Yotoq yaralarini davolash va oldini olishning zamonaviy usullari


Download 30.63 Kb.
Sana20.01.2023
Hajmi30.63 Kb.
#1104148
Bog'liq
YOTOQ YARALARINI DAVOLASH VA OLDINI OLISHNING ZAMONAVIY USULLARI


YOTOQ YARALARINI DAVOLASH VA OLDINI OLISHNING ZAMONAVIY USULLARI

Yotoq yara — koʻpincha darmonsiz, ogʻir xastalik oqibatida uzoq vaqt koʻrpatoʻshak qilib yotib qolgan bemorlarda tananing suyak boʻrtib chiqqan joylari (dumgʻaza, tirsak, tovon, kallaning ensa qismi)da paydo boʻladigan yara.Yotoq yara-tananing ma’lum bir qismi doimiy bosim ostida bo‘lib,shu yerda qon aylanishining buzilishi natijasida rivojlanuvchi terining yarali-nekrotik zararlanishi hisoblanadi. Uzoq vaqt bir xil holatda, chalqancha yotishga majbur bemorlarda aksari yotoq yaralar paydo bo’ladi.Yotoq yara eng ko‘p hosil bo‘ladigan soha-dumg‘aza,kam hosil bo‘ladigan joylar-kurak,ensa,tirsak,quymuch sohalar Yotoq yara klassifikatsiyasida quyidagi bosqichlar farq qiladi


1-bosqich
2-bosqich
3-bosqich
4-bosqich
5-bosqich
Asosan boʻrtib chiqqan suyaklar teri osti yogʻ qatlamining yuqaligi va terining doimo bosilib, mahalliy qon aylanishining buzilishi sabab boʻladi. Yostiqtumor. Bunda yumshoq toʻqimalar iriydi. Uzok, vaqt bitmaydigan chuqur Yo. ya. orqa miya shikastlanganda, shuningdek, orqa miyaning siqilib qolishi bilan kechadigan kasalliklarda; yirik nervlar, mas, quymich nervi zararlanganda esa tovonda hosil boʻladi. Vitamin yetishmovchiligida, moddalar almashinuvi buzilganda Yo. ya.ning paydo boʻlish xavfi koʻpayadi. Yuraktomir sistemasi yetishmovchiligiga chalinib, tinkamadori qurigan bemorlarda Yo. ya. tez — bir kun ichida hosil boʻlishi mumkin. Yo. ya.da yuqumli kasalliklar (toshmali terlama, ich terlama va b.) zoʻrayib ketadi. Shilliq qavatni yot jismlar qisib qoʻyganida ham Yo. ya. paydo boʻlishi ehtimoli bor. Bemorni notekis toʻshakka yotqizish, choyshabning ifloslanib, yigʻilib qolishi, ich kiyimning choklari va burmalari qalin boʻlishi, uringa toʻkilgan ovqat qoldiklari, bemorni palapartish parvarish qilish Yo. ya. hosil boʻlishiga olib keladi. Yo. ya. astasekin rivojlanganda avvaliga chegarasi noaniq koʻkimtirqizil soha koʻzga tashlanadi, soʻngra epidermis (terining yuza qavati) koʻchib tusha boshlab, pufakchalar hosil boʻladi (bu jarayon boʻlmasligi ham mumkin). Ichkariga va yon tomonlarga yiringli shish tarqalib, muskul, pay va suyaklar usti ochilib qolib, nekroz (toʻqimalarning irishi) roʻy beradi. Yo. ya.dan saramas, flegmona, sepsis, gazli gangrena kabi asoratlar qolishi mumkin. Oldini olish. Bemorni toʻgʻri parvarish qilish va holatini muntazam ravishda oʻzgartirib turish (agar bunga monelik boʻlmasa, miyasiga qon quyilmagan va miokard infarqti boʻlmagan boʻlsa); uni choyshab tekis qilib yozilgan maxsus toʻshakka yotqizish va h. k. Yo. ya. hosil boʻlishi ehtimoli boʻlgan joylarga, mas, dumgʻaza va quymich tagiga choyshab oʻralgan yoki jild kiydirilgan rezina tuvak, tovon tagiga ichiga paxta solingan doka doiralar qoʻyiladi; bemor qorni bilan yotganda esa bunday doiralar tizza qopqogʻi, doʻnglar va yonbosh suyaklari tagida boʻladi. Badanning eng koʻp botadigan joylari kuniga 1—2 mahal kamfora spirti yoki boshqa spirtli eritmalar bilan artib turiladi. Bunda yengil massaj (uqalash) ham qilib boriladi (yana q. Bemorni parvarish qilish). Asosan ultrabinafsha nurlar, antiseptik vositalar, margansovka (kaliy permanganat) va h. k. bilan davolaniladi. Yo. ya. paydo boʻlganda bemorning umumiy ahvolini hisobga olgan holda doridarmonni vrach tayinlaydi.
Bemor tanasining uzoq vaqt bir xolatda qolishi
Bemor terisining qizarib turishi
Terining tashqi qavati va derma zararlanadi,qavariq yara paydo bo’ladi
Teri osti to’qimalari zararlanishi va nekrozi
Bemorning mushak hatto tayanch to’qimalarini qamrab oladigan zaralanish
Yotoq yaralarning paydo bo’lishiga qoq suyak bo’lib oriqlab ketish,yurak faoliyati susayib,qon aylanishining yetishmay qolishi,markaziy nerv sistemasining kasalliklari(orqa miyaning travmatik shikastlanishi),shuningdek qandli diabet sabab bo’ladi.Markaziy nerv tizimi kasalliklarida paydo bo’ladigan yotoq yaralar juda tez,xastalik boshlangandan keyin bir necha soat ichida avj oladi,qandli diabetga uchragan bemorlardagi yotoq yaralar esa juda uzoq davom etadi va ularni davolash qiyin bo’ladi.Yotoq yaralarning paydo bo’lishiga qoq suyak bo’lib oriqlab ketish,yurak faoliyati susayib,qon aylanishining yetishmay qolishi,markaziy nerv sistemasining kasalliklari(orqa miyaning travmatik shikastlanishi),shuningdek qandli diabet sabab bo’ladi.Markaziy nerv tizimi kasalliklarida paydo bo’ladigan yotoq yaralar juda tez,xastalik boshlangandan keyin bir necha soat ichida avj oladi,qandli diabetga uchragan bemorlardagi yotoq yaralar esa juda uzoq davom etadi va ularni davolash qiyin bo’ladi.Yotoq yaraning yuzaga kelishiga ko’pincha bemorlarni yaxshi parvarish qilmaslik: notekis,qattiq o’rin,uning tez-tez to’g’rilanib turilmasligi,almashtirilmasligi va shu sababli choyshabda mayda ushoqlar,burmalar bo’lishi,choyshab va ko’ylakdagi choklar,bemor ich kiyimini kam almashtirish,siydik va axlat tegib bulg’angan badan terisini vaqti-vaqtida yuvib turmaslik sabab bo’ladi.Yotoq yaraning yuzaga kelishiga ko’pincha bemorlarni yaxshi parvarish qilmaslik: notekis,qattiq o’rin,uning tez-tez to’g’rilanib turilmasligi,almashtirilmasligi va shu sababli choyshabda mayda ushoqlar,burmalar bo’lishi,choyshab va ko’ylakdagi choklar,bemor ich kiyimini kam almashtirish,siydik va axlat tegib bulg’angan badan terisini vaqti-vaqtida yuvib turmaslik sabab bo’ladi.Yotoq yaralar paydo bo‘lish xavfini aniqlash
Yotoq yaralar holatini baholash
15-20 xavf yuqori emas
12-15 o’rta darajali
12-yuqori darajali xavf
16 balldan past hollarda maxsus induvidual parvarish qilinadi
NORTON shkalasi
VATERLOU shkalasi
BREYDEN shkalasi
Yotoq yaralarni oldini olish uchun quyidagi choralarni ko’rish lozim:1)har gal o’rinni qayta solishda bemor badanini ko’zdan kechirish,yotoq yara paydo bo’ladigan joylarga ahamiyat berish;2)bemor badanini ozoda bo’lishini kuzatish,har kuni badanini nam sochiq bilan artish,badanining siydik va axlat tegib ifloslangan joylarini suv bilan sovunlab yuvish,so’ngra orqa va dumg’aza terisini kamfora spirti bilan artish;3)terining bosilishiga yo’l qo’ymaslik maqsadida yotoq yaralar paydo bo’lishi mumkin bo’lgan joylarga yumshoq sochiq yoki yostiq jildiga o’ralgan rezina chambar qo’yiladi.4)bemorning kuniga bir necha marta tana vaziyatini o’zgartirib turishiga yordam berish va goh u yonboshiga,goh bu yonboshiga ,goh chalqancha yotishiga ko’maklashish kerak;4)bemorning kuniga bir necha marta tana vaziyatini o’zgartirib turishiga yordam berish va goh u yonboshiga,goh bu yonboshiga ,goh chalqancha yotishiga ko’maklashish kerak;5)agar yotoq yara paydo bo’ladigan joyda teri qizarib qolgudek bo’lsa yuqorida sanab o’tilgan barcha tadbirlarni kuchaytirish va ayni vaqtda davolashga kirishish lozim.Paydo bo’layotgan yotoq yaraga kuniga 1-2 marta 5 yoki 10% li kaliy permanganat eritmasi surtiladi.YOTOQ YARALARNI DAVOLASH.YOTOQ YARALARNI DAVOLASH.Pufakchalar paydo bo’lganda ularga brilliant yashilining spirtdagi eritmasidan surtish,so’ng quruq boylam qo’yish kerak.Nekroz chegaralangandan so’ng nekrozlangan to’qima olib tashlanadi va jarohat 1% li kaliy permangant eritmasiga otirilgan steril salfetka bilan berkitiladi.Bog’lam kuniga 2-3 marta yangilanadi.Jarohat tuzala boshlaganda Vishnevskiy malhami,peruan va paxta moyining aralashmasi,sintomitsin emulsiyasi va boshqa malhamli bog’lamlarga o’tiladi.
Ular uchun turli xil reabilitatsion dasturlar tuzish, ijtimoiy moslashuvlari uchun ko‘mak berish jarayonida vasiy degan tushuncha paydo bo‘lgan. Bugun aynan mana shu mavzuni batafsil muhokama qilishni xohlardik.
Alohida e'tiborga muhtoj yaqinlarini parvarishlayotgan insonlar qanday vaziyatlarga tushadilar va nimalarga duch keladilar?
Alohida parvarish deganda bir kishini ovqatlantirish, harakatlanishiga ko‘maklashish, gigiyenik masalalarda yordam berish kabilar tushuniladi. Ovqatlantirish bo‘yicha hammasi oddiy va tushunarli bo‘lsa, harakatlanishda nogironlar aravachasi, yurishga ko‘maklashuvchi vositalar, hassalar kabi ayrim ko‘maklashuvchilar bor.
Gigiyenik jihatdan esa maxsus vositalar paydo bo‘lganiga hali ko‘p vaqt bo‘lgani yo‘q. Ular yordamga muhtoj odamning hayotini yengillashtirishga xizmat qiladi.
Gigiyenik muolajalar vasiylar uchun qo‘llanmalarda bir necha asosiy punktlarga bo‘lingan:
1) Terini tozalash;
2) Teri aktivatsiyasi va regeneratsiyasi;
3) Terini himoyalash;

