Yorug'likning qaytish qonuni

Nazorat uchun savollar

1. 
   Yorug’likning difraktsiyasi nima?
   
2. 
   Qanday shartlar bajarilganda difraktsiya kuzatiladi?
   
3. 
   Difraktsion panjara nima? Difraktsion panjara doimiysi deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Difraktsion manzara uchun maksimum va minimum shartlarini yozing va tushuntiring.
   

Mavzuga doir test topshiriqlar.


1. Ushbu jumlaning mazmuniga mos ravishda gapni davom ettiring: «Yorug’lik to’lqinlarining tarqalishda to’g’ri chiziqdan og’ishi va to’siqni aylanib, soya sohasiga o’tishi ... deb ataladi». Nuqtalar o’rniga to’g’ri javobni tanlang.
A) interferentsiya B) dispersiya C) yorug’likning qutblanishi D) difraktsiya

2. Shisha prizmaning yorug’likni spektrga ajratishi nimaga asoslangan?

A) sindirish ko’rsatkichining to’lqin uzunligiga bog’liq bo’lishiga
B) to’la ichki qaytish hodisasiga
C) interferentsiya hodisasiga
D) difraktsiya hodisasiga
3. 1 mm da 100 ta shtrixi bor. Difraktsion panjaraning doimiysini (mkm) aniqlang.
A) 1 B) 10 C) 2 D) 0,1


4. Agar difraktsion panjaraning 1 mm masofasida 625 ta shtrix bo’lsa va birinchi tartibli maksimum 30° burchak ostida kuzatilayotgan bo’lsa, yorug’likning to’lqin uzunligini toping (mkm).
A) 0,8 B) 0,4 C) 0,7 D) 0,6


5. Davri 0,02 mm bo’lgan difraktsion panjara o’rdamida hosil qilingan 2-tartibli spektrdagi zangori (=0.5 mkm) rangli nurlarning og'ish burchagini aniqlang.
A) 0,72° B) 1,44° C) 2,87° D) 5,73°


6. Difraktsiyalovchi panjaraning 1 mm masofasida 500 ta shtrix bo’lsa, ikkinchi tartibli difraktsiya maksimumi 30° burchak ostida kuzatilayotgan yorug’likning to’lqin uzunligi qancha bo’ladi?
A) 0,5 mkm B) 0,6 mkm C) 0,7 mkm D) 0,8 mkm


7. Doimiysi (davri) 1,2 mkm bo’lgan difraktsion panjara orqali 30° burchak ostida ko’rinayotgan birinchi tartibli spektral chiziqqa mos keladigan to’lqin uzunligini toping (mm).
A) 300 B) 750 C) 450 D) 600


8. Davri 0,001 mm bo’lgan difraktsion panjara yordamida hosil qilingan birinchi tartibli spektrda yasxil (=0,5 mkm) nur qanday burchak ostida ko’rinadi?
A) 0° B)60º C) 45° D) 30°


9. Doimiysi (davri) 2,2 mkm bo’lgan difraktsion panjaraga to’lqin uzunligi
0,5 mkm bo’lgan yassi monoxromatik to’lqin normal tushmoqda. Kuzatish mumkin bo’lgan maksimumlar sonini toping.
A) 5 B) 9 C) 4 D) 2


10. Biror difraktsion panjaraning har bir millimetrida 250 ta shtrix bor. Difraktsion panjaraga to’lqin uzunligi 500 nm bo’lgan monoxromatik yorug’lik tushmoqda. To’rtinchi difraktsion maksimum qanday burchak ostida kuzatiladi?
A) 15° B) 30° C) 45° D) 60°
11. 1 mm da 100 ta shtrixi bo’lgan difrak­tsion panjaraga yorug’lik tushmoqda. Ekrandagi birinchi maksimum nolinchi maksimumdan 14 sm uzoqlikda kuzatildi. Ekran bilan difraktsion panjara orasidagi masofa 2 m bo’lsa, yorug’lik­ning to’lqin uzunligini (mkm) toping.
A) 0,7 B) 6,5 C) 6,4 D) 0,6


12. To’lqin uzunligi  bo’lgan yorug’likni davri 5 bo’lgan difraktsiya panjarasida difraktsiyalanishida 2-tartibli maksimum qanday burchak ostida kuzatiladi?
A) arcsin(3/5) B) arcsin(2/5) C) arcsin 0,15 D) arcsin 0,45


13. 1 mm ga 400 shtrix to’g’ri keladigan difraktsion panjaraga to’lqin uzunligi 510^-5 sm bo’lgan yassi monoxromatik yorug’lik to’lqini tik tushmoqda. Spektrning eng
katta tartibini aniqlang.
A) 3 B) 2 C) 5 D) 6


14. Rangi yasxil (=0,5 mkm) nur bilan yoritilgan va doimiysi 100 mkm bo’lgan difraktsiyalash panjarasi nechta difraktsiyaviy maksimum hosil qiladi?
A) 250 B) 400 C) 401 D) 300


15. Difraktsiya panjarasi yordamida hosil qilingan spektrning birinchi tartibli chizig’i  burchak ostida kuzatiladi. Shu panjara hosil qiladigan spektrdagi kuzatilishi mumkin bo’lgan chiziqning eng katta tartibi topilsin.
A) B) C) D)


16. Biror difraktsiya panjarasining davri 2 mkm. Natriyning to’lqin uzunligi 589 nm bo’lgan sariq chizig’ining difraktsiya manzarasidagi eng katta tartib nomerini aniqlang.
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5


17. Ingichka yorug’lik oqimini spektrga ajratish uchun quyidagi asboblarsh qaysilaridan foydalanish mumkin:
1) shisha prizma; 2) difraktsion panjara; 3) shisha linza.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 1; 2


18. Difraktsiya panjarasiga tik tushayotgan oq yorug’lik difraktsiyalanganida,
3-tartibli spektrdagi 780 nm to’lqin uzunlikli chiziq bilan 4-tartibli spektrdagi qanday to’lqin uzunlikli (nm) chiziq ustma-ust tushadi?
A) 585 B) 1040 C) 520 D) 347


19. To’lqin uzunligi 500 nm bo’lgan monoxromatik yorug’lik to’lqini davri 2 mkm bo’lgan difraktsion panjaraga tik tushmoqda. Ikkinchi tartibli difraktsion maksimum qanday burchak ostida ko’rinadi?
A) 20° B) 30° C) 45° D) 60°


20. To’lqin uzunligi 600 nm bo’lgan monoxromatik yorug’lik to’lqini davri 3,6 mkm bo’lgan difraktsion panjaraga tik tushmoqda. 30° burchak ostida ko’ringan difraktsion maksimumning tartibini aniqlang.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
21. Bir millimetrida 100 ta shtrixi bo’lgan difraksion panjaraga to’lqin uzunligi
510^-5 sm bo’lgan monoxramatik to’lqin normal tushmoqda. Spektrning kuzatishi mumkin bo’lgan eng katta tartibini aniqlang.
A)15 B)5 C)10 D)20


22. Ekranni panjaradan uzoqlashtirganda difraktsion spektrning manzarasi qanday o’zgaradi?
A) O’zgarmaydi B) Maksimumlar orasidagi masofalar kamayadi