Xronologiya hám, húkimdarlar basqarǵan jıllar 6-klass Áyyemgi dúniya tarıyxı

Arab xalifalıǵı (632-1258-jıllar)

• 
  (Ummaviyler 661-750-jıllar,
  

• 
  Abbasiyler 750-1258-jıllar)
  

• 
  Muhammed (s.a.v 570-632) 630-632-jılı
  
• 
  Ábu Bakr 632-634-jılı
  
• 
  Omar 634-644-jılı
  
• 
  Ospan 644-656-jılı
  
• 
  Ali 656-661-jılı
  
• 
  Muoviya I 661-680-jılı
  
• 
  Omar ibn Abduláziz 717-719-jılı
  
• 
  Marwan II 744-750-jılı
  
• 
  Abul Abbas Saffax 750-754-jılı
  
• 
  Al-Mansur 754-775-jılı
  
• 
  Al-Mahdi 775-785-jılı
  
• 
  Al-Hadi 785-786-jılı
  
• 
  Harun ar-Rashid 786-809-jılı
  
• 
  Ámin 809-813-jılı
  
• 
  Mamun 813-833-jılı
  
• 
  Mutazid 892-902-jılı
  

• 
  Shıǵatay ulısı (XIII 20-jılları)
  

• 
  Shıǵatay
  
• 
  Munke 1251-1259-JıLı (XIII ortaları)
  
• 
  Kebek 1318-1326-jılı
  
• 
  Tuǵluq Temur 1348-…
  

• 
  7-klass Jáhán tarıyxı
  

• 
  Qıtay
  

• 
  Xan dinastiyası e.sh 206-jıldan – eramızdıń 220-jılına shekem.
  
• 
  Vey, Shu, U III ásir
  
• 
  Suy dinastiyası 589-618-jılı
  
• 
  Tan dinastiyası 618-907-jılı
  
• 
  U Day dinastiyası 907-960-jılı
  
• 
  Sun dinastiyası 960-1279-jılı
  
• 
  Yuan dinastiyası 1279-1368-jılı
  
• 
  Min dinastiyası 1368-1644-jılı
  

• 
  Koreya
  

• 
  Choson korollıǵı
  
• 
  Pekche, Silla, Koguryo e.sh I ásir
  
• 
  Koguryo IV-V ásir
  
• 
  Parxe IX ásir
  
• 
  Pekche III-IV ásir
  
• 
  Silla 668 - VIII ásir ortaları
  
• 
  Koryo (paytaxt Sonak) 918-1392-jılı
  
• 
  Monǵollar húkimdarlıǵı 1231-1368-jılı
  
• 
  Li dinastiyası (paytaxt Xanson) 1392-1910-jılı (Li Son Ge 1392-1397-jılı)
  
• 
  Sechjon Ullı 1418-1450-jılı
  

• 
  Yaponiya
  

• 
  Minomoto
  

• 
  Franciya
  

• 
  Ullı Karl 768 (800)-814-jılı
  
• 
  Lyudovik VI 1108-1137-jılı
  
• 
  Lyudovik VII 1137-1180-jılı
  
• 
  Lyudovik IX
  
• 
  Filipp IV 1285-1314-jılı
  
• 
  Karl V 1360-…
  
• 
  Karl VII 1422-1461-jılı
  
• 
  Lyudovik XI 1461-1483-jılı
  
• 
  Karl VIII 1483-1498-jılı
  

• 
  Angliya
  

• 
  Amvrosiy Avrelian VI ásir
  
• 
  Buyuk Alfred 871-900-jılı
  
• 
  Garold 1066-jılı
  
• 
  Vilgelm I 1066-jılı
  
• 
  Genrix II 1154-1189-jılı
  
• 
  Ioan 1199-1216-jılı
  
• 
  Richard II 1377-1399-jılı
  
• 
  Genrix VII Tyudor 1485-1509-jılı
  

• 
  Germaniya
  

• 
  Genrix I 919-jılı
  
• 
  Otton I 936-973-jılı
  
• 
  Otton III 973-…-jılı
  
• 
  Fridrix I Barbarossa 1152-1190-jılı
  
• 
  Fridrix II 1212 (1220)-1254-jılı
  
• 
  Rudolf Gabusburg 1273-…-jılı
  

• 
  Kiev Rusı (882-1547-jılǵa shekem)
  

