Z. X. A L im o V a transport vositalarida

H 
H-C-H
I
H
Siqilgan gaz yonganda 
katta massa birligida issiqlik (49,9 
MJ/kg) ajralib chiqadi, biroq zichligi juda kam bo‘lganligidan, hattoki 
20MPa gacha siqilgan gaz yonganda ham chiqadigan hajmiy issiqligi 
kamida 3 marta kam. Yonganda chiqadigan hajmiy issiqlik 
miqdorining kam bo‘lishi avtomobilda hattoki yuqori bosimda ham 
yetarli miqdorda gaz saqlanishiga imkon bermaydi. Shu sababli 
siqilgan tabiiy gaz bilan ishlaydigan, gaz ballonli avtomobillarda

---

zapas yo‘l, benzin yoki suyultirilgan uglevodorod gazi bilan 
ishlaydigan avtomobillarga nisbatan ikki barobar kichik.
4.2-rasm. 
Siqilgan gaz uzatish sistemasining sxemasi:
I - y u q o r i b o s im li g a z b a llo n la r i, 2 -to ‘I d ir is h v e n tili, 3 - g a z is itg ic h ,
4 - g a z to z a la g ic h , 5 - m o n o m e tr , 6 -v e n til, 7-filtr, 8 -r e d u k to r .
Metanning tadqiqot yo‘li bilan aniqlangan oktan soni 110 atro­
fida. Siqilgan tabiiy gazning zaxira miqdori ko‘p va u arzon bo‘l- 
ganligidan benzin o‘miga bu gazdan foydalanish maqsadga muvo- 
fiqdir.
Avtomobillar uchun yonilg‘i sifatida siqilgan gazdan foyda- 
lanilganda, uning ko‘rsatkichlarga siqilgan gazning komponent tarkibi 
va gaz ballon apparatning ishiga zararli ta’sir ko‘rsatuvchi, hamda 
dvigatellaming yoqilishini tezlashtiruvchi moddalar ta’sir ko‘rsatadi.
Siqilgan gazlar suyultirilgan neft gazlariga nisbatan quyidagi 
afzalliklarga ega:
- ancha xavfsiz, 
havodan yengil bo‘lganligi uchun chiqayotgan gaz uchib
ketadi;
80

---

- arzon;