Yo’nalishi” 3-kurs talabasi abduholiqov Adhamning neft

2.3 Atsetilen olish usullarini taqqoslash. Karbid usuii bilan atsetilen olishning asosiy kamchiliklaridan biri, kalsiy karbid olish uchun ko'p elektr energya sarfi va xomashyo hosil boMishining ko‘p bosqichligi (Ca C 0 3—» CaO—>CaC2—>C2H2) hisoblanadi. Usulning afzalligi shundan iboratki, bunda konsentrlangan atsetilen olinadi, aralashmalardan tozalash uncha kamchil bo‘lmagan torshko‘mir asosida olinadi. Uglevodorodlarni pirolizi bilan atsetilen olishda jarayon bir tomonga boradi, kapital qurilish kam va elektr energiyasi kam mablag‘ sarflanadi (elektrokrekingdan tashqari). Lekin bu usulda atsetilen suyultirilgan holda olinadi va uni ajratish va tozalash uchun murakkab tarmoq kerak bo‘ladi. Uglerod oksid va sintez gaz. Organik sintezda toza uglerod oksid bilan bir qatorda uning vodorod bilan aralashmasi (sintez gaz) 1:1 dan 2 - 2,3:1 hajmiy nisbatda qoMIaniladi. Uglerod oksidi Co rangsiz qiyin suyultiriladigan gaz (atmosfera bosimida kondensatsiyalanish temperaturasi -192°C). Havo bilan 12,5-74% konsentratsiyada portlovchi aralashmalar hosil qiladi. Uglerod oksid ancha zaharli modda, uning konsentratsiyasi 20 mg/m3 tashkil qiladi. Uglerod oksidi faqat qattiq jismlargagina emas, balki suyuqliklarga ham kam yutiladi. Biroq ba’zi bir tuzlar u bilan kompleks hosil qiladi, shu nuqtayi nazardan uglerod oksidi sorbsiya uchun bir valentli mis tuzlarini suv ammiakli eritmalari qoMIaniladi. Vodorod sintez gazning ikkinchi komponenti qiyin suyuqlanuvchi gaz (atmosfera bosimida Tkond =-252,8°C). Havo bilan 4,0-75% portlovchi aralashma hosil qiladi. Shu sababli sintez-gaz ishlab chiqarish korxonalarida texnika xavfsizligi qoidalarga qat’iy rioya qilshni talab etadi. Sintez-gaz ishlab chiqarish uchun dastlab ko‘mirdan foydalanilgan. Keyinchalik uglevodorodlarni konversiyalash usuli muhim o‘rinni egallaydi. Ushbu jarayonni ikki xil yoM bilan: katalitik va yuqori temperaturada amalga oshirish mumkin. Uning xomashyosi sifatida metan yoki tabiiy gaz, shuningdek, neftning suyuq fraksiyalari qoMIaniladi. Uglevodorodlarni katalitik konversiyasi Ushbu usul asosini tashkil etuvchi asosiy reaksiya uglevodorodlami suv bugM yordamida A120 3 ga shimdirilgan Ni katalizatori ishtirokida konversiyalashdan iborat: 45 СН4 + Н20 СО + ЗН2; -ДН°298 = -206 kDj/mol Reaksiya kuchli ekzotermik tarzda sodir boMadi va muvozanatni o‘ng tomonga siljishi faqat temperaturani ko‘tarilishi hisobiga boradi. Metanning konversiya darajasini ko‘paytirish uchun jarayonni 800-900°C ortiqcha olingan suv bugM ishtirokida olib boriladi. Atmosfera bosimida ortiqcha olingan suv bug‘i miqdori uncha ko‘p emas (2 :1), lekin bosimning ortishi muvozanat holatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatmaydi, shu sababli, bunday hollarda bug‘ni metanga hajmiy nisbatini taxminan 4:1 boMishi lozim. Metan konversiyasidan tashqari uglerod oksidi konversiyasi ham sodir boMadi: CO + H20 <-> C 0 2 + H2; -AH°298= - 41,0 kDj/mol Ushbu reaksiya ekzotermik boMib, uning muvozanati temperatura ko‘tarilishi bilan o ‘ng tomonga siljiydi (15-rasm, 3 egri chiziq), bunda ortiqcha olingan suv bugM hisobiga uglerod oksidining hosil boMishi ko‘payadi. Uglerod oksidi konversiyasi tez sodir boMadi va konversiyalangan gaz tarkibi uning muvozanati orqali aniqlanadi.

