‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi
|
61aef8397723d3.50813536
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ikkinchidan
- Uchinchidan
Birinchidan,
bozor hatto eng boy jamiyatni ham narxi belgilab qo‘yilgan yorliqlari yo‘q tovar va xizmatlar, masalan, ta’lim, mahalliy ma’muriyat, jamoat sog‘liqni saqlash xizmati kabilar bilan ta’minlashda samarasiz vosita hisoblanadi. Bozor jamiyati bu tovarlami sotib olish uchun soliq tushumlarining bir qismini yo‘naltiradi, ammo jamiyat a’zolari bu soliqlami majburiy yig'imlar sifatida qabul qiladi va erkin xarid qilinadigan tovarlardan keskin farq etadi. Shu sababli sof bozor jamiyati ta ’lim, sog'liqni saqlash, munitsipalitet, rekreatsiya (ekologiya) va boshqa sohalarga kam mablag‘ ajratishga intiladi. Ikkinchidan, bozor insonning istak va talablarini qondirishda qat’iy iqtisodiy hisob-kitoblarga amal qiladi. Bozor boylarning jonkuyar xizmatkori, ammo qashshoqlarga nisbatan befarq qaraydi. Bu iqtisodiy yutqazish bo‘lib qolmasdan, balki axloqiy yutqazish hamdir. Foyda ketidan quvishni qo'llaymiz, ammo millionlab qashshoqlaming ahvolini sezmaslikka intilamiz. Ayniqsa, globalizatsiya davrida boylar boyimoqda, kambag'allar yanada qashshoqlashmoqda. Bu ijtimoiy xavfdir. Uchinchidan, bozor tizimi amaliyoti davomida mikro va makro kasalliklarga duchor bo‘lib turadi. Bu siklik yoki surunkasiga bo‘lib tura- digan inflatsiya, ishsizlik, kambag‘allik va atrof-muhitning ifloslanishi va boshqalami o‘z ichiga oladi. Bozor insoniyat uchun xavfli bo'lgan, ammo katta foyda keltiradigan faoliyat bilan shug‘ullanishga moyil (masalan, narkobiznes, qurol sotish va boshqalar). Albatta, mamlakatdagi istalgan sotsial kasalliklami iqtisodiy tuzum bilan bevosita bog‘lash kerak emas, ammo ular o'rtasidagi aloqalami inkor etish ham xavflidir. Ammo kapitalistik bozor iqtisodiyotining muhim xususiyati shundaki, u bo'layotgan o'zgarishlarga tez moslashadi (adaptatsiya), rivojlanishni ta’minlashga moyillik mavjud. Masalan, 1929-33-yiUardagi buyuk depressiya tufayli AQSH va bir qancha davlatlar o‘z iqtisodiy siyosatini keskin o'zgartirdi va hokazo. Sobiq sotsialistik mamlakatlar deb atalgan davlatlaming iqtisodiy siyosati adaptatsiyaga moyil bo'lmadi. Bozor iqtisodiyotiga zid (xususiy mulk tugatilib, davlat mulki hal qiluvchi bo'ldi, baholar erkinligi buzildi, qat’iy rejalashtirish joriy etildi, erkin raqobat inkor etildi, yakka Download Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling