Yaponiya matbuoti tarixi Bajardi: Dilnoza Muhammadova

Yaponiya matbuoti tarixi

• Bajardi: Dilnoza Muhammadova

• Teksherdi: Muhabbat Soliyeva

Yaponiya siyosiy tuzilmasi.

• Yaponiya konstitutsion monarxiya hisoblanadi. Yaponiya konsitutsiyasi 3 may 1947 yilda kuchga kirdi va asosan AQShning okkupatsion kuchlari tomonidan tuzilgan edi. Yaponiya Konstitutsiyasining to'qqizinchi moddasi mamlakatni urush olib borish hamda qurolli kuchlarga ega bo'lish huquqidan mahrum etadi. Ammo, aslida esa, Yaponiya o'z armiyasiga egadir — Yaponiya mudofaa kuchlari.

Yaponiya imperatori.

• Konstitutsiya bo'yicha Yaponiyaning voris imperatori - bu, "mamlakatning va xalqning birligi timsolidir". Mamlakatdagi barcha farmoyish va qarorlar Kabinetning ko'rsatmasiga qarab amalga oshiriladi, va Kabinet ularning majburiyatini o'z zimmasiga oladi. Mavjud huquqiy nazariyalarga ko'ra, imperator - natsiyaning ruhoniy yetakchisidir, lekin u mamlakatning boshlig'i hisoblanmaydi (va shundan kelib chiqqan holda, Yaponiya - deyarli respublikadir). Lekin ushbu nazariya umum qabul qilinmagandir. 1990 yildan boshlab Yaponiyaning imperatori bo'lib Akixito hisoblanadi (eraning nomi - Xeysey).

Parlament

• Yaponiya parlamenti ikki palatadan tashkil topgandir: Namoyondalar palatasi va Maslahatchilar partiyasi.

• Namoyondalar palatasi 4 yilga saylanadigan 480 ta deputatdan iboratdir. Yosh tsenzi - 25 yosh. 180 ta deputat partiya ro'yxati bo'yicha saylanadi.

• Maslahatchilar palatasi 6 yilga saylanadigan 252 ta deputatdan iboratdir. Yosh tsenzi - 30 yosh. 98 ta deputat hukmron partiyadan bosh vazirning ro'yxati bo'yicha saylanadi.

Hukumat

• 2007 yil 25 sentabr kuni Sindzo Abening bo'shashi haqidagi da'vosi qondirildi hamda butun kabinetning tarqatilganligi e'lon qilindi. Yangi bosh-vazir etib Yasuo Fukuda tayinlandi.

• Sindzo Abe 2006 yilning 26 sentabr kuni bosh-vazir etib tayinlangan edi, va lavozimdan ketishi haqida 2007 yil 12 sentabr kuni xohish bildirgan edi. Ketishining asosiy sababi deb, u tomonidan ishlab chiqilgan terrorizmga qarshi kurash rejasining demokratik partiya tomonidan qo'llab-quvvatlamasligida deb ko'rsatgan [3], ammo, press-konferentsiyadan so'ng xuruj qilgan asab tarangligi kasalligi, hamda uning gospitalizatsiya etilganligi, uning ushbu qarorga kelishiga undaganligini tan oldi.

Ajdodlar davomchisi, ya'ni, sobiq TIV vaziri Sintaro Abening o'g'li va 1957-1960 yillar davomida bosh-vazir bo'lgan Nobusuke Kisining nabirasi bo'lmish Abe, avvalroq LDPning general kotibi o'rinbosari hamda hukumatning stats-kotibi lavozmini egallagan edi, va bungacha YaLDPning rahbari hisoblangan Koidzumining o'rnini egallagan edi.

• Ajdodlar davomchisi, ya'ni, sobiq TIV vaziri Sintaro Abening o'g'li va 1957-1960 yillar davomida bosh-vazir bo'lgan Nobusuke Kisining nabirasi bo'lmish Abe, avvalroq LDPning general kotibi o'rinbosari hamda hukumatning stats-kotibi lavozmini egallagan edi, va bungacha YaLDPning rahbari hisoblangan Koidzumining o'rnini egallagan edi.

