Yosh fiziologiyasi fani

Ta’lim-tarbiya psixogigiyenasi. Ta'lim gigiyenasi o`qituvchiga bolalarning kamroq kuch sarf qilgani holda yuqori o`zlashtirishga erishuviga yordam berishga da'vat etilgandir. Shuning uchun ta'lim gigiyenasi problemalari juda ko`p masalalarini (o`quv plani va programmasini gigiyenik jihatdan tahlil qilish, dars gigiyenasi, maktab va uydagi o`quv faoliyatining gigiyenasi, o`qitish gigiyenasi va boshqalar) o`z ichiga oladi. Maktab yoshi haqida tushuncha.

Bola o`qishning dastlabki kunlarida yangi kun tartibiga moslanishi, yangi jamoaga o`rganishi ancha qiyin bo`ladi.

Maktab yoshi — bu morfologik, psixologik va ijtimoiy jihatdan rivojlanish bo`lib, o`quvchilarning ta'lim, tarbiya talabalariga javob berishni talab qiladi. Birinchi sinflarda 4,5%-2,5% bolalar maktabda o`qishga tayyor bo`lmasligi mumkin. Bunda bola organizmining rivojlanishdan umuman orqada qolishgina emas, balki bolaning maktabdagi ishlarga tayyor bo`lmasligini ham tushunmoq kerak. Bunda o`qishga shartli reflekslar hosil bo`lishi, differentsial tormozlanishning rivojlanish darajasi, nerv jarayonlarining harakatchanligi, ikkinchi signal sistemasining rivojlanish darajasi, nutqning ravonligi, talaffuzda nuqsonlar bo`lmasligi, mayda harakatlarni bajara olish qobiliyati, harakatlar uyg`unligi va boshqalar kiradi.

Bolalarning maktabga tayyorligini aniqlash uchun amalda quyidagilarni qo`llash mumkin:

1. 
   Tovushni talaffuz qilishdagi nuqsonlar.
   
2. 
   Doira kesishni kuzatish.
   
3. 
   So`z ta'siriga adekvat javob hosil bo`lishi.
   
4. 
   3 ta topshiriq berish bilan psixologik yetuklikni aniqlash.
   

5. Odamning rasmini chizish, besh burchak shaklda joylashgan nuqtalarni ko`chirish.

Mana shu uchta topshiriqni bajargan bolalarga 3-8 ball baho qo`yiladi va o`quvchilarni sog`lig`i va maktabga tayyorgarligi aniqlanib, asosiy yoki tayorlov guruhlariga belgilanadi.