Teri inson organizmida: nafas olish, himoya va organizmdan keraksiz moddalarni chiqarish kabi qator vazifalarni bajaradi. Harakatlanish disfunksiyasi singari nuqsonga uchragan kishida teri quruqshashi, elastik va regenerativ xususiyatlari pasayishi kuzatiladi. Bu esa o‘z navbatida yotoq yaralar paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi.

Gap shundaki, inson tanasi to‘qimalari juda elastik devorlarga ega kapillyarlar yordamida kislorodga to‘yinadi. Muntazam o‘tirish yoki yotish natijasida ularning bosim ostida qolishi qon aylanishining susayishi yoki hatto butunlay to‘xtab qolishiga sabab bo‘lishi mumkin. Bunday paytda yotoq yaralar profilaktikasi davolash jarayonining ajralmas qismiga aylanadi.

Bemorlarning noto‘g‘ri parvarishi vaziyatni yanada chuqurlashtirishi mumkin. Axir to‘g‘ri va muntazam parvarish og‘ir bemorlarda yotoq yaralar profilaktikasida muhim shartdir.



Kundalik parvarishlashda terini tozalash uchun suv bilan yuvib tashlash shart bo‘lmagan ko‘piklar va cho‘milish uchun losonlar qo‘llaniladi. Ayni holatda nega suv va sovun to‘g‘risida gapirmayapmiz? Gap shundaki, og‘ir bemorni har kuni cho‘miltirish jismonan juda murakkab va ayrim bosqichlarda hatto mumkin ham emas. Ammo tozalik ham bemorning sog‘ayishi va kayfiyatida muhim o‘rin tutadi
.Yarani parvarish qilishning murakkab bir misoliga duch kelganida, birinchi marta yoki yangi boshlang'ich klinisyenlardan biri: "Bu qanday yara? Men qanday kiyimni ishlatishim kerak? Bu yara qanday qilib shifo beradi? "
Bir tomoni yarani parvarish qilishni boshqarish ko'pincha yaraning o'zi belgilanmaydi. Yaralarni parvarish qilishning etakchi tamoyillari doimo jarohatni aniqlashga, davolash jarayoniga ta'sir qilishi mumkin bo'lgan barcha omillarni aniqlashga, so'ngra maqsadga erishish uchun yarani yopish yoki davolash vositasini tanlashga qaratilgan. shifo jarayoni
Ushbu tuzilgan yondashuv juda muhimdir, chunki jarohatni davolashda eng ko'p uchraydigan xato yara etiologiyasi, to'qima turini va darhol maqsadni o'ylamasdan, eng yangi va eng yangi yara kiyinmalarini tanlashga shoshilmoqda.
Yaralar va kiyim-kechaklarning bu ko'rinishi eng keng tarqalgan jarohatlarning ayrimlarini aniqlaydi va sizning maqsadingizni belgilashda sizga yordam beradi va shu maqsadga erishish uchun mahsulotni yoki qurilmani tanlaydi.
HEIDI yaxlit baholash
The birinchi narsa har qanday jarohatni davolashdan oldin bajarish - bemorni umumiy baholash. Ushbu jarayonni bosqichma-bosqich boshqarish uchun ishlatiladigan qisqartma HEIDI:
tarix
Bemorning tibbiy, jarrohlik, farmakologik va ijtimoiy tarixi
Sinov
Umuman bemorning; keyin yaraga e'tibor bering
tadqiqotlar
Sizga yordam berish uchun qanday qon, xayr-eman, skanerlar kerak ...
diagnoz
amalga oshirish
Xizmat rejasi haqida
Shunday qilib, bu yodda va umumiy baholashni yakunlagan holda jarohatni baholash hozir o'tkazilishi mumkin.
Hozirgi qo'llaniladi bo'lganlarga yordam maxsus zambil foydalaning. Oldini olish va bu shaxslarning davolash - ular amalga oshiriladi, buning uchun to'g'ridan-to'g'ri maqsad. Bunday anti-Decubitus Zambil ikki qismdir: mobil va balon,. Ular faoliyat va sabr yotadi yuzasiga zarur og'rig'iga saqlab qolish uchun jim kompressorlar bilan jihozlangan. uzoq bo'lgan bemorlar uchun nogironlar aravachasida, siz havo, ko'pik yoki gel bilan to'ldirilgan maxsus yostiq foydalanishingiz mumkin.odam harakatsiz holatda bo'lsa, u karavotning bosh bir oz tushirib yoki organ bilan yib, deb orzu qiladi.
Yana bir muhim omil - tanasi holatiga doimiy o'zgarish. bo'lmagan holatlar mavjud bo'lsa, u har 2 soat qadar tez-tez amalga oshirilishi lozim. Shunday qilib, maxsus qurilgan pad foydalanish maqsadga muvofiqdir. Ular bir odamni yotadi qaysi yuzasiga tanasi nisbatan ayrim qismlari maqomini o'zgartirish yordam beradi. Tufayli individual teri joylari va yotoq bo'sh joy bo'lgan o'rtasida bir muncha vaqt uchun, bu uchun, u erda, qon tomirlarining hech siqish emas qo'llaniladi rivojlanishiga va o'sishiga ehtimolini kamaytiradi. nogironlar aravachasida bemorlarga, tana joy o'zgartirish, har bir soat kerak edi. To'shak ustida sabr yolg'on, siz kuniga kamida bir marta perestilat kerak. teri tirnash va microdamages olib kelishi mumkin kir sinib yoki boshqa kichik ob'ektlar olish, xavfli kırışıklıklar - Bu krovat kiyim holatini nazorat qilish uchun muhim ahamiyatga ega

