Xususiy nomga EGA bo‘lgan fizik kattaliklarning si dagi birliklari
Download 62.45 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- O‘nga karrali va ulushli birliklarni hosil qilishning ko‘paytuvchilari, old qo‘shimchalari va ularning nomlari
- Qattiq jismlarning va suyuqliklarning zichliklari (10 3 kg/m 3 ). Qattiq jismlar
- Normal sharoitlarda gazlarning zichliklari (kg/m 3 )
- Qattiq jismlarning elastiklik doimiysi (yaxlitlangan qiymatlar)
- Kritik parametrlar va Van-der-Vaals tuzatmalari 20 °C da suyuqliklarning sirt tarangliklari, a (mN/m)
- Tovushning tezligi v , m/s
- Yoqilg‘ilarning solishtirma yonish issiqligi
- Moddalarning dielektrik kirituvchanligi O‘tkazgichlarning solishtirma qarshiligi (m W · m).
|
385 Xususiy nomga ega bo‘lgan fizik kattaliklarning SI dagi birliklari Kattalik
Birlik nomi
belgisi Uzunlik
Massa Vaqt
Yassi burchak Fazoviy burchak Kuch, vazn Bosim
Kuchlanish (mexanik) Elastiklik moduli Ish, energiya Quvvat
Tebranish chastotasi Termodinamik temperatura Temperatura farqi Issiqlik, issiqlik miqdori Modda miqdori Elektr zaryadi Tok kuchi Elektr maydonning potensiali, elektr kuchlanish Elektr sig‘im Elektr qarshilik Elektr o‘tkazuvchanlik Magnit induksiya Magnit oqim Induktivlik metr
kilogramm sekund
radian steradian nyuton paskal
paskal paskal
joul vatt
gers kelvin
kelvin joul
mol kulon
amper volt
farada om simens tesla veber
genri m kg s rad
sr N Pа Pа Pа J W Hz K K J mol C А V F W S T Wb H O‘nga karrali va ulushli birliklarni hosil qilishning ko‘paytuvchilari, old qo‘shimchalari va ularning nomlari Ko‘pay-
tuvchi Оld
qo‘shim- cha
Оld qo‘shimchaning belgisi
Ko‘pay- tuvchi
Оld qo‘shim-
cha Оld qo‘shimchaning belgisi xalqaro
ruscha xalqaro
ruscha 10 18 10 15 10 12 10 9 10 6 10 3 10 2 10 1 eksa peta tera
giga mega
kilo gekto
deka Е P T G M k h d Э П Т Г M к г да 10 –1 10 –2 10 –3 10 –6 10 –9 10 –12
10 –15
10 –18
detsi santi
milli mikro
nano piko
femto atto
d c m m n p f a д с м мк н п ф а ILOVA 25 Fizika, I qism 386 Qattiq jismlarning va suyuqliklarning zichliklari (10 3 kg/m 3 ). Qattiq jismlar Astronomiyaning ba’zi kattaliklari Aluminiy
Vismut Volfram
Temir (cho‘yan, po‘lat) Oltin
Osh tuzi Jez
Muz (0°C da) Mis
Nikel Platina
Qo‘rg‘oshin Kumush
Uran 2,70
9,80 19,3
7,87 19,3
2,20 8,55
0,92 8,93
8,80 21,4
11,3 10,5
18,7 Yerning radiusi Yerning massasi Quyoshning radiusi Quyoshning massasi Oyning radiusi Oyning massasi Yerning markazidan Quyoshning markazigacha bo‘lgan masofa Yerning markazidan Oyning markazigacha bo‘lgan masofa Oyning Yer atrofida aylanish davri 6,37 × 10 6 m 5,98 × 10 24 kg 6,95 × 10 8 m 1,98 × 10 30 kg 1,74 × 10 6 m 7,33 × 10 22 kg 1,49 × 10 11 m 3,84 × 10 8 m 27,3 kech. kun. = 2,36 : 10 6 s 387 Suyuqliklar (15 °C da) Suv (sof 0°C da) Glitserin Kerosin
Moy (zaytun moyi, moylash uchun ishlatiladigan) Kanakunjut moyi Simob Uglerod sulfid Spirt Efir
1,00 1,26
0,8 0,9
0,96 13,6
1,26 0,8
0,7 Azot
Argon Vodorod
Havo Geliy
Kislorod 1,25
1,78 0,09
1,29 0,18
1,43 Normal sharoitlarda gazlarning zichliklari (kg/m 3 ) Modda
Yung moduli, GPa Siljish moduli, GPa Aluminiy Volfram
Temir (po‘lat) Mis
Kumush 69 380 200 110