• Avvalgi bosh-vazir bo'lib Dzyunitiro Koidzumi hisoblangan edi (u ham Liberal-demokratik partiya lideri hisoblanar edi). U, partiyaning navbatdan tashqaridagi sessiaysida rahbar etib tayinlangandan so'ng hukumatni boshqarishni 2001 yilning aprel oyida boshlagan edi (avvalroq - Pochta vaziri). U to'rt yil ichida kabinetda uch marotaba radikal almashishlarni amalga oshirdi. Oxirgi marotaba ushbu almashishni 2005 yil 31 oktabr kuni amalga oshirdi.

• 2005 yil 11 sentabr kuni navbatdan tashqari saylovlarda YLDP parlamentdagi 480 ta o'rindan 296 tasini qo'lga kiritdi. Koidzumining o'zi esa, sentabr oyida YaLDPning rahbari etib qayta saylandi. Koidzumi, 2006 yilning noyabr oyida o'z lavozimining muddati tugagandan so'ng, hokimiyatdan ketishini ma'lum etib o'tgan edi, lekin bu ancha vaqtliroq sodir bo'lib o'tdi.

Siyosiy partiyalar

• Liberal-demokratik partiya (自由民主党 dziyu: minsyu to:)

• Demokratik partiya (民主党 minsyu to:)

• Sof hukumat partiyasi (公明党 ko:mey to:) — CGP, Clean Government Party.

• Kommunistik partiya (共産党 kyo:san to:)

• Ijtimoiy-demokratik partiya (社会民主党 syakay minsyu to:)

Sud tizimi

• Sud tizimining eng yuqori organi - bu Yaponiya Oliy sudidir, va u, boshqa mamlakatlardagi konstitutsion sudlar singari ba'zi nokonstitutsion hisoblangan huquqiy normalarni inkor etish vakolatiga egadir.

|Yaponiya xaritasi -Yaponiya geografiyasi

• Yaponiya Tinch okeanining g'arbiy qismidagi orollarda joylashgan. Eng katta orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Sikoku, Kyusyu.

Yaponiya aholisi.

• Regionlar

• Tarixan Yaponiya sakkizta regionga bo'linadi: Xokkaydo, Toxoku, Kanto, Tyubu, Kansay (Kinki), Tyugoku, Sikoku va Kyusyu. Birgina Xokkaydo prefekturasidan iborat bo'lgan Xokkaydo regionidan tashqari, har bir region bir nechta prefekturalarni o'z ichiga oladi

Ma'muriy bo'linish

• Yaponiya prefekturalari

• Asosiy maqola: Yaponiyaning ma'muriy bo'linishi.

• Yaponiya 47 ta prefekturalarga bo'lingandir (ISO 3166-2 tartibi bo'yicha ko'rsatilgan):Xokkaydo

• Aomori,Ivate,Miyagi,Akita,Yamagata,Fukusima,Ibaraki,Totigi,Gumma,Sayatama,Tib Tokio,Kanagava,Niigata,Toyama,Isikava,Fukui,Yamanasi,Nagano,Gifu,Sidzuoka,Ayti,M Siga,Kioto,Osaka,Xyogo,Nara,Vakayama,Tottori,Simane,Okayama,Xirosima,Yamaguti

• TokusimaKagava,Exime,Koti,Fkuoka,Saga,Nagasaki,Kumamoto,Oita,Miyadzaki,Kagosima,Ok

• nava,

Yaponiya shaharlari. O'nta eng yirik shaharlari

• Tokio (8 444 531)

• Iokogama (3 575 515)

• Osaka (2 640 097)

• Nagoya (2 214 958)

• Sapporo (1 875 862)

• Kobe (1 524 463)

• Kioto (1 469 427)

• Fukuoka (1 402 040)

• Kavasaki (1 315 865)

• Saytama (1 185 030)

Yaponiya iqtisodiyoti.

• Yuqori texnologiyalar (elektronika, robototexnika) kuchli rivojlangan. Bundan tashqari avtomobilsozlik ham yaxshi rivojlangan. Qishloq ho'jaligi davlat tomonidan subsidiya etiladi. «Sinkansen» tezyurar temir yo'l to'ri mavjuddir.

• Eksport tuzulmasi: kompyuterlar, elektrotexnika, avtomobil.

• Import tuzilmasi: ximikatlar, yoqilg'i, ruda va boshqa xom-ashyo, oziq-ovqat mahsulotlari.

• Xalq xo'jaligining asosiy sektorlari:

• Hizmatlar sferasi 61 %

• Sanoat 37 %

• Qishloq ho'jaligi 2 %

• Ish bilan ta'minlanganlik

• Ishsizlik darajasi 4,2 %.

• Aviasozlik

• 1962 yil mamlakatda birinchi fuqarolar (tijorat) samolyoti qurildi.

• 2003 yili Yaponiyada aviatsiya sohasini rivojlantirish bo'yicha 428 million dollarlik hamda 2008 yilgacha mo'ljallangan milliy dastur qabul qilindi. Ushbu dastur doirasida hukumat "Mitsubishi Heavy Industries" bilan hamkorlikda birinchi milliy reaktiv yo'lovchi avialayneri ustida ish boshladi.

Energetika

• Atom energetikasi

• 2006 yil ko'rsatkichiga binoan, umumiy elektroenergiya ishlab chiqarishning 30%i Yaponiya AESlari hissasiga to'g'ri keldi. Mamlakat yadro yoqilg'isining 60%ini Avstraliya va Kanadadan oladi. Yaponiya iste'mol qiladigan uranning umumiy miqdori 8,7 ming tonnani tashkil etadi.

• YaIM

• 2004 YaIMning o'sishi 1,9 % ni tashkil etdi.

• 2005 yil YaIM 1,3 % ga o'sdi va 4,96 trln dollarni tashkil etdi. (aholi jon boshiga 38,9 ming dollar).

• 2006 yilning birinchi yarim yilligida iqtisodiyotning o'sishi bir qancha tezlashgan.

Nobel laureatlari…

• Fizika: Xideki Yukava (1949), Sinitiro Tomonaga (1965), Esaki Reona (Leo Esaki) (1973), Andoza:Jl (2002).

• Kimyo: Keniti Fukui (1981), Xideki Sirakava (2000), Ryodzi Noyori (2001), Koiti Tanaka (2002).

• Tibbiyot: Susumu Tonegava (1987).

• Adabiyot: Andoza:Jl (1968), Andoza:Jl (1994).

• Tinchlik uchun mukofot: Eysaku Sato (1974).

Yaponiya madaniyati.

• Eramizning so'nggi I ming yillikning oxiridan boshlab Yaponiyada adabiyot nihoyatda tez sur'atlar bilan rovjlana boshladi va u hozirgi kunlargacha yetib kelgandir (masalan, Yaponiya madhiyasining matni IX-X asrlar bilan belgilanadi). II ming yillik boshlarida mavjud bo'lgan rassomlik san'ati va arxitekturasi hozirgi paytgacha saqlanib qolgan. Yaponiya madaniyatining shakllanishi davrida unga Xitoy madaniyati, Meydzi Restavratsiyasidan keyin esa - G'arbiy Evropa madaniyati katta ta'sir ko'rsatgan. XX asrlarda esa Yaponiya multiplikatsiya va komikslar butun jahon ko'lamida muvaffaqiyatlar qozondi.

Tashqi siyosati

• Xitoy

• Yaponiya TIV boshlig'i Taro Aso, hammani lol qoldirgan holda, Xitoy Yaponiya uchun tahdid o'chog'i degan so'zi bilan chiqish qildi, va u shu bilan birga shundoq ham tang va chigal bo'lib turgan Xitoy va Yaponiya o'rtasidagi munosabatlarni yanada keskinlashtirdi.

• Qurolli kuchlar

• После Второй мировой войны Японии было запрещено иметь свои вооружённые силы. Статья 9 Конституции Японии запрещала стране иметь свою армию и участвовать в войнах. В Японии существовали только небольшие силы самообороны. Однако в последние десятилетия это было фактически формальностью, поскольку на вооружении сил самообороны было высокотехнологичное оружие, их численность достигла 240 тысяч, военный бюджет, составляющий 44 млрд долларов — один из самых больших в мире, небольшой контингент японских войск участвовал в иракской кампании.

• 15 декабря 2006 года в существующее положение вещей получило юридическое оформление. Было учреждено министерство обороны и силы самообороны официально трансформированы в вооруженные силы. Изменения в Конституции Японии позволяют применять вооруженные силы в международных миротворческих операциях, закрепляя фактическое положение вещей.

Yapon kalendari

• --149.125.193.179 02:10, 1 dekabr 2011 (UTC)=== Bayramlar ===Sana O'zbekcha nomlanishi

Mahalliy nomlanishi

• 1 yanvar Yangi yilning birinchi kuni 元日 gandzitsu

• Yanvarning ikkinchi dushanbasi Balog'atga yetish kuni 成人の日 seydzin no hi

• 11 fevral Davlatni tashkil topishi kuni 建国記念の日 kenkoku kinen no hi

• taxminan 21 mart Bahoriy tengkunlik 春分の日 syumbun no hi

• 29 aprel Syova kuni 昭和の日 syo:va no hi Sobiq imperatorning tavallud topgan kuni

• 3 may Konstitutsiya kuni 憲法記念日 kempo: kinembi

• 4 may Yashillik kuni みどりの日 midori no hi

• 5 may Bolalar kuni こどもの日 kodomo no hi

• Iyulning uchinchi dushanba kuni Dengiz kuni 海の日 umi no hi

• Sentyabrning uchinchi dushanba kuni Kattalarni e'zozlash va xotirlash kuni 敬老の日 keyro: no hi

• taxminan 23 sentyabr Kuzgi tengkunlik 秋分の日 сю:бун но хи

• Oktyabrning ikkinchi dushanba kuni Sport kuni 体育の日 tayiku no hi

• 3 noyabr Madaniyat kuni 文化の日 bunka no hi

• 23 noyabr Mehnatga shukronalik kuni 勤労感謝の日 kinro: kansya no hi

• 23 dekabr Imperatorning tavallud topgan kuni 天皇誕生日 tenno: tandzyobi

Yaponiyaning O'zbekistondagi vakolatxonasi

• Osiyo mamlakatlari

• Afgʻoniston · Armaniston · Ozarbayjon1 · Bahrayn · Bangladesh · Butan · Bruney · Birma · Kambodja · Xitoy Xalq Respublikasi · Xitoy Respublikasi (Tayvan)2 · Kipr · Misr3 · Gurjiston1 · Hindiston · Indoneziya4 · Eron · Iroq · Isroil · Yaponiya · Iordaniya · Qozogʻiston1 · Shimoliy Koreya · Janubiy Koreya · Quvayt · Qirgʻiziston · Laos · Livan · Malayziya · Maldivalar · Moʻgʻuliston · Nepal · Ummon · Pokiston · Filippin · Qatar · Rossiya1 · Saudiya Arabistoni · Singapur · Shri-Lanka · Suriya · Tojikiston · Tayland · Sharqiy Timor4 · Turkiya1 · Turkmaniston · Birlashgan Arab Amirliklari · Oʻzbekiston · Vyetnam · Yaman3

• 1 Qisman Yevropada. 2 Xitoy Respublikasi (Tayvan) BMT tomonidan tan olinmagan.

• 3 Qisman Afrikada. 4 Qisman Okeaniyada.

• Xo’jaligi, transports va tashqi iqtisodiy aloqalari, ichki tafovutlari

• Tayanch tushunchalar:

• Yaponiya «iqtisodiy mo’jizasi», elektr energetika, «AES»lar, neft va neftkimyosi, avtomobilsozlik, kompyuter texnikasi, zamonaviy texnologiyalar.

XX asrning 60-yillaridan boshlab Yaponiyaning «iqtisodiy mobjiza»si jahonni hayratga sola boshladi. Buning sababi II jahon urushida yengilib, atom bombasining dahshatlarini o’z boshidan o’tkazgan mamlakatning tezlik bilan qaddini rostlagani va misli ko’rilmagan sur’atlarda tez rivojlanishga erishgani edi. Ana shunday muammolarni yengib о’tа olgan va yuksak rivojlanish marralarini egallagan Yaponiyaning iqtisodiy taraqqiyot yo’li hozirgi vaqtda ko’pgina rivojlanayotgan davlatlar, shu jumladan, O’zbekiston uchun ham ibrat bo’lishi mumkin.

• XX asrning 60-yillaridan boshlab Yaponiyaning «iqtisodiy mobjiza»si jahonni hayratga sola boshladi. Buning sababi II jahon urushida yengilib, atom bombasining dahshatlarini o’z boshidan o’tkazgan mamlakatning tezlik bilan qaddini rostlagani va misli ko’rilmagan sur’atlarda tez rivojlanishga erishgani edi. Ana shunday muammolarni yengib о’tа olgan va yuksak rivojlanish marralarini egallagan Yaponiyaning iqtisodiy taraqqiyot yo’li hozirgi vaqtda ko’pgina rivojlanayotgan davlatlar, shu jumladan, O’zbekiston uchun ham ibrat bo’lishi mumkin.

• Yaponiya «iqtisodiy mo’jiza» sining asosiy manbayi, mutaxassislar xulosasiga ko’ra, yapon millatining yuqori darajadagi mehnatsevarlik va mehnat intizomi, uyushqoqlik va sabr-toqat, ishga mas’uliyat hissi va tejamkorlik kabi ijtimoiy ko’rsatkichlaridir.

• «Iqtisodiy mo’jiza»ning sabablari qatoriga yana harbiy tayyorgarliklardan tiyilib borishi (konstitutsiyaga kobra Yaponiyada milliy daromadining atigi 1 foizdan ortiq bo’lmagan qismini harbiy xarajatlarga ajratish mumkin) ham kiradi.

• Yaponiya iqtisodiyoti yuqori darajada rivojlangan mamlakat. YAMD ning umumiy hajmi (4390 mlrd. AQSh dollari)ga ko’ra dunyoda AQShdan keyin ikkinchi o’rinni egallaydi. Unda iqtisodiyotning barcha tarmoqlari yaxshi rivojlangan

Yoqilg’i-energetika sanoatida gidro, geotermal, quyosh, dengiz elektr stansiyalari ham o’z hissasini qo’shsalar-da, asosiy ishni import yoqilg’ilar asosida ishlaydigan IES va AES lar bajaradi. Mamlakat har yili 200 mln. t. ga yaqin neftni import qiladi. Shu sababli Yaponiya elektr energetikasida tobora AES lar hissasi ortib bormoqda. Hozirgi vaqtda mamlakatda 30 dan ortiq atom elektr stansiyalari qurilgan. 2003 yilda 950 mlrd kVt/soat elektr energiya ishlab chiqarildi.

• Yoqilg’i-energetika sanoatida gidro, geotermal, quyosh, dengiz elektr stansiyalari ham o’z hissasini qo’shsalar-da, asosiy ishni import yoqilg’ilar asosida ishlaydigan IES va AES lar bajaradi. Mamlakat har yili 200 mln. t. ga yaqin neftni import qiladi. Shu sababli Yaponiya elektr energetikasida tobora AES lar hissasi ortib bormoqda. Hozirgi vaqtda mamlakatda 30 dan ortiq atom elektr stansiyalari qurilgan. 2003 yilda 950 mlrd kVt/soat elektr energiya ishlab chiqarildi.