Sog'lik, Kasalliklar Va Shartlari


Qo'llaniladi: Oldini Olish. Kuchsiz Bemorlarda Yotoq Yarasi Davolash
Qo'llaniladi - eng keng tarqalgan asorati biri, kuchsiz bemorlarda uchraydigan. Bu nima?

tufayli qattiq sirt uzoq muddatli aloqa uchun maxsus sohada chaqirdi qo'llaniladi tanasi to'qima o'zgarishlar (yoki undan ko'p). Bunday o'zgarishlar qon aylanishi, limfa aylanishi va nerv yetkazib tomonidan qo'zg'agan.



Bu Decubitus oldini olish va ularni davolash vakili deb tushunish muhim ahamiyatga ega.
RIVOJLANISHI XUSUSIYATLARI
Tabiiyki yuzasiga bog'liq sohalarda bir shaxs yotadi qaysi organi, tarafida yaralarni bosim. Shunday qilib, kuchsiz bemorlarda yotoq yarasi orqasiga bemor bilan eng ko'p umurtqa pog'onasi spinous jarayonlar darajasida, kurak ustiga, dumba, dumg'aza, dum suyagi, tovoni ustida rivojlanadi. tiz viloyati, ko'krak devori old yuzasi, yonbosh tümsekleri: Bir kishi uning oshqozon yotadi bo'lsa, qo'llaniladi yuzasi bilan aloqada bunday qismlaridan sodir bo'lishi mumkin. base - yarim o'tirgan holatda, mag'lubiyat tipik joyda.
Lekin bu istisno emas, va ta'sir maydoni, yuqorida sanab emas. Misol uchun, bosim yaralar ba'zan oksipital mintaqada dillar ostida qo'ralarida rivojlantirish (bu kasallikning tasvirlar tibbiy mos yozuvlar topish mumkin). teriga materiallar, ularning qulay sig'ar joylarda izlar huzurida Balki muayyan joylashuvi, yupqa kleyonka matolar, rezina naychalari, kateter, protez foydalanish. Ya'ni zararli omillar bor qaerda mahalliylashtirish tufaylidir.
Shuningdek muhim bemorning shartidir. bosim yaralar yana jadal rivojlantirish umumiy charchoq yuqori xavf, ko'pincha rivojlangan yoshida bo'lgan bemorlarga, yurak etishmovchiligi kuzatiladi turg'unlik, bor. yosh odamlar aksincha, u qo'llaniladi ko'rinishi mumkin emas, bilmaydilar. Ular paydo bo'lsa, ular kamdan-kam hollarda keyingi bosqichlarida qadar rivojlantirish. Lekin shu bilan birga u tufayli bu bemorlarda zararlanishlar izchil rivojlantirishga, ba'zan siz kasallikning birinchi belgilari paydo o'tish mumkin, shuni unutmaslik kerak.
bosim yaralar deyarli barcha hollarda rivojlantirish turli har bir bosqichida faqat vaqti, shu namuna bo'ladi. boshlanishi doim, ta'sir to'qimalarning nekrotik bo'lib, davolamasa, siqish natijasida qon staz hisoblanadi.
Download 30.63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling