Xxiv b o b. G idroapparatura va gidrouzatmaning boshqa elem en tla ri

d = 
0.155Д
bu yerda D - filtrdagi sharlaming diametri.
Bunday filtrlar kattaligi 0,5 mkm boMgan zarralami tutib qola oladi.
Filtr g'ovaklarining oMchami kichik boMgani uchun ulaming gidravlik qarshiligi 
bosim farqiga chiziqli bogMiq boMadi, qarshilik koeffisienti esa Re soniga teskari 
proprosional boMadi.
smid.i mu

---

Bunday qurilmalar to‘g‘risida ...-§ da toMiq yozilgan. Gidrouzatmaning yaxshi 
ishlashi uchun gidrodvigatelning eng katta sarfiga mos nasos yoki gidroakkumulyator 
tanlash zarur. Yuqori unumdorlikka ega boMgan nasosni qoMlash qisqa vaqt oraligMda 
o ‘rinli boMib, qolgan vaqtda ortiqcha suyuqlik quyish bakiga chiqarib yuborilishi kerak. 
Agar nasosning so‘rishi (sarfi) gidrosistema sarfidan ortiq boMsa, suyuqlik bosim ostida 
gidroakkumulyatorga to‘planadi, agar sarf kamaysa, 
akkumulyator to‘plagan 
suyuqligini sistemaga qaytarib beradi. Gidroakkumulyatomi qoMlash nasos FIK ni 
oshirish, nasos hosil qilgan bosim pulsasiyasini yo‘qotib, gidrodvigatelning tekis 
ishlashini ta ’minlash uchun zarur. Gidroakkumulyatorlar pnevmatik, yukli va prujinali 
boMishi mumkin. Pnevmatik gidroakkumulyatorlar eng ko‘p tarqalgan (1.20 - rasmga,
q)-
Nasos ta’minlay olmaydigan yuqori bosim olish uchun gidromultiplikatorlar qoM- 
laniladi (1.21-rasmga q.). Katta diametrli silindrga suyuqlik bosim ostida berilganda kichik 
diametrli silindrdagi plunjeming harakati natijasida yuzalar nisbatiga teng miqdorda 
kattalashgan bosim olish mumkin. Bu bosimning nazariy qiymati quyidagicha hisoblanadi:
P = P ° -  
n
d2’
bu yerda Pi— katta silindrdagi (nasos hosil qilgan) bosim; D — katta silindr diametri; d  — 
kichik silindr diametri. ...-da bosimni hisoblashning amaliy formulasi (2.27) berilgan. 
Multiplikatorlar nasos bilan yuqori bosim hosil qilish kerak boMgan qism orasiga 
o ‘matiladi.
3.31-§. Gidrochiziqlar
Gidrochiziqlami loyihalashda ulami gidravlik zarbadan saqlash masalasi muhim o‘rin 
oladi. Buning uchun nasoslar, gidromotorlar boshqaruvchi va saqlagich qurilmalar ish 
tartibini kuch trubalari va bo‘shatuvchi trubalarga moslash kerak. Shuni aytish kerakki, 
noto‘g‘ri hisoblangan va loyihalangan (yoki qurilgan) gidrosistema qattiq shovqin manbai 
boMib, kishilar sog‘lig‘iga salbiy ta’sir qiladi. Ko‘p hollarda keskin shovqin gidrosistemada 
kamchilik borligining belgisidir. Shovqinning sabablari kavitasiya, gidravlik zarba, havoning 
biror yerda tutilib qolishi va ilgarilama-qaytma harakat qiluvchi qismlarda massaning notekis 
taqsimlanishidan iborat boMishi mumkin. Shovqinni yo‘qotishning asosiy yoMi yuqorida

---

aytilgan kamchiliklami yo‘qotishdan i bo rat- Y° 
lmaydigan shovqinlar faqat
.,
. .
^ 
ш 
, .
^ridlar bilan o‘ralgan inshootlarda joylashtirish
gidrosistemani kam tovush o tkazuvchi material^ 
°
J
yo‘li bilan yo‘qotiladi yoki kamaytiriladi.
Sodda bir harakatli silindrli gidrouzatma baki^S hajmi 
Vh
( 5 +
6)VS
n ga teng qilib
olinadi. Aslida bakning hajmi 
gidrosistem aning 
suyuqlik sig dira olishi, gidroakku-
.ix • 
i i i_ *• i_ * l „hn„ 4i
2
‘im lam iham to‘ldirish va bo‘shatishni, 
mulyatorlami to ldmsh va bo shatishm, boshqa ь1-
suyuqlik hajmining temperature ta’sirida 
0
‘zganshii1' 
nazarda tutgan holda hisoblanadi. 
Y u z
, 
. , .
„ 
, | , , ,
. 
„‘„ijiii to‘latish uchun zapas hajm nazarda
benshi mumkin bo lgan oqib kehshlaming ош» 
r
J
tutilgan bo‘lishi kerak (bakning havoli hajmi uchi® 
' 15 
/о
qo shiladi).
Baklar kavsharlab, parshin mixlab tayyorlaI®an’ 
sovitS'chli, Я°РЧ°8 ida biror
, 
< 
... 
, t1. 
. ■ mkning ichida qabul qiluvchi va quyuvchi
yordamchi qunlma о matugan bo lishi rnumKin. 
°