Янги даврда ғазал жанрининг тарақҚиёт тамойиллари
Download 448.57 Kb. Pdf ko'rish
|
mustaqillik davri ozbek sheriyatida gazal janri taraqqiyoti
|
44 davr ruhini, zamonaviy lirik qahramon olamini yoritishga ojizlik qiladi, degan fikrlar aytildi. Bir tomondan, bu gap haqday tuyuladi. Chunki Oktabr to‗ntarishi, fuqarolar urushi, kolxozlashtirish davrlarida tilimizga xorijdan, xususan, Yevropadan shunchalar ko‗p yangi siyosiy so‗zlar kirib keldiki, ular mumtoz adabiyotimizning nafosatini bera olmas edi. Ular siyosiylashgan so‗zlar edi. Biroq 60-yillarga kelib aruzga munosabat o‗zgara boshladi. Uning o‗zbek adabiyoti, she‘riyatidagi o‗rni tiklanibgina qolmay, E.Vohidov, J.Kamol kabi shoirlar ijodida yuksak bosqichga ko‗tarildi. Aruzning zamonaviy o‗zbek adabiyotidagi nafosati, o‗ziga xos badiiy-estetik ahamiyatini namoyish qilishda Jumaniyoz Jabborovning ham xizmatlari katta. «Aruz she‘riyatimizning go‗zal vazni, musiqasi, san‘ati, – deydi shoir. – Uni yanada sayratish mumkin. Gap – aruzda qanday ijod eta olish ustida. Uning imkoniyatlari beqiyos. Aruz vaznida chiroyli, zamonaviy namunalar yaratildi. Uning ochilmagan qirralari yanada ko‗p. Faqat qofiya va radifning chegaralangan sirtmog‗idan yulqinib chiqa bilmoq kerak‖ 1 . Aruz juda murakkab san‘at. Shu bois mumtoz adabiyotshunoslikda poetika masalalari ―ilmi aruz‖, ―ilmi qofiya‖, ―ilmi bade‘‖ kabi tarkibiy qismlardan tashkil topgan. Mumtoz adabiyotimizdagi bu masalalar adabiyotshunos olimlar tomonidan jiddiy o‗rganilgani uchun ularga alohida to‗xtalishga zarurat yo‗q. Biz faqat mavzu nuqtai nazaridan J.Jabborov she‘riyatidagi aruz vaznida yozilgan namunalarda estetik ideal va poetik tasvir masalasiga qisqacha to‗xtalib o‗tamiz. 1 Jabborov J. Yulduzlarda xayolim. – Toshkent: O‗zbekiston Milliy kutubxonasi, Jabborov J. Yulduzlarda xayolim. – Toshkent: O‗zbekiston Milliy kutubxonasi 2006. – B.155. |