• Metallurgiya sanoati. Yaponiya po’lat ishlab chiqarish hajmiga ko’ra jahonda (Bir yilda 90 mln. tonnadan ortiq) yetakchilik qilmoqda. Taraqqiy etgan organik sintez kimyosi korxonalari kabi metallurgiya markazlari ham asosan, dengizbo’yi hududlari bo’ylab marjon kabi tizilgan holda joylashgan.

• Avtomobilsozlikda Yaponiya ulkan yutuqlarga ega. U yiliga 12 - 13 mln. dan ortiq avtomobillar (shuning 8 mln. dan ortig’i yengil avtomobillar) ishlab chiqaradi va jahonda birinchi o’rinda turadi.

Hozirgi davr Yaponiya iqtisodiyotining faxri va ramzi elektronika sanoati ekanligini butun olam biladi. Ayniqsa, radioelektronika sanoati — rangli televizorlar, videomagnitofonlar, radiotexnika vositalari ishlab chiqarishda ustunlikka ega.

• Hozirgi davr Yaponiya iqtisodiyotining faxri va ramzi elektronika sanoati ekanligini butun olam biladi. Ayniqsa, radioelektronika sanoati — rangli televizorlar, videomagnitofonlar, radiotexnika vositalari ishlab chiqarishda ustunlikka ega.

• Qishloq xo’jaligi yuqori rentabelligi va mehnat unumdorligi bilan ajralib turadi. Ishlov beriladigan yerlar umumiy maydonining 11 foizini tashkil qilganligi uchun Yaponiyada qadimdan ekin maydonlaridan tejamkorlik bilan foydalanishga o’rganishgan.

• Yaponiya dehqonchilik mamlakatidir. Uning yetakchi tarmog’i dehqonchilikdir. Don xo’jaligida sholikorlikning o’rni alohidadir. Sholi jami ekin maydonlarining yarmiga yaqinida ekiladi va yiliga 10 – 12 mln. t. sholi tayyorlanadi. Shuningdek, bug’doy, soya, turli sabzavot va bog’dorchilik tarmoqlari ham ancha ahamiyatli

Yaponlar go’sht va sut mahsulotlari iste’mol qilishda yevropaliklardan qolishmaydi, Bu holat mamlakatda chorvachilikning rivojlanishiga katta e’tibor berishni talab etadi. Hozir unda chorvachilikning qoramolchilik, cho’chqachilik, broyler parrandachiligi, hovuz baliqchiligi, pillachilik kabi tarmoqlari yaxshi rivojlangan.

• Yaponlar go’sht va sut mahsulotlari iste’mol qilishda yevropaliklardan qolishmaydi, Bu holat mamlakatda chorvachilikning rivojlanishiga katta e’tibor berishni talab etadi. Hozir unda chorvachilikning qoramolchilik, cho’chqachilik, broyler parrandachiligi, hovuz baliqchiligi, pillachilik kabi tarmoqlari yaxshi rivojlangan.

• Xo’jalikning bu tarmoqlari Yaponiya iqtisodiyotining faol yo’nalishlaridandir. Transporting daryo va quvur tarmoqlaridan boshqa barcha sohalari yuqori darajada rivojlangan. Ichki yuk tashish hajmiga ko’ra avtomobil va temiryoi transportlari eng katta mavqega ega. Mazkur tarmoqlar texnik imkoniyatlari va elektrlashish darajasiga ko’ra jahonda ko’pgina rivojlangan davlatlarga nisbatan ustunlikka ega. «Poyezd-o’q» deb nom olgan «Sinkansen» tezyurar ekspress poyezdi 1100 km masofada Kyusyu orolidagi Fukuokidan Xonsyu orolining shimolida joylashgan Aomorigacha bo’lgan oraliqdagi barcha yirik shaharlami bir-birlari bilan bog’laydi. Bu yo’lni qurish uchun o’nlab kilometr uzunlikda ko’plab tunnel va ko’priklar qurilgan. Soatiga 350 km tezlikkacha harakat qiladigan poyezdlarda yiliga 120 mln. gacha yo’lovchilar tashilmoqda. Xonsyu va Xokkaydo orollari orasida 100 m gacha chuqurlikka ega bo’lgan Sugaru bo’g’ozi tagidan 54 km. li — dunyodagi eng uzun «Seykan» tunneli ham ishga tushirildi.

Yaponiyaning tashqi va ichki aloqalarida dengiz transporti katta ahamiyatga ega. U rivojlangan davlatlar orasida dengiz transportida yuk tashish hajmiga ko’ra eng kattasi hisoblanadi. Bu mamlakatda 100 dan ziyod portlar mavjud.

• Yaponiyaning tashqi va ichki aloqalarida dengiz transporti katta ahamiyatga ega. U rivojlangan davlatlar orasida dengiz transportida yuk tashish hajmiga ko’ra eng kattasi hisoblanadi. Bu mamlakatda 100 dan ziyod portlar mavjud.

• Ular orasida Kobe, Nagoya, Iokogama kabilar jahonda kattaligiga ko’ra ajralib turadi.

• Xalqaro hamda ichki aloqalarni tashkil etishda havo transportining ahamiyati alohidadir.

• Tashqi iqtisodiy aloqalar Yaponiya iqtisodida hayotiy ahamiyatga ega. Buning sababi mamlakat iqtisodiyotining ko’p sohalari deyarli butunlay import xom-ashyolarga qarab qolganligidir. Yaponiya, asosan, sanoat xomashyolarini import qiladi va iste’molga tayyor mahsulotlarni eksportga chiqaradi.

Yaponiya jahonning juda ko’p mamlakatlari bilan tashqi iqtisodiy aloqalarni olib boradi. Ular orasida eksportining 1/3 va importining 1/4 qismi AQSh hissasiga to’g’ri keladi.

• Yaponiya jahonning juda ko’p mamlakatlari bilan tashqi iqtisodiy aloqalarni olib boradi. Ular orasida eksportining 1/3 va importining 1/4 qismi AQSh hissasiga to’g’ri keladi.

• Yaponiyaning O’zbekiston Respublikasi bilan tashqi iqtisodiy aloqalari ham rivojlanib bormoqda. U O’zbekiston iqtisodiyotiga tobora ko’p investitsiya kiritmoqda. Buxoro neftni qayta ishlash zavodi va Sho’rtan gaz-kimyo kompleksini investitsiyalashda Yaponiya faol qatnashdi. Yaponiyadan texnologiya vositalari, tayyor iste’mol mahsulotlari, aloqa kommunikatsiya vositalari O’zbekistonga keltirilayotgan boisa, O’zbekistondan Yaponiyagatobora ko’p paxta va ipaktolasi, tog’-kon, metallurgiya sanoati mahsulotlari, turli iste’mol mahsulotlari eksport qilinmoqda.

• Yaponiyaning ichki-hududiy tafovutlari. Yaponiyada ham iqtisodiy jihatdan yaxshi rivojlangan hududlar bilan bir qatorda hali yetarli darajada o’zlashtirilmagan rayonlar mavjud.

• Tinch okean sanoat mintaqasi iqtisodiy jihatdan eng rivojlangan rayon bo’lib hisoblanadi. Bu mintaqa Tokio qo’ltig’idan Osaka qo’ltig’igacha cho’ziladi. Aslida Tokaydo megalopolisini tashkil qilgan bu hududning relyefi nisbatan tekis. Bu tekislik Tinch okeani bo’ylab o’rtacha 15 — 65 km. li tor yo’nalishda 600 km. dan ortiq masofaga cho’zilgan.