• 
  Oleg 879-912-jılı
  
• 
  Igor 912-945-jılı
  
• 
  Olga 945-964-jılı
  
• 
  Svyatoslav 964-672-jılı
  
• 
  Vladimir 980-1015-jılı
  
• 
  Yaroslav 1019-1054-jılı
  
• 
  Vladimir Monamax 1113-1125-jılı
  
• 
  Aleksandr Nevskiy 1240 jıllar
  
• 
  Ivan Kalita 1325-1340-jılı
  
• 
  Ivan III 1480-jıllar
  

• 
  Hindstan (Deli sultanlıǵı) 1206-1526-jıllar
  

• 
  Chandragupta I 320-340-jılı
  
• 
  Qutbiddin Aybaq 1206-1211-jılı
  
• 
  Shamsuddin Eltutmish 1211-1236-jılı
  
• 
  Alawiddin Xiljiy
  
• 
  Muhammed Tuǵluq 1325-jılı
  

• 
  Feruzshoh Tuǵluq
  
• 
  Mahmud 1399-jılı
  

• 
  Sayyidler (1414-1451-jıllar)
  

• 
  Lodiylar (1451-1526-jıllar)
  

• 
  Bahlul Lodiy 1451-1489-jılı
  
• 
  Ibrahim Lodiy 1489-1526-jılı
  

• 
  Bolgar patshalıǵı
  

• 
  Asparux 643 (681)-701-jılı
  
• 
  Simeon 893-927-jılı
  

• 
  Chexiya X ásirdiń baslarında dúzildı
  

• 
  Vatslav 920-935-jılı
  

• 
  Polsha X ásirdiń ortalarında dúzildı
  

• 
  Meshko I 960-992-jılı
  
• 
  Boleslav Batır 992-1025-jılı
  

• 
  Vizantiya
  

• 
  Yustinian I 527-565-jılı
  

• 
  Seljukiyler (1038-1308-jılları)
  

• 
  Tuǵrulbek (tiykarshısı)
  
• 
  Alp Arslan 1071-jılı
  

• 
  Osmaniyler (1299-1922-jılları)
  

• 
  Osman 1299-1326-jılı
  
• 
  Urxan 1326-1362-jılı
  
• 
  Bayazid 1389-1402-jılı
  

• 
  Monǵollar
  

• 
  Shınǵısxan 1206-1227-jılı (1155-1227-jılı)
  
• 
  Oqtay 1227-1243-jılı
  

• 
  Altın Orda (XIII 40-jılları)
  

• 
  Batuxan 1236-1255-jılı
  
• 
  Berke Sultan 1255-1266-jılı
  
• 
  Ózbekxan 1312-1342-jılı
  
• 
  Janibek 1342-1357-jılı
  
• 
  Toxtamıs 1382-1395-jılı
  

• 
  Xubilayxan 1259-1294-jılı
  

• 
  Amerika
  

• 
  Mayya (Yukatan yaım atawı) I mıńjıllıq “ullı adamlar” (Chichen Itsa)
  
• 
  Astekler (Oraylıq Amerika Meksika) XII ásirde Tenochtitlan qalasına tiykar salındı (“Tlatoani” piktografik)
  

• 
  Inkler (Qubla Amerika. And tawlıǵı) XII-XIII ásir “Joqarı Inka” (Kusko (Urubamba) túyinli xat-kipu)
  

• 
  Afrika
  

• 
  Qubla - barbar hám tuareg
  
• 
  Batıs - fulbe
  
• 
  Shıǵıs - masai, galla, sidamo, tigre
  
• 
  Gana VIII ásir (X ásir rawajlanıwınıń shoqqısı)
  
• 
  Mali VIII ásir (XI ásirde islamdı qabıl etti),
  
• 
  (XIII ásir rawajlanıwınıń shoqqısı) Sundiata Keyt 1230-1255-jılı Muso I (1324-jılı) (paytaxt Niara) XV ásirge shekem.
  
• 
  Songai XIV ásir aqırı (paytaxt Gao) XVI ásirge shekem (XIV-XV ásirlerde kúsheygen) (Almi húkimdarı)
  
• 
  Aksum IV-V ásirden XI ásirge shekem (Manelik húkimdarı)
  

• 
  8-klass Ózbekstan tarıyxı
  

• 
  Shaybaniyler (1501-1601-jılı)
  

• 
  Shaybaniyxan 1501-1510-jılı
  
• 
  Kóshkinshixan 1510-1530-jılı
  
• 
  Ábu Said 1530-1533-jılı
  
• 
  Ubaydullaxan 1533-1540-jılı
  
• 
  Abdullaxan I 1540-1541-jılı
  

• 
  (Qos hákimiyat)
  

• 
  Buxara Abduláziz (Ubaydullaxannıń ulı)
  
• 
  Samarqand Abdullatif (Kóshkinshixannıń ulı)
  
• 
  Abdullaxan II 1556-1598-jılı
  
• 
  Abdulmómin (qısqa waqıt)
  
• 
  Pirmuhammed 1598-1601-jılı
  

•