Yer qaridan foydalanganlik uchun soliq va maxsus to’lovlar

Yer qaridan foydalanganlik uchun soliq va maxsus to’lovlar.
Re’ja.
1- Yer qaridan foydalanganda soliq solish zarurligi.
2- Soliq to’lovchilar soliq solish obyekti vasoliq solinadigan baza.
3- Soliq stavkalari soliq imtiyozlari.
4- soliqni hisoblab chiqarish va byudjetga to’lash tartibi.

Yer qaridan foydalangandasoliq solish zarurligi. O’zbekiston mustaqillikka erishgandan kiyin respublikamiz hududidagi barcha tabiiy, yer osti boyliklari davlatimiz tasarufiga o’tdi. O’zbekiston zaminida juda ulkan va noyob, hali ishtimoyi ishlab chiqarishga jalb etilmagan miniral xom ashyo resurslari to’plangan.

Respublikamiz qonunchiligiga ko’ra mavjud yer osti boyliklari davlat mulki hisoblanadi.o’zbekiston respublikasining 1994 –yil 23 sentabirdagi “yer osti boyliklari to`g`risida”gi qonuniga muvofiq 1995- yildan boshlab yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq joriy etildi va yer osyi boyliklardan foydalanuvchilar ularning hajmidan kelib chiqqan holda maxsus soliq to’layboshladilar.

Yer qaridan foydalanganlik uchun soliq joriy etilishidan asosiy maqsad – umumdavlat mulki hisoblangan yer osti boyliklarida oqilona tarzda butun jamiyat a’zolarini va kelajak avlod manfaatlarini hisobga olgan holda foydalanish samaradorligini oshirish hisoblanadi.

1-diagramma. 2006 yilda yer qaridan foydalanganlig uchun soliq summasining asossiy yer boyliklari bo’yicha shakillanishi (foizda)

2.Yer qaridan foydalanuvchilar bo’lib o’bekiston respublikasi hududida foydali qazilmalarni qazib olayotgan texnogen miniral hosilalardan foydali qazilmalarni ajratib olayotgan, shuningdek foydali qazilmalardan foydali konponentlarni ajratib olgan holda ulrni qayta ishlashni amalga oshirayotga yuridik va jismoniy shaxislar hisoblanadi.

Yer qaridan foydalanuvchilar yer qaridan foydalanganliglari uchun quydagi soliqlar va maxsus to’lovlarni to’laydilar : 1) yer qaridan foydalanganlig uchun soliq ; 2) qo’shimcha foyda solig’i.ushbu soliq ayrim foydali qazilmalar yoki ayrim maxsulot turlari uchun o’z. respublikasi prizdentining qarori asosida o’rnatilgan sitafkadan kelib chiqib, realizatsiydan olingan sof tushum bilan belgilangan hisob-kitob bahosi o’rtasidagi farq –qo’shimchafoydadan undiriladi. 3) bonus. Bonus deganda yerqarida foydalanuvchi tomonidan amalga oshiriladigan birmartalik to’lov tushuniladi. Ushbu bonuslarning ikki turi mavjud: imzoli bonus va tijorat bop topilma bonus.