Xulosa
Kurs ishi bo’yicha xulosamni shunday bayon etmoqchimanki:Atsetilin ishlab chiqarish tarixi bilan juda qiziqdim va shunday ma’lumotlarga ega bo’ldim: atsetilen - - "sirka" tushunchasi bilan bog'liq, albatta, juda ko'p odamlar so'z, deb bilaman. Lekin atsetilen bugun bu haqiqat - bu havo hech foydalanish va qaysi sohaning keng ishlatiladi qachon yondirib mumkin faqat moddadir, har kim bilmaydi. Asetilen xavfli keskinliklarni ham, masalan, uning yonish 3100 ° C uchun olov kislota harorat ishlab chiqaradi, shunday bir haqiqatdir
Birinchi marta Atsetilen ishlab chiqarish uzoq 1836 yilda Edmundom Devi amalga oshirildi. Devi suvli eritma sodir an'anaviy karbid kaliy ishlagan reaksiya tenglamalarini k2c2 = C2H2 + 2H2O + 2KOH: deb yozilgan bo'lishi mumkin. Natijada, uning formula gaz, C2H2 va olimlar nomi dvuuglerodisty vodorod berdi qaerda.
Radikallar atomlar (radikallar) va nomidagi asetil guruhlarining Yustus Liebig bir ta'limoti kashf bilan Biroq, bu formula S2N3 bir aralashma hisoblanadi. modda asetil bir lotin sifatida kimyogar tomonidan qabul qilindi, Devi bo'lgan, bir xil bo'ladi. Atsetilen ishlab chiqarish bir necha yo'llar bilan fransuz Marselenom Berthelot tomonidan amalga oshirildi keyin, modda bugungacha kimyo ishlatiladi, uning nomini, bor. Berthelot olingan bir molekula olingan aralashma asetil, deb hisoblanadi vodorod atomi. Texnologik, atsetilen Berthelot tayyorlash keyingi jarayonni ifodalaydi. metil va etil - - Bu qizg'in spirtli juft o'tkazib yuborilgan, shuningdek, yuqori harorat uchun qizg'in quvur bilan.
Biroz keyinroq, 1862 yilda, atsetilen vodorod uglerod yasalgan elektrodlar orasidagi o'tdi davomida bir elektrokimyoviy reaktsiya tomonidan sintez qilingan. Ushbu texnologiyalar paytda juda qimmat va samarasiz edi va shuning uchun faqat muammoni nazariy yechim sifatida qaraladi mumkin. Faqat asr juda oxirida oldin o'tgan Atsetilen yanada iqtisodiy ishlab chiqarishni yo'lga qo'yish imkonini berdi bir usuli ixtiro qilindi. Bu usul iborat bo'lgan aralashmaning Tutuşturucu asoslangan tez ohak va ko'mir. Bu ko'cha yoritish uchun bir gaz uchun aralashma foydalanish olib keladi. yuqori haroratda uning tarkibda uglerod haqida 92,3% o'z ichiga olgan tabiiy gaz, mustahkam bo'lib, bu moddaning katta miqdorda ajratmoq haqiqatdir. Ya'ni ular juda yorqin nur ber. Bu holda yonish harorati yorqinlik yonish, lekin uning rangini emas, faqat belgilaydi. yuqori harorat - ayniqsa martalik lüminesans rang uglerod zarralar hisoblanadi. nur qachon gaz chiroqlar oddiy ortiq taxminan o'n besh marta berishi mumkin Atsetilen bilan to'lgan, issiq ko'rindi. Ular elektr yoritish bilan almashtirildi ham, yoritish uchun atsetilen davom ishlatiladigan velosiped lampalar va omnibuses.
Sanoatini rivojlantirish, barcha Atsetilen kabi birikmalar katta miqdorda talab. sanoat miqyosida uni olish faqat so'nggi asrda boshladi. Bunday "inqilob» natijasida, aloqa texnik maqsadlar uchun foydalanish boshladi. qurilish maqsadlari uchun atsetilen karbid suv bilan chiniqtirish tomonidan olingan. Ushbu mahsulot tufayli ammiak va vodorod sulfid unda mavjud aralashmalarning uchun uning juda ko'p noxush hid uchun ma'lum. Aslida, kimyoviy toza modda bir zaif talaffuz Eter hidi bor. Bu havoga nisbatan yengilroq, molekulyar og'irligi Atsetilen 26,038 hisoblanadi. Gaz, eritma harorati orqali aniqlanadi o'lchamlari, rangsiz ko'p suyuqlik yechimlari bilan tez eriydi.