74 24 140 76 44 27 Qattiq jismlarning elastiklik doimiysi (yaxlitlangan qiymatlar) 388 Gaz
Kritik temperatura, T kr , K Kritik bosim, p kr , MPa Van-der-Vaals tuzatmasi a,N• m 4 /mol 2 b, 10 –5
m 3 /mol Azot Argon
Suv bug‘i Kislorod
Neon Karbonat
angidrid Xlor
126 151
647 155
44,4 304
417 3,39
4,86 22,1
5,08 2,72
7,38 7,71
0,135 0,134
0,45 0,136
0,209 0,361
0,650 3,86
3,22 3,04
3,17 1,07
4,28 5,62
Kritik parametrlar va Van-der-Vaals tuzatmalari 20 °C da suyuqliklarning sirt tarangliklari, a (mN/m) Suv
Glitserin Sovunli suv Simob Spirt
73 62 40 5,0 • 10 2 22 Tovushning tezligi v, m/s Suvda
Havoda (normal sharoitlarda, quruq) 1450
332 389 Modda
q Modda
q Neft
Benzin Dizel yoqilg‘i Spirt 44
44 27 Toshko‘mir Yog‘och Tabiiy gaz Torf 30
44 14 Modda Erishish harorati, K Solishtirma erish issiqligi, l Aluminiy
Mis Qo‘rg‘oshin Kumush Po‘lat
Muz 660
1082 327
960 1400
0 380
180 25 87 82 330
kJ kg æ ö ç ÷ è ø
Modda C Modda C Aluminiy
Temir Mis
Kumush Qo‘rgoshin 920 460
380 250
140 Havo
Suv Muz
Spirt Qum
1000 4200
2100 2500
880 Yoqilg‘ilarning solishtirma yonish issiqligi MJ kg æ ö ç ÷ è ø Qattiq jismlarning xossalari Moddalarning solishtirma issiqlik sig‘imlari J . kg K æ ö ç ÷ × è ø
390 Modda
e Modda
e Suv
Yog‘ Parafin
81 2,5
2 Sluda
Shisha Tekstolit 6 7
O‘tkazgich r O‘tkazgich r Aluminiy
Temir Oltin
Mis Nikelen
0,028 0,10
0,024 0,017
0,4 Nikel
Qo‘rg‘oshin Kumush
Po‘lat Nixrom
0,073 0,21
0,016 0,10–0,14 1,1
391 Asosiy fizik doimiylar (uchta ahamiyatli raqamgacha aniqlikda yaxlitlangan) Erkin tushishning normal tezlanishi ..... g = 9,81 m/s 2 Tortishish (gravitatsiya) doimiysi ......... G = 6,67 · 10 –11 m 3 /kg · s 2 Avogadro doimiysi ................................ N A = 6,02 · 10 23 mol
–1 Molyar gaz doimiysi ............................ R = 8,31 J/K · mol Standart hajm ....................................... V = 22,4 · 10 –3 m 3 /mol
Bolsman doimiysi ................................. k = 1,38 · 10 –23
J/K Faradey doimiysi .................................. F = 9,65 · 10 4 C/mol
Elementar zaryad ................................. e = 1,60 · 10 –19
C Elektronning massasi ............................ m = 9,11 · 10 –31 kg
Elektronning solishtirma zaryadi ............ e/m e =1,76 · 10 11 C/kg
Yorug‘likning bo‘shliq (vakuum)dagi tezligi ................................................... c = 3,00 · 10 8 m/s
Stefan-Bolsman doimiysi ...................... s = 5,67 · 10 8 W/(m 2 · K
4 ) Vin siljish qonunining doimiysi ............ c = 2,90 · 10 –3 m · K
Plank doimiysi ...................................... h = 6,63 · 10 –34
J·s i = h/(2p) = 1,05 · 10 –34 J · s
Ridberg doimiysi .................................. R = 3,29 · 10 15 s –1 R¢=1,10·10 7 m –1 Birinchi Bor orbitasining radiusi .......... a = 5,28 · 10 –11 m
uzunligi ................................................ l C = 2,43 · 10 –12 m Vodorod atomining ionlanish energiyasi ............................................. E i = 2,16 · 10 –18 J = 13,53 eV Atom massa birligi ................................. l a.m.b = 1,66 · 10 –27
kg Download 62.45 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|