Yaponiyaning asosiy sanoat rayoni hisoblangan bu hudud mamlakat umumiy maydonining 1/3 qismini tashkil qiladi. Unda mamlakat aholisining 65 foizi joylashgan. Bu rayonda elektr energetikaning 70 foizi, metallurgiya mahsulotlarining 80 foizi, iste’molga tayyor sanoat mahsulotlarining 85 foiziga yaqin qismi ishlab chiqariladi.

• Yaponiyaning asosiy sanoat rayoni hisoblangan bu hudud mamlakat umumiy maydonining 1/3 qismini tashkil qiladi. Unda mamlakat aholisining 65 foizi joylashgan. Bu rayonda elektr energetikaning 70 foizi, metallurgiya mahsulotlarining 80 foizi, iste’molga tayyor sanoat mahsulotlarining 85 foiziga yaqin qismi ishlab chiqariladi.

• Mamlakatning rivojlanish darajasiga ko’ra ikkinchi rayoni Xonsyu orolining janubiy va Kyusyu orolining shimoliy qismlaridir. Rayonda o’zining rivojlanish darajasiga ko’ra faqat Kitakyusyu (Shimoliy Kyusyu) sanoat aglomeratsiyasi yuqori darajada rivojlangan metallurgiya va og’ir mashinasozlik sanoatlari bilan ajralib turadi.

• Yaponiyaning uchinchi rayoni Kyusyuning janubiy qismi va butun Sikoku hamda Xokkaydo orollaridir. Rayonda sanoat rivojlanish darajasiga ko’ra Sapporo sanoat aglomeratsiyasi ajralib turadi. Xokkaydo eng awalo, ko’mir va baliqni qayta ishlash sanoatlari bilan tanilgan bo’lsa, Sikoku va Kyusyu hududlarida qishloq xo’jaligining ahamiyati yuqori.

Yaponiya O‘zbekistonga 225 million dollar qarz ajratdi

• Yaponiyaning Xalqaro hamkorlik agentligi (JICA) Qarshi-Termiz temir yo‘l uchastkasini elektrlashtirish loyihasi uchun 18 milliard 76 million yyen, taxminan 225 million AQSh dollari miqdorida qarz ajratdi.

• UzDaily.uz Internet nashri xabariga ko‘ra, O‘zbekiston hukumati va JICA rasmiylari shartnomani 27 fevral kuni Toshkentda imzolagan.

• Loyihadan maqsad Qarshi-Termiz temir yo‘l uchastkasida tashish imkoniyatini oshirishdan iborat.

• Qarshi-Termiz uchastkasi Yaponiyaning moliyaviy ko‘magida qurilgan Toshguzar-Qumqo‘rg‘on yangi temir yo‘l liniyasini ham o‘z ichiga oladi.

• Mazkur liniya qurilishi uchun Yaponiya 2004 yilda O‘zbekistonga taxminan 150 million AQSh dollari miqdorida mablag‘ ajratga

Adabiyotlar

• Анарина Н. Г. Сакральная телесность японской художественной вещи // Вещь в японской культуре. М.: Вост. лит., 2003, с. 185-201.

• Григорьева Т. П. Понимание искусства в Японии // Григорьева Т. П. Движение красоты: Размышления о японской культуре. М.: Вост. лит., 2005, с. 180-192.

• Хироаки Сато. Самураи // Хироаки Сато. Самураи: История и легенды. СПб. 1999, с.10-26

• А. Мещеряков. История саке // А. Н. Мещеряков Книга японских символов. М., 2003, с.419-431

• Дональд Ричи. Поцелуй в Японии // Мир по-японски. СПб., 2000, с. 79-83

• Ролан Барт. Хокку // Барт Р. Империя знаков. М.,2004, с. 87-109

• Е.С. Штейнер. Феномен человека в японской традиции // Человек и культура: Индивидуальность в истории культуры. М., 1990, с. 164—190