Yuqori bosimli isitish tizimidagi bug' quvurining gidravlik hisobi

mahalliy isitish tizimi deb ataladi.
M ahalliy havo bilan isitish tizimining xonalarda m arkaziy havo uzatu v­
chi qurilm asi b o im a g a n d a yoki xona ichiga 1 soatda uzatilayotgan hav o ­
ning hajm i shu xonaning hajm idan taxm inan yarm ini tashkil qilsa ishlatish 
m um kin.
H avo bilan isitish tizim ining yana bir ijobiy k o ‘rsatkichlaridan biri, 
xona havosining sanitariya-gigiyenik holatini yaxshilashdadair. B inobarin, 
xona ichidagi toza havo h arak ati inson uchun zaru r b o ‘lgan yaxshi kay-

---

fiyat m anbai b o ‘lib, havo haroratini m e’yoriy d arajad a havo tozalagich 
b ila n namlagich asboblarining ishlatilishdagi qulayligi kabi ijobiy xususi- 
yatlarid ir.
Y a n a bir ijobiy xususiyat shundan iboratki, ular binodagi havo h aro ra­
tini tez o ‘zgartira oladi. Shu sababli bu tizim larning davriy ishlatilishi 
ta la b qilingan joylarga va navbatchi isitish qurilm alari sifatida ham tavsiya 
etiladi.
B iroq havo bilan isitish tizim larining boshqa isitish tizim lari kabi kam- 
chiligi ham yo‘q emas. Birinchidan, havo quvurlarining ko 'n d alan g kesim 
diam etri va ularning yuzasi bir necha m arta k atta b o ‘lib, o ‘zida issiqlikni 
m a ’lum vaqt ichida saqlab turish xususiyatining kam ligidadir.
B undan tashqari havo quvurlarining issiqlik yo ‘qotishiga qarshi mu- 
ho faza qilinishiga qaram ay, issiq havo uzoqroq m asofaga uzatilsa, havo 
sezilarli darajada soviydi. Shuning uchun ham m arkazlashtirilgan havo 
b ilan isitish tizimining boshqa isitish tizim lariga nisbatan sam aradorligi 
qo n iq arli emas.
M ahalliy havo bilan isitish tizim ining yuqorida ay tib o 'tilg an kam - 
chiliklari b o ‘lm asada, isitish asbobining barcha jihozlari bevosita xona 
ichiga o ‘rnatilishi kabi kam chiliklari bor.
H a v o bilan isitish tizimini havo alm ashtiruvchi tizim bilan qish davri­
d a q o ‘shib ishlatish va yozgi d av rid a sovitish uchun ishlatilishi ularni 
hav o n i konditsiyalash qurilm alariga yaqinlashtiradi. H ozirgi davrda havo 
b ila n isitish tizimi sanoat, fu q aro va qishloq x o ‘ja lik binolarini isitish 
u c h u n q o ila n ila d i. Bunday jo y la rd a sovigan havoni retsirkulyatsiya bi­
lan ham ishlatish m um kin, y a ’ni xona ichida ajralib chiqayotgan zararli 
m o d d alarn in g m iqdori ruxsat etilgan darajad a b o ‘lsa, ishlatilgan havo- 
n in g m a ’lum qismini q aytad an isitish m anbalari orqali havo bilan bevos­
ita aralashtirilib xonalarga tarq atish m umkin.
10.2. H avo bilan isitish tizim larim ng prinsipial sxemasi
M ahalliy isitish tizim ining asosiy sxem alari 10.1-rasm da keltirilgan. 
B u n d a bevosita issiq havo xonalarga m exanik p a rra k h arak ati bilan to ‘liq 
retserkulyatsiya orqali uzatilishi ( 10.1 a-rasm ) va havo quvurlari y o rda­
m id a tabiiy h arak at yord am id a va kalorifer orqali tarqatilish i ( 10.1 b- 
rasm ) kabi sxemalari k o ‘rsatilgan. Issiq havoning x on alarg a tarqatilishi- 
d a ichkaridagi havo h aro rati kalorifer orqali (birlam chi issiqlik tashuv­
chi tk) qizdirilib xona ichiga uzatiladi.

---

10.1-rasm. M ahalliy havo qurilm alari tizim ining sxemalari: 
a
-
havoni to'liq retsirkul- 
yatsiya bilan uzatish; b
-
havoning tabiiy harakat bilan uzatilishi; d
-
qisman retsirku- 
lyatsiya bilan uzatiladi; e - havoning to ‘g 'ridan-to ‘g 'ri uzatilishi va chiqarib yuborilishi;
1 - havo isitgich qurilma; 2 - issiq havo quvuri; 3 - havo chiqarib yuboruvchi quvur;
(
t - t .
havo quvurlari orqali berilayotgan ichki va tashqi havo harorati;
t,