Янги китоб
Download 1.67 Mb. Pdf ko'rish
|
SANOAT KORXONALARIDA ISHLAB CHIQARISHNI TASHKIL ETISH укув кулланма
|
Boshqaruv tizimi - deganda nimani tushunish lozim? Agar jamiyatning butun
iqtisodiy tizimini oladigan bo‘lsak, uning tarkibiga kiruvchi ko‘plab kichik tizimlarni - tarmoqlar, korxonalar, birlashmalar va hokazolarni ko‘rishimiz mumkin. Ularning har birini ikki jihatidan: mustaqil faoliyat yuritish nuqtai nazaridan yoki butun birlikning tarkibiy qismi sifatida ko‘rib chiqish mumkin. Masalan, korxona (firma) mustaqil boshqaruv tizimi yoki tarmoqning (ishlab chiqarishning) bo‘linmasi, bo‘g‘ini sifatida faoliyat yuritishi mumkin. Bunga bog‘liq bo‘lgan holda boshqaruvning tashkiliy tuzilmasi, uning vazifalari shakllantiriladi. Amaliyotda shu narsa isbot qilinganki, boshqaruvning juda ham yirik tashkiliy tuzilmasi bozor iqtisodiyotida maqsadga muvofiq bo‘lmaydi. U kutilgan natijalarni bermaslikdan tashqari, boshqaruv qarorlarini bajarishda muammolarning yuzaga kelishiga, boshqaruvning yakuniy maqsadini oraliq vazifalar bilan almashib ketish xavfi kuchayishiga olib keladi. O‘zaro aloqada va ma’lum jihatdan bir-biriga bo‘ysunuvchi bo‘lgan boshqaruv ob’yektlari va sub’yektlari faoliyatning alohida ko‘rinishi sifatida boshqaruvning muhim elementlari hisoblanadi. Bu aloqani quyidagi tarzda chizma yordamida ko‘rsatish mumkin: Korxonada boshqaruvning ta’siri boshqaruv ob’yektiga yo‘naltirilgan bo‘lib, ishlab chiqarish va xo‘jalik yuritish jarayonlari, ishab chiqarish uskunalarini ekspluatatsiya qilish, turli miqyosdagi mehnat kooperatsiyasi va hokazolar boshqaruv ob’yekti bo‘lishi mumkin. Boshqaruv sub’yekti esa qoidaga ko‘ra, korxona rahbari yoki boshqaruv ob’yektlarini maqsadli ravishda boshqarishni amalga oshiruvchi xizmat rahbarlaridir. Boshqaruv ob’yektlari va sub’yektlari doimo o‘zaro aloqada bo‘lib, bunda asosiy o‘rin boshqaruv ob’yektiga, ya’ni boshqaruvchi tizimga ajratiladi. Boshqaruv ob’yektining mazmuni, unda yuz berayotgan o‘zgarishlar boshqaruv sub’yekti vazifalari va harakatlarini belgilab beradi. Bu esa boshqaruv shakllari va usullarini mukammallashtirishda aks etadi. , boshqaruv tizimi ishlab chiqarish samaradorligiga erishish va korxonaning iqtisodiy salohiyatini mustahkamlashda muhim omillardan biri bo‘lib xizmat qiladi. Shu bilan bir paytda ishlab chiqarish samaradorligining o‘sish sur’ati, qabul qilingan yoki amalga oshirilayotgan boshqaruv tizimi progressivligining o‘lchovi xizmatini ham o‘taydi. Bundan kelib chiqqan holda, qo‘yilgan maqsadga qisqa muddatda va ishlab chiqarish resurslaridan unumli foydalangan holda yaqinlashish darajasini korxonani boshqarish samaradorligining 72 bevosita mezoni sifatida ko‘rsatish mumkin Rasmiy tashkilotlar bir qancha boshqaruv pog‘onalari va bo‘linmalaridan iborat. Boshqaruvning funksional sohasi termini butun tashkilot uchun bo‘linma bajaradigan ishga taalluqlidir, masalan, marketing, moliya va h.k. Tashkilot strukturasi bu tashlilotdagi insonlarning o‘zaro rasmiy va norasmiy munosabatlari yig‘indisidir. 4 Tashkilot strukturasi – boshqaruv pog‘onalari va funksional sohalarning mantiqan tuzilgan shakli bo‘lib, unda tashkilot maqsadlariga samarali erishish ta’minlanadi.Rahbariyatning struktura to‘g‘risidagi qarori asosida har bir lavozim tashkilot maqsadlariga erishishda zarur hissa qo‘shadigan bir qancha vazifalarni qamraydi 5 . Download 1.67 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|