Yagona modellashtirish tili, obyektga yo‘naltirilgan tahlil qilish va loyihalash uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan yozuvlar tizimi

Aloqalar (Munosabatlar)
Sinflar sinf diagrammasida meros, assotsiatsiya, kompozitsiya va agregatsiya kabi turli xil munosabatlar turlari bilan bir-biri bilan bog‘lanishi mumkin. Bunday munosabatlar tizimdagi sinflar o‘rtasidagi aloqalar va o‘zaro ta’sirlarni aniqlashga imkon beradi.
Bog'liqlik(Dependency) - bu ikki sinf o'rtasidagi munosabatlar bo'lib, unda bir sinfga o'zgartirishlar boshqa sinfga ta'sir qilishi mumkin. U qaram sinfga ishora qiluvchi o'q bilan ko'rsatilgan. Misol uchun, agar A sinf B sinfiga bog'liq bo'lsa, u holda sinf diagrammasida o'q A sinfidan B sinfiga ishora qiladi.
Bir sinf ob'ektini boshqa sinf usulida qo'llash bog'liqlikka misol bo'ladi. Misol uchun, Agar Buyurtma klassi buyurtmaning umumiy narxini hisoblash uchun Mahsulot sinfi ob'ektidan foydalanadigan calcTotal() usulini o'z ichiga olsa, u holda Buyurtma va Mahsulot sinflari o'rtasida bog'liqlikni chizishingiz mumkin.
Bog‘liqliklar, shuningdek, ob’ektlarni boshqa sinflarning usullariga parametr sifatida o‘tkazish yoki usullar ichida boshqa sinflarning o‘zgaruvchilaridan foydalanish orqali ham paydo bo‘lishi mumkin. Bu sinflar o‘rtasidagi munosabatlarning eng kam kuchli turi va odatda ko‘plab sinf diagrammalariga kiritilmaydi.
Assotsiatsiya(Uyushma) - bu ikki sinf ob’ektlari o‘rtasidagi munosabat bo‘lib, u bir sinf ob’ektlaridan boshqa sinf ob’ektlarida foydalanish mumkinligini tavsiflaydi. U sinf diagrammasida ikkita sinfni bog‘laydigan chiziq sifatida tasvirlangan, ularning rollari assotsiatsiya oxirida ko‘rsatilgan.
Rol - bu sinf ob’ektlari assotsiatsiya doirasida bir-biri bilan qanday bog‘langanligini aniq tasvirlaydigan nom. Assotsiatsiyaning har bir uchi uchun rol belgilanishi mumkin va har bir sinf ob’ektlari ushbu sinflar o‘rtasidagi munosabatlar kontekstida qanday ishlatilishini tavsiflaydi.
Ko‘plik - har bir sinfning ushbu assotsiatsiya orqali bog‘lanishi mumkin bo‘lgan ob’ektlar sonini aniqlaydigan assotsiatsiyaning o‘ziga xos xususiyati. Aloqalarning ko‘pligi ruxsat etilgan tegishli ob’ektlar sonini ko‘rsatadigan raqam yoki raqamlar oralig‘i sifatida ifodalanishi mumkin. Bir nechta munosabatlar uchun ba’zi umumiy belgilar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

2. 
   rasm.Belgilar turlari
   

Ko‘plik sinf diagrammasida ajratilgan raqamlar yoki belgilar yordamida ko‘rsatilgan va sinflar orasidagi bog‘lanish uchlari yonida joylashgan.
Aggregatsiya - bu sinflar obyektlari o‘rtasidagi munosabatlar, bunda bir ob’ekt boshqa ob’ektning bir qismidir. Bunday holda, boshqa ob’ektni o‘z ichiga olgan obyekt konteyner, o‘z ichiga olgan obyekt esa tarkib deb ataladi. Konteynerda bir nechta kontent obyektlari bo‘lishi mumkin va kontent obyekti bir nechta konteynerlarning bir qismi bo‘lishi mumkin.
Xulosa
Xulosa qilib aytganda UML sinf diagrammasi bizga OOP da sinflardan foyalanishda ,tizimlarni loyihalashda kerak bo‘ladi.Loyihamizning strukturasini avvaldan bilish bizga vaqt tejashda yordam beradi.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   https://www.mindonmap.com/uz/blog/what-is-uml-class-diagram/
   
2. 
   https://www.smartdraw.com/uml-diagram/uml-diagram-tool.htm
   
3. 
   https://www.youtube.com/