Yorug’likning to’lqin uzunligini difraktsion panjara yordamida aniqlash


Download 43.91 Kb.
bet2/2
Sana08.05.2023
Hajmi43.91 Kb.
#1443687
1   2
Bog'liq
Yorug’likning to’lqin uzunligini difraktsion panjara yordamida aniqlash

3-rasm 4-rasm
Mana shu shart bajarilganda 1,2 nuqtalar ayrim holatda ko’riladi. kattalik ajrata olish qobiliyati deyiladi. Masalan mikroskop uchun 0.3 mk. ya’ni 3*10-5 sm.dan kichik buyumni mikroskopda ko’rib bo’lmaydi. Bunda y - 1,2 nuqtalar orasidagi masofa. y - yorug’lik to’lqin uzunligi, n - muhitni sindirish kursatkichi u – ko’rinish burchagi.
Faqat ikki ulchovli difraksion panjara emas balki uch ulchamli fazoviy panjaralar ham mavjud. Bu yerda kristall panjaralar (ya’ni uchta ulchov buyicha aniq takrorlanuvchi atom, molekulalar) kristall panjarada ham Difraksiya ruy beradi.
Masalan: Kristall uchun d=10-10 m. Atom, molekulalar orasidagi masofa d- bo’lib, rentgen nurlari uchun to’lqin uzunlik  =10-10 10-8 m ga teng. Bu Difraksiya nazariyasini Vulf va Breglar aniqlaganlar (5-rasm).
Ularning fikricha tushayotgan 1,2 manohramatik nur kristall atomlaridan qayti. -burchak ostidagilari quyidagi shartni bajaradi. 2dsin. =n bu Vulf-Breg tenglamasi deyiladi.
Interferensiyalanib bir-birini kuchaytiradi va interferensiya manzara bo’ladi. Qaytuvchi nurlar uchun. Bu metod bilan 1) Rentgen to’lqin uzunligi  ma’lum bo’lsa panjarani d - davrini topish, ya’ni kristalini urganish mumkin. Rentgenostrukturaviy analiz shunga asoslangan ya’ni kristalni hossalari rentgen nurlari Difraksiyasiga asoslanib urganiladi. 2) Тeskarisi. Agar d-ma’lum bo’lsa  ni topish kerak bo’lsa rentgeno spektroskopiya deyiladi
Download 43.91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling