid zamonaviy tadqiqot uslublari, o‟simliklarda inbriding, duragaylash; genetik tahlil qilish; eksperimental mutagenez, sitogenetik, genetik-seleksion ilmiy tadqiqiqot usullarini bajarish ko‟nikmalariga ega bo‟lishi kerak .

Hozirgi kunda Genetika va genomika yo`nalishini jadal suratda rivojlanishi natijasida, zamon talabiga javob bera oladigan mutaxassislarni tayyorlash talab etilmoqda. Shu sababli bakalavr yo`nalishidagi talabalarga Genomika asoslari fanidan umumiy bilim berish maqsadga muvofiqdir.

Genomikani o`qitishdan maqsad talabalarga hozirgi zamon biologiyasi va chegaradosh fanlar yutuqlariga asoslangan, yangi texnologik jarayonlar yaratish va texnologiya nazariyasi asoslaridan bilim berish,fan va qishloq xo‟jalik amaliyotida genomikani yutuqlari qanchalik katta ekanligini o‟rgatish .Shuningdek dunyo olimlari tomonidan tirik organizmlar genomlarining sekvensirlash natijasida genlarning stuktura va funksiyalarini o‟rganish bo‟yicha olib borilayotgan bioinformatik ilmiy tadqiqotlar, bioinformatika metodlaridan foydalanib yaratilayotgan yangi usulardan voqif qilish nazarda tutiladi.
Fanni o‟qitishni vazifasi.
Genetika va genomika asoslari fanini o‟zlashtirish bo‟yicha talaba
1. Hujayra ichida molekulyar darajadagi o‟zgarishlarni yaxshi tushunadi 2. Molekulyar darajadagi o‟rganishni amaliy ahamiyati va
qanday muammolarni oldini oladi bu haqida bilib oladi
3. Shu muammolarni yechimini izlaydi.
4. Zamonaviy kompyuterlarda ishlab hujayra yadro, mitoxondriya, xloroplast ichidagi genlar va oqsillami bioinformatik yo‟l bilan tahlil qilishni o‟rganadi.
5. Zamonaviy laboratoriyada genomni to‟liq o‟rganib, unga o‟zgarishlar kirish, natijasida tibbiyotda, qishloq xo‟jaligida qanchadan qancha muammolarni oldini olishni o‟rganadi.
III. Asosiy nazariy qism (ma`ruza mashg`ulotlari)

Genetika va genomika asoslari ma‟ruza mavzulari.

V semester

1. “Genetika va genomika asoslari “ faniga kirish. Gen, genom, genomlar xilma-xilligi va genetik tahlil.


Dars soatlari hajmi

2

2. Т. Моrganning irsiyatni xromosoma nazariyasi. Gеnetik va sitologik 2 xaritalar. O`zgaruvchanlik va uning xillari.

3. Rivojlanishni genetik nazorati. Irsiy kasalliklar klassifikasiyasi. 2

VI semester
4. Allel va noallel genlar va ularning o`zaro ta`sirida belgilarning 2 irsiylanishi. Xromosoma haqida ma`lumot.

5 Populyatsion genetika va molekulyar evolyutsiya. Odamning rivojlanish 2 genetikasi.

6 Transkripsiya, translyatsiya va oqsil sintezi. Molekulyar markerlarhaqida 2 tushuncha.

7 Genomning DNK darajasidagi tahlili. Epigenomika . epigenom va 2 epigenetika haqida tushuncha.

8 Tibbiyot genomikasi. Genomikani o`rganishda bioinformatikaning roli. 2