Yer osti suvlarining balansi va zaxirasi
Yer osti suvlari zaxirasi
Download 75.5 Kb.
|
Suvli va quruq skvajinalarni zaryadlash
Yer osti suvlari zaxirasi. Yer osti suvlaridan xalk xujaligida foydalanishda, konlarda va kurilish ob`yektlarining gidrogeologik sharoitini aniklashda ularning zaxirasini baxolash lozim. Suvli katlamlardagi gravitatsion suv xajmi yerosti suvlarining zaxirasi deyiladi. Yer osti suvlarining zaxirasini aniklash shaxar va kishloklarni suv bilan ta`minlashda katta axamiyatga ega. Shuning uchun xam ularning zaxirasini aniklab, xisoblab sungra suv chikaruvchi inshootning turi, joylashtirish variantlari va ishlatish rejimi xal kilinadi. Yer osti suvlarining zaxirasi uch xil: tabiiy (Qt ), ekspluatatsion (Qe ) va sun`iy (Qc ) kurinishida baxolanadi.
Tabiiy va ekspluatatsion zaxiralar mikdori: 1) suvli katlamlardagi gravitatsion suv xajmiga (statik zaxira - Qcm); 2) suvli gorizontning filtratsiya xususiyatiga; 3) suvli katlamning tuyinish (dinamik zaxira - QD ) sharoiti va joylashish chegarasiga; 4) suvning bakteriologik va ximiyaviy tarkibiga xamda balneologik xususiyatiga boglikdir. Yer osti suvlarining tabiiy zaxirasi - suvli katlamning govakliklari va yoriklarida tinch xolatda turuvchi yoki tabiiy sharoitda xarakatlanuvchi suv xajmiga teng. U statik va dinamik zaxiralarga bulinadi. Statik zaxira suvli katlamdagi gravitatsion suv xajmiga teng bulib, kuyidagicha aniklanadi: Qcm.q ((( bu yerda: ( - suvli katlamning suv chikarishi; V - suvli katlamning xajmi. Dinamik zaxiralar ma`lum bir muddatda suvli katlamning kundalang kesim yuzidan okib utgan suv mikdoriga teng. Dinamik zaxira turli xisoblash usullari yordamida aniklanadi. Masalan: 1. Infiltratsiyalangan atmosfera yoginlari mikdorini xisobga olgan xolda: QD q 10(((((( 2. Yer osti suvi okimining moduli buyicha QD q m (( Tenglamadagi ( - infiltratsiya koeffitsiyenti (atmosfera yoginlarining shimilgan kismi, %); N - atmosfera yoginlarining yillik mikdori, mm; F - yer osti suvlarining tuyinish soxasi, km2 ; m - yer osti suvi okimining moduli (lG`s km2). Yer osti suvlarining tabiiy zaxirasi kuyidagiga teng: Qt q Qcm Q QD Yer osti suvlarining ekspluatatsion zaxiralari kuyidagicha ifodalanishi mumkin: Q q K1·Qt Q K2 ( Qs bu yerda K1 va K2 - suv yiguvchi inshootlarni ishlatishda suv zaxiralaridan foydalanish darajasini xarakterlaydigan koeffitsiyentlar. Download 75.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling