Xususiy kapitallar hisobi Bajardi: Eshquvatov Husan Toshpo’latov Xondamir

---

Xususiy kapitallar hisobi
Bajardi:
Eshquvatov Husan
Toshpo’latov Xondamir

---

1. Xususiy kapital, uning tarkibi va
hisobining vazifalari.
2. Kapitalni tashkil qilish manbai.
3. Ustav
kapitali
va
uning
shakillanish manbai.
4. Ustav kapitali hisobi.

---

Kirish
Buxgalteriya
hisobi
fanidan
ma’lumki korxona,
tashkilot va firmalarni moliyaviy mablag’lar bilan ta’minlash
manbai bo’lib quyidagilar hisoblanadi:
 O’z mablag’lar manbai;
 Qarz mablag’lari.
Sobiq ittifoq davrida esa bu mablag’lar manbaiga
byudjetdan ajratmalar ham kirgan. Lekin bozor iqtisodiyotiga
o’tganimizdan keyin bu mablag’lar manbai bekor qilingan.
Chunki
bu
manbaning
yo’q qilinishi Respublikamizdagi
boqimandalik tizimini tugatishni ta’minladi.
Endilikda
esa
yuqorida
sanab
o’tganlarimiz
korxonalarni
mablag’lar bilan ta’minlash manbai bo’lib
kelmoqda.
Korxona, tashkilot yoki firma ochilish davrida o’z
mablag’larini belgilab olishi lozim. Bu ish amalga oshirilgach
esa mablag’larni qaysi manbaa xisobiga qoplash kerakligini
ko’rib o’tiladi. Agarda korxonaning o’z mablag’lari yetarli
bo’lsa o’z mablag’lar manbai hisobiga aks holda esa qarz
mablag’lari hisobiga qoplaydi.

---

Xususiy kapital, uning tarkibi va hisobining
vazifalari.
Har bir xo`jalik sub’yektda o`zining
moliyaviy resurslarini tashkil qilishi va undan
foydalanishi mumkin. Bu mablag`larning manbai
esa foyda, amartizatsiya ajratmasi, qimmatli
qog`ozlarni sotishdan tushgan mablag`lar, aksiya
egalarining badallari va ta’sischilarning ulushlari, 
kreditlar ajratilgan grandlar, maqsadli
moliyalashtirish mablag`lari va shunga o`xshash
yo`nalishdagi mablag`lardir. 

---

Sub’yektning xususiy kapitali qonunga muvofiq yoki
ta’sis hujjatlari asosida yaratilgan jamg`armalar va zahiralar
qo`shilgan holda, ularning harakati va holati o`rganiladai va
nazorat qilinadi
Xususiy kapital ustav fo`ndidan (ustav kapitalidan), 
qo`shilgan zahira kapitalliddan va taqsimlanmagan foydadan
tarkib topgan. 
Xususiy kapital xo`jalik sub’yektining aktivi va
majburiyatlari o`rtasidagi farqni o`zida mujassamlashtiradi.
Xususiy kapital, ishlab chiqarish va mulk egasiga to`lash, 
qo`shimcha investitsiya va boshqa faoliyatlarning natijalariga
bog`liq holda ko`payishi yoki kamayishi mumkin. 
Xususiy kapital, uning tarkibi va hisobining vazifalari.

---

Xususiy kapital uch qisimdan tashkil topadi:
Ustav kapitali; 
Qo`shilgan kapital;
Rezerv kapitali
.

---

Barcha mulk shakillaridagi korxonalarda capital, rezervlar
va taqsimlanmagan foyda bo`yicha buxgalteriya hisobining
vazifalari quyiqagilardan iborat:
Ustavka kapitalni shakillanishi va undan foydalanishni nazorat
qilish;
Korhona muassasa ishlari, kapitalning shakillanish
bosqichlari va aksiyalar turlari bo`yicha axborot to`plash ;
Ustav kapitalining holati va harakati hususida hisobot
tuzish bo`yicha ma’lumotlar olishni ta’minlash ;
Qo`shilgan capital hamda rezerv kapitalining shakillanishi
bilan bog`liq muomalarini o`z vaqtida hisobda aks ettirish.
Korxona sof foydasining shakillanishi va uning
taqsimlanishining o`z vaqtida hisobga olish hamda nazorat
qilish.
Xususiy kapital, uning tarkibi va hisobining vazifalari

---

Xulosa
Xususiy kapital tahlili uning tarkibidan joy olgan
ko’rsatkichlar hisobiga o’zgarib boradi. Har bir tarkibning
o’zgarishi
ham
o’z
mazmuniga
ko’ra
ma’lum
ko’rsatkichlarni o’zgarishi orqali amalga oshadi.
Erkin iqtisodiy munosabatlar sharoitida xususiy
kapital
korxonaning
moliyaviy
holatini
tavsiflovchi
muhim ko’rsatkichlardan biri hisoblanadi. Negaki, uning
holatiga qarab jami mablag’lar tarkibidan kelib chiqqan
holda
korxonaning
iqtisodiy
qaramligi
yoki
mustaqilligiga baho beriladi. Bu biznesni boshqarish,
faoliyatni kengaytirish va sheriklik faoliyatini yo’lga
qo’yishda o’ta muhim masala hisoblanadi.
Xususiy
kapital
korxonaning
o’z mablag’lari
manbaining asosini tashkil etuvchi ko’rsatkich hisoblanib,
uning tarkibiga korxona ustav kapitali, zahira kapitali,
qo’shilgan
kapital
hamda
taqsimlanmagan
foyda
(qoplanmagan zarar) kiradi.

---

E’TIBORINGIZ UCHUN 
RAHMAT