‘zb ek ist0n respublikasi oliv va ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi


III. A sosiy n azariy qism (m a ’ruza m ashgulotlari)


Download 204.9 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana21.01.2023
Hajmi204.9 Kb.
#1107559
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Aruz ilmi

III. A sosiy n azariy qism (m a ’ruza m ashgulotlari)
1-M odul. A ru z ilmi va u n in g ta r ix iy ildizlari
1-m avzu. A ru zsh u n oslik tarixi
“Aruz” atamasi va unga oid ta’riflar.OIimlarning aruz ilmiga bergan ta’riflari. 
Aruz ilmiing ixtirochisi Xalil ibn Ahmad va uning “an-Nag‘am” (“Ohang”), “al- 
lyqo” (“Ritm”) nomli asarlari.
2-m avzu . A ru zsh u n os olim larn in g a ru z ilm iga d o ir asarlari.
0 ‘rta Osiyolik olimlarning aruz ilmiga qo‘shgan hissasi. Yusuf as- 
Sakkokiyning “Miftoh al-ulum” asari. Mahmud Zamaxshariyning “Al-Qustos fi ilmi- 
1-aruz” asari. A. Navoiyning “Mezonu-l-avzon” asari.
3-m avzu. A ruz ilm in in g asoslari.
Aruz fan sifatida shakillanishi. Bayt tushunchasi Bayt qurilishidagi har 
misraning nomlari. Har bir misraning tarkibiy qismlari. Baytlardagi ruknlar soni 
bahrlarning tabiatiga qarab turlicha bo‘lishi. Aruz fanining asosi oichovlar 
(vaznlar)i, Juzvlar haqidagi tushuncha. Sabab, vatad fosilalar.
4-m avzu. A ruzda ruknlarning aham iyati.
Aruzda eng kichik o‘lchovlar ruknlarning turlari. Asl ruknlar. Sakkizta asl a f ila 
(rukn)lar, ularning qoliplari. Tarmoq ruknlar.
4


5-m avzu. B ahrlar haqida tushuncha.
She’r bahrlarining tarkibi. Bahrlar shakliga ko‘ra turlarga ajratilishi.Arab aruzida 
keng foydalanilgan bahrlar. Tavil bahri haqida va unga doir misoIlar.Madid bahri va 
bahrga doir misollar. Basit bahri va unga doir misollar.
Vofir bahri haqida va bahrga oid misollar.Komil bahri va bahrga berilgan 
misollar.
6-m avzu. 0 ‘zb ek aruzida en g k o ‘p q o ‘Ilanilgan:
hazaj,rajaz 
va 
ramal 
bahrlari.Aynan 
shu 
bahrlarga 
A.Navoiy, 
Otoiy,Lutfiy,Sakkokiy, Bobur,Furqat, Nodira kabi mumtoz shoirlaming asarlaridan 
namunalar keltirilgan.Sari’, munsarih , xafif va mudari’ bahrlari. Muqtadab, mujtass, 
mutaqarib va mutadarak bahrlari xususida.

Download 204.9 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling