Янги китоб

Ishlab chiqarish davri deb, xom-ashyoning ishlab chiqarishga uzatilishi va
tayyor mahsulot ishlab chiqarish jarayonlari to’plamining kalendar vaqtida
ifodalanishiga aytiladi.
Ishlab chiqarish jarayonlarining ritmliligi deganda har bir ish joyida, bir xil
vaqt oralig’ida, bir xil hajmda ish bajarish tushuniladi.
Ishlab chiqarishda jarayonlarning to’g’ri aniqlilik tamoyili mehnat
predmetlarining barcha operatsiyalar bo’yicha qisqa yo’lni o’tishini
ta’minlash uchun ishlatiladi.

---

100
Ishlab chiqarish davri davomiyligi ish vaqti birligi (soat, minut, kun)da
ifodalanib, u mehnat predmetmetlariga ishlov berish vaqti, tabiiy jarayonlar
mahsulot sifatini nazorat qilish va bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish jarayonini
tashkil qilish metodlari hamda korxonada qabul qilingan ish rejimi asosida ishlab
chiqarish jarayonidagi tanaffuslarni o’z ichiga oladi. Ishlab chiqarish davri
davomiyligi quyidagi formula orqali aniqlanadi:
T
d
= t
t
+ t
tab
+ t
k.o.
+ t
n.o
. + t
h.o
+ t
m.o.
+ t
m.s.
- t
aral.
;
bu yerda:
t
t
- bir davr tarkibida hamma texnologik operatsiyalar davomiyligi ;
t
tab
– barcha tabiiy jarayonlar davomiyligi;
t
k.o.
– ishlab chiqarish jarayonida hamma ko’chuvchi operatsiyalarning da-
vomiyligi;
t
n.o.
– barcha nazorat operatsiyalari davomiyligi;
t
h.o.
– bir davr tarkibida hamma xizmat ko’rsatuvchi operatsiyalar davo-
miyligi;
t
m.s.
– smenalararo mehnat predmetlarining ishlovsiz, to’xtab qolish
davomiyligi;
t
m.o.
– operatsiyalararo mehnat predmetlarining to’planib qolish davomiyligi;
t
aral
– ishlab chiqarish davrining barcha aralash qismlarining davomiyligi.
Masalan: Un ishlab chiqarish jarayoni bo’yicha operatsiyalar davomiyligi, ya’ni
un ishlab chiqarish davri davomiyligi quyidagicha berilgan:

---

101