bo‘lishi juda ham xarakterlidir. Bola xayolidagi vaziyatni shu so‘z
bilan ifodalaydi, real narsalar bilan xayolidagi narsalami bir-biridan
ajratadigan bo‘ladi.
Bolalar xayolining dastlabki rivojlanishida ular o‘yinining roli
juda kattadir. Ulaming yoshi ulg‘aygan sari ular o‘yinining mazmuni
ham o ‘zgarib boradi. Ikki yoshga to‘lish oldidan bolalar o ‘yinida
muhim o‘zgarishlar ro‘y beradi. Manpulyatsiya o‘yinlari bilan bir
qatorda tasviriy o‘yin elementlari ham paydo bo‘ladi. Bola turmushda
ko‘rgan ish harakatlarini o‘z o‘yinida aks ettiradi. Masalan bola
q o‘g ‘irchog‘ini “ovqatlantiradi”, yotqizib “uxlatadi”, uni
“erkalaydi”, “aig‘imchoqda” uchiradi. Bola katta bo‘lgan sayin o‘yinda
katta yoshli kishilaming harakatlariga taqlid qilish tobora ko‘p o‘rin
egallay boshlaydi. Ayni vaqtda o‘yinlar murakkablashib, mazmuni
ham turli-tuman bo‘la boradi. Masalan, bola o ‘ziga g‘amxo‘rlik
qilayotgan onasining xarakatlariga, duradgor, shofyor, sartaroshning
harakatlariga taqlid qila boshlaydi.
Bog‘chagacha taibiya yoshidagi bolalaming harakatlarida tasviriy
faoliyat elementlarining paydo bo‘lishi xayolning o‘sayotganligidan
dalolat beradi. Masalan, bola bir nimalami qog‘ozga chizib, nimanidir
tasvirlashga urinib ko‘radi. Lekin dastlab bunday chizmakashlik faoliyati
almoyi-aljoyi chiziqlar chizishdangina iborat bo‘ladi. Ikki yoshga
to‘lganda bog‘chagacha tarbiya yoshidagi bolaning tasviriy faoliyatida
yangi, muhim element paydo bo‘ladi. U endi o‘zi chizayotgan rasmiga
nom beradigan bo‘ladi. Tasviriy faoliyatining yuzaga kelishi
bog‘chagacha tarbiya yoshidagi bolaning tasawur xayolini o‘stirishga
yordam beradi. Ammo bu yoshda xayolning dastlabki nihollarigina
Do'stlaringiz bilan baham: |