Z nishanova, G. Alimova

Masalan, 6-7 oylik bola uyda yolg‘iz qolgan paytida stol oldiga emaklab 
kelib, dasturxonni tortib o‘ziga kerakli narsalami oUshga muvaffaq 
bo‘lar ekan, xuddi shunday yo‘l bUan karavotning ustidagi narsalami 
ham oUshga harakat qUadi. U dasturxonni tortgan kabi choyshab 
yoki ashyoni tortib karavot ustidagi narsalami olishga urinib ko‘radi.
Ilk bolalik yoshidagi bolalaming tafakkuri o ‘z-o‘zicha, ya’ni 
stbdyaU ravishda emas, baUci katta odamlaming rahbarligida rivojlana 
boshlaydi. Katta odamlar bolalarning shu paytgacha orttirgan 
bilimlariga asoslanib, ulaming o‘zlari mustaqU egaUay olmaydigan 
tushuncha va bUimlami zlashtirib olishlarida yordamlashadUar. Ana 
shu tariqa bolalar o ‘zlarining individual faoliyatlari orqali bilish 
mumkin bo‘lgan ayrim narsalami va ayrim tushunchalamigina emas, 
balki butun insoniyat tomonidan yaratilgan tushunchalami hamda 
mantiqiy fikr qilish shakllarini ham egaUab ola boshlaydUar.
Bolalarda tafakkur bir yoshga to‘lib, Udci yoshga qadam qo‘ygan 
davrdan boshlab namoyon bo‘la boshlaydi. Ana shu davr mobaynida, 
birinchidan bolalar anchagina turmush tajribasiga ega bo‘ladilar, 
Uckinchidan ulaming tUi chiqa boshlaydi. Bolalar bir yoshdan oshgach, 
o‘zlariga yaqin narsalaming nima uchun kerakUgini tushunadigan bo‘lib 
qoladUar (masalan, uydagi idish-tovoqlar, piyola va qoshiqlaming 
nimaga kerakUgini ЬШЬ oladUar). Ikki yoshU bolalar tafakkurining 
eng ko‘zga tashlanib turadigan xususiyati shundan iboratki, ular ayni 
shu chog‘da ko‘rib, idrok qUib tuigan narsalari haqida tafakkur qUadUar. 
Tafakkuming asosiy jarayonlari, ya’ni anaUz, sintez, umumlashtirish 
bolalaming narsalar bUan bo‘lgan amaUy faoUyatlari jarayonida sodir 
bo‘ladi. Ana shuning uchun ulaming tafakkurlari bevosita harakatlari