Xulosa va takliflar Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati Ilovalar Kirish Mavzuning dolzarbligi

Investitsiya faoliyatini moliyalashtirish usullari 5-rasm

Investitsiya faoliyatini moliyalashtirish usullari


Aksiyadorlik kapitali evaziga

Lizing asosida


Ipoteka asosida (ko’chmas mulkni garovga qo’yish)

Byudjetdan

Qarz majburiyatlari hisobidan, bank kreditlari, yuridik hamda jismoniy shaxslar majburiyatlari evaziga

loyihaviy

Sindikatli kreditlash

Ma’lumki, investitsiyalar budjet yoki budjetdan tashqari manbalar tomonidan moliyalashtirilishi mumkin. Budjet tomonidan investitsiyalarni moliyalashtirishiga umumdavlat va mahalliy budjetlarning loyihalarni moliyalashtirish nazarda tutiladi. Budjetdan tashqari manbalarga esa o’z moliyaviy mablag’lari, qarzga olgan mablag’lar, jalb qilingan moliyaviy mablag’lar, budjetdan tashqari fondlarning mablag’lari va chet el investitsiyalari kiradi.

Hozirgi kunda o’z mablag’lari bilan loyihalarni moliyalashtirish jahon amaliyotida keng tarqalgan. O’z mablag’lariga korxonaning foydasi, amortizatsiya ajratmalari, ichki xo’jalik rezervlari va boshqalar kiradi. Korxona o’z loyihalarini o’zi moliyalashtiradi degani – bu korxona rivojlangan, moliyaviy mablag’ yetarli korxona deganidir. Shuni aytib o’tish kerakki, hozirgi kunda budjetdan tashqari manbalarning hissasi ortgani e’tirof etilmoqda.
Investitsion resurslar tarkibi 6-rasm

Guruhlar	Tip	Guruhlarda manbalarning tashkiliy tarkibi
Davlat mablag’lari	O’z mablag’lar	Davlat budjeti. Quyi budjetlar va budjetdan tashqari fondlar
	Jalb qilingan mablag’lar	Davlat krediti tizimi Davlat sug’urta tizimi
	Qarz mablag’lari	Davlat qarzi (davlat tashqi va ichki qarzi, xalqaro kredit va boshqalar)
Korxona mablag’lari	O’z mablag’lari	Korxonaning o’z investitsion mablag’lari
	Jalb qilingan mablag’lar	Badallar, aksiyani sotish, qo’shimcha aksiyalarni emissiya qilish
		Rezident investitsion kompaniyaning investitsion resurslari, shuningdek, pay investitsion resurslari
		Rezident – sug’urta kompaniyalari investitsion resurslari
		Rezident – nodavlat pensiya fondi investitsion resurslari
	Jalb qilingan mablag’lar	Bank, tijorat kreditlari, budjet va maqsadli kreditlar
		Xorijiy investorlarning investitsion mablag’lari, tijorat banklari,xalqaro moliya kredit institutlari, korxona, institutsional investorlarning kreditlari

Umuman rivojlangan mamlakatlar tajribasidan ham ma’lumki, investitsiyalarni moliyalashtirishda xo’jalik subyektlarining moliyaviy resurslari alohida ahamiyat kasb etadi. Bu holat, ularning ichki imkoniyatlarini birinchi navbatda hisobga olgan holda foydani reinvestitsiya qilish va boshqa o’zmablag’larining investitsion jarayonlarga jalb qilish bilan belgilanadi.

1^ Mirziyoev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining
garovi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 24 yilligiga bag’ishlangan tantanali
marosimdagi ma’ruza. 2016 yil 7 dekabr/Sh.M.Mirziyoev. – Toshkent: “O’zbekiston”, 2017. – 48 b.

2^ O.Yu.Rashidov. investitsion loyihalarni moliyalashtirish. –T:. “Iqtisodiyot” 2007.

3^

4^ Manba : O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligining qonun va normativ-huquqiy hujjatlar to’plami

5^ O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-2026-yillarga mo’ljallangan investitsiya dasturini tasdiqlash hamda investitsiya loyihalarini boshqarishning yangi yondashuv va mexanizmlarini joriy etish to’g’risidagi 2021-yil 30-dekabrdagi PQ-72-sonli qarorlari.

6^ E.F.Gadoyev va boshqalar. Moliya. – T.: “Adabiyot jamg’armasi” nashriyoti, 2005yil.

7^ B.B.КОВАЛЕВА. Инвеститсия. – М.: Проспект, 2003-г.-29-ст.