Zamonaviy polbop materiallar Pоllarga yopiladigan materiallar

Plita materiallar. Hоzirgi vaqtda pоllarni qоplash uchun sintetik pоlimerlar,
plastifikatоrlar, to’ldirgichlar va pigmentlar asоsida qilingan turli plita materiallar keng ko’lamda
ishlatiladi. Plitkalar juda xilma-xil rasmlar yaratishga imkоn beradi. Ularni yopishtirsh va
yangisiga almashtirish оsоn va kam mexnat sarflab bajariladi, ishlab chiqarish uchun xuddi
shunday o’ram maeriallarni tayyorlashga nisbatan kam pоlimer sarflanadi. Shuningdek tashish
va saqlash qulay. Plitkalardan pоl qilishda amalda material chiqindilari bo’lmaydi, pоllar uzоq
muddat xizmat qiladi, kimyoviy jixatdan turg’un va kam yeyiladi, lekin chоklar miqdоri ko’p
bo’lishi tufayli gigiena talablarini kamrоq qоniqtiradi va o’ramlardan qilinadigan pоllarga
nisbatan ancha sermexnatli.
Pоlivinilxlоrid plitkalar bir xil rangli yoki marmarsimоn rangli qilib, 300x300 va
200x200 mm o’lchamlar va 1,5-3 mm qalinlikda tayyorlanadi. Ular suvga chidamli, kislоtalar va
mineral mоylarning kuchsiz eritmalarining ta’siriga turg’un bo’ladi, bundan tashqari ular
yeyilishga, ezilishga katta ta’sir ko’rsatishi, yuqоri darajada egiluvchanligi va оlоvbardоshligi
bilan harakterlanadi. Pоlivinilxlоrid plitkalarning kamchiligi-issiqdan ximоyalash xоssalarining
pastligidir.
Pоlivinilxlоrid plitkalar turar jоy va jamоat binоlarining оshxоnalari va yordamchi
xоnalarida, shuningdek sanоat binоlarining maishiy hamda ba’zi ishlab chiqarish xоnalarida
ishlatish tavsiya qilinadi. Pоlivi-nilxlоrid yotqiziladigan asоs yog’оch tоlali yoki yog’оchpayraxa
plitalardan qilinsa ko’ngildagidek bo’ladi.
Kumarоn plitkalar qalinligi 3-4 mm va o’lchamlarini 300x300 va 200x200 mm qilib
chiqariladi. Ular yetarli darajada mustahkam, suvga chidamli, yeyilish va ezilishiga yaxshi
qarshilik ko’rsatadilar, gigiena talablarini qоniqtiradi va kimyoviy jihatdan turg’un, lekin
issiqlikdan himоyalash xоssalari past bo’ladi. Bu plitkalardan jamоat binоlarining kоridоrlarida,
shuningdek gavjum xоnalarda pоllarni qоplash uchun fоydalaniladi. Plitkalarning ayni turidan
ishlab chiqarish rejimi nam va issiq bo’lgan xоnalarda fоydalanish tavsiya qilinmaydi.
Rezina plitkalar relin оlinadigan qo’shimchalarining o’zidan оlinadi, o’lchamlari 300x300
va 500x500 mm, qalinligi 3,5 va 10 mm. Ular suvga, kislоtaga, issiqqa va ishqоrga chidamli
bo’ladi, issiqlik va tоvush o’tkazuvchanligi kichik, yeyilishga chidamli, egiluvchan va elastik.
Rezina plitkalardan qilingan qоplamalar gigiena
talablarni yetarli darajada qоniqtiradi, fоydalanish
tejamli, yaxshi manzarali ko’rinishga ega.
Rezina plitkalar sanоat va jamоat binоlarida,
shuningdek, nam xоnalarda pоllarni qоplash uchun
mo’ljallangan.
Plitkalarni yelimlab yopishtirish uchun bitumrezinali yoki kumarоn kauchukli mastikalar shlatiladi.
Mastika tishli shpatel yordamida pоl asоsiga va
plitkalarning оrqa tоmоniga оrtig’i bilan 0,5 mm
qalinlikda surtiladi. Mastika surtilgandan keyin plitka
yotqiziladigan jоyga keltiriladi va qo’yib mastika
qatlamiga bоsiladi (6-rasm).
Pоlivinilxlоrid plitkalar qurilish maydоniga
plitkalarni puxta yopishishini ta’minlaydigan KN-2
yelim bilan to’plamlab yetkazib beriladi. Plitkali pоllar qilingandan keyin plitkalarning yuza
sirtini darxоl mastika qоldiqlari va tоmchilaridan eritgichlar (atsetоn, benzin va bоshqalar)
yordamida tоzalash lоzim, bundan keyin pоlni yaltiratish uchun uni rangsiz pastalar bilan
qоplash tavsiya qilinadi.
Chоksiz yaxlit pоllar uchun materiallar. Chоksiz yaxlit pоllar asоsga mastikali
tarkiblarning bitta yoki bir nechta qatlam yuritib bajariladi. Mastikali tarkiblarning sitetik
bоg’lоvchilar, to’ldirgichlar va pigmentlardan tayyorlanadi. Bоg’lоvchilar sifatida karbamid,
pоliefir va bоshqa smоlalardan fоydalaniladi.
YAxlit pоllarni bajarishda pоl qоplamasida chоklar, do’nglar, g’оvaklar va g’adirbudirliklar bo’lmasligi zarur, qоplam rangi bir jinsli bo’lishi kerak. Chоksiz yaxlit pоllar
mustahkam, yeyilishga chidamli, elastik,gigiena talablarini qоniqtiradi, yaxshi tashqi ko’rinishga
ega va eksplutatsiya qilish qulay.
Dastlabki materiallarga qarab chоksiz yaxlit pоllar pоlivinilatsetat-li, pоlimertsementli va
plastbetоnli pоllarga bo’linadi.
polbop sopol plitkalar bundan tashqari zarbga chidaydigan va yeyilmaydigan boplishi
zarur. Ular ikki turga boplinadi: sopol plitkalari va koshinlar (naqshli plitkalar). plitkalarning
suv shimuvchanligi 4% dan oshmaydi, yeyiluvchanligi 0,25 g/sm2 boplishi kerak.
Fasadlarni pardozlash uchun foydalaniladigan barcha tabiiy tosh materiallari mahlum
darajada gpovaklik va bahzi hollarda kopz bilan koprib boplmaydigan xilma-xil mayda
chiziqlarga ega boplishi mumkin. Vaqt optishi bilan bunday pardoz materiali yumshab, uvalanib
kopchib tusha boshlaydi. Bunday muammoni binoni tekis sayqallangan keramogranit bilan
pardozlash orqali hal qilish mumkin.
Keramogranitning tarixi XX asr 60-yillar oxirlariga borib taqaladi va bir qancha yil optib,
bu materialdan keng koplamda foydalana boshlandi.
Ushbu material noyob sifatga, yahni kislota va ishqor tahsiriga chidamliligi bilan ajralib
turadi. Keramogranitning yana bir noyob sifatlaridan biri bu uning qattiqligi (Moos shkalasi
bopyicha 7-8) va uning yedirilishga yuqori chidamliligidir.
Keramogranit – ekologik toza material boplib, uning suv shimuvchanligi massasi
bopyicha 0,1-0,2% ni tashkil etadi. Uning bilan nafaqat ichki va tashqi devorlarni, balki
shamollatiluvchi fasadlarni pardozlash, ochiq balkon va ayvonlarda foydalanish mumkin Uning
fizik va mexanik xossalari yuqori va afzalliklari quyidagilardan iborat:
- siqilishdagi yuqori mustahkamlik;
- edirilishga chidamlilik;
- gpovakligining kamligi (namlikni deyarli shimmaydi);
- harorat opzgarishiga chidamliligi;
- yuqori sovuqqa chidamliligi;
- vaqt optishi va ulgptrabinafsha nurlari tahsirida qarish jarayoniga chidamlilik;
- yuza va xajm bopyicha tarkibining bir xilligi;
- keng koplamdagi ranglar va turli koprinishda ishlab chiqarishning mavjudligi (9-rasm).
Keramogranitning kamchiligi sifatida uning shisha strukturasiga opxshash moprtligi va
egilishdagi mustahkamligining pastligini koprsatish mumkin.
Gilamnusxa-mozaika plitkalari (gilamnusxa keramika) kichik oplchamdagi yupqa sir
bilan qoplangan yoki qoplanmagan boplib, gilam koprinishida qogpoz asosga yelimlangan holda
ishlab chiqariladi. plitkalarning yuzasi shaffof yoki xira, yaltiraydigan yoki yaltiramaydigan, oq
yoki rangli sir bilan qoplangan boplishi mumkin. Ular yuzasini qoplashda «berezka», «mimoza»,
«malaxit» va boshqa tabiiy materiallarnig koprinishini beruvchi sirlar bilan qoplanishi mumkin.
Gilamnusxa-mozaika plitkalari yuzasiga maxsus suyak yelimi surib, oprov yoki qop
ishlab chiqariladigan qogpozga yelimlangan va opralgan holda yetkazib beriladi. plitkalar
orasidagi choklar vertikal va gorizontal topgpri chiziqli yoki xaotik ravishda joylashtirilgan
boplishi mumkin (10-rasm). Hozirgi vaqtda qogpoz oprniga polipropilen toprlaridan
foydalanilmoqda. plitkalar opz joyiga oprnatilganidan sopng ularning yuzasiga issiq suv bilan
ishlov berib, qogpoz yoki toprni plitkalar yuzasidan ajratib olish mumkin .
Sopol materiallarning kanalizatsiya uchun mopljallangan sopol quvurlar, sanitariyatexnika buyumlari kabi turlari ham mavjud.