Ózbekistan respublikasí joqari bilim, PÀn hàm innovatsiyalar ministrligi

O₃ + NO → O₂ + NO₂.
Reaksiya tawsılǵannan keyin, qalǵan titrant hám ónim muǵdarı anıqlanadı (mısalı, Furye transformaciyası spektroskopiyasi arqalı ) (FT-IR); bul túp úlgindegi analit muǵdarın anıqlaw ushın isletiledi.
Gaz fazalı titrlew ápiwayı spektrofotometriyaga salıstırǵanda bir qansha artıqmashılıqlarǵa iye. Birinshiden, ólshew jol uzınlıǵına baylanıslı emes, sebebi artıqsha titrantni da, ónimdi de ólshew ushın birdey jol uzınlıǵı qollanıladı. Ekinshiden, ólshew Beer-Lambert nızamı menen belgilengen analit konsentraciyasınıń funksiyası retinde absorbansning sızıqlı ózgeriwine baylanıslı emes. Úshinshiden, ádetde analit ushın isletiletuǵın tolqın uzınlıqlarında aralasatuǵın túrlerdi óz ishine alǵan úlgiler ushın paydalı bolıp tabıladı.
Kompleksometrik titrlewdi analit hám titrant ortasında kompleks payda bolıwına tayanadi. Ulıwma alǵanda, olar analiz etiwshi element menen hálsiz kompleksler payda etiwshi arnawlı kompleksometrik kórsetkishlerdi talap etedi. Eń keń tarqalǵan mısal - yodometrik titrlewdin' bayqaǵıshlıǵın asırıw ushın kraxmal indikatoridan paydalanıw, kraxmalning yad hám yodid menen toq kók kompleksi tek yadqa qaraǵanda kóbirek kórinedi. Basqa kompleksometrik kórsetkishler - kalsiy hám magniy ionların titrlew ushın Erioxrom qara T hám eritpe degi metall ionların titrlew ushın isletiletuǵın xelatlashtiruvchi EDTA.
Zeta potencial titrlew - bul kolloidlar sıyaqlı geterogen sistemalardı xarakteristikalaw ushın indikator menen emes, bálki zeta potencial tárepinen qadaǵalaw etiletuǵın titrlewler esaplanadı. Paydalanıwlardan biri pH ni ózgertiw yamasa sirt aktiv statyasın qosıw arqalı erisilgen sirt zaryadı nolge aynalǵanda izoelektrik noqattı anıqlaw bolıp tabıladı. Taǵı bir paydalanıw, flokulasyon yamasa stabilizasyon ushın optimal dozani anıqlaw bolıp tabıladı.
Kórsetkish: ximiyalıq ózgerislerge juwapan reńin ózgertiretuǵın element. Kislota -tıyanaqlı indikatori (mısalı, fenolftalein) pH ga qaray reńin ózgertiredi. Redoks kórsetkishleri de qollanıladı. Titrlewdin' basında bir tamshi indikator eritpesi qosıladı ; reń ózgergende aqırǵı noqatqa eriwiladi.
Potensiometr : eritpediń elektrod potencialın o'lchaydigan ásbap. Bular redoks titrlew ushın isletiledi; aqırǵı noqatqa erisilgende jumısshı elektroddıń potencialı kútpegende ózgeredi.
Titrlew reaksiyaların baqlaw ushın isletiliwi múmkin bolǵan elementar pH ólshewshi. Titrlew reaksiyaların baqlaw ushın isletiliwi múmkin bolǵan elementar pH ólshewshi. pH ólshewshi : potencial eritpede ámeldegi bolǵan H+ ionınıń muǵdarına baylanıslı bolǵan elektrodlı potansiyometr. (Bul ion -selektiv elektrodqa mısal.) Eritpediń pH ma`nisi pútkil titrlew dawamında indikatorga qaraǵanda anıqlaw olshenedi; aqırǵı noqatda o'lchangan pHda keskin ózgeris boladı.
Ótkezgishlik : eritpe degi ionlardı ólshew. Ion konsentraciyası titrlewde sezilerli dárejede ózgeriwi múmkin, bul bolsa ótkezgishlikti ózgertiredi. (Mısalı, kislota -tiykar titrlewde H+ hám OH- ionları neytral H2 O payda etiw ushın reaksiyaǵa kirisiwedi.) Ulıwma ótkezgishlik eritpede ámeldegi bolǵan barlıq ionlarǵa baylanıslı bolǵanı ushın hám barlıq ionlar birdey úles qospaydı (jıldamlıq hám ion kúshi sebepli), ótkezgishliktiń ózgeriwin shama qılıw onı ólshewden kóre qıyınlaw.
Reń ózgeriwi: Birpara reaksiyalarda eritpe hesh qanday qosımsha indikatorsiz reńin ózgertiredi. Bul kóbinese ónim hám reaktivdiń túrli oksidleniw dárejeleri hár qıylı reńler payda etgende redoks titrlewlerde baqlanadı.
Shókpe : Eger reaksiya qattı payda etse, titrlew waqtında shókpe payda boladı. Klassik mısal - Ag+ hám Cl- ortasındaǵı erimeytuǵın duz AgCl payda etiw reaksiyası. Bultlı jawın ádetde aqırǵı noqattı anıq anıqlawdı qıyınlastıradı. Kompensatsiya qılıw ushın jawın titrlew kóbinese " teris" titrlew retinde ámelge asırılıwı kerek (tómenge qaran').
Izotermik titrlew kalorimetri: juwmaqlawshı noqattı anıqlaw ushın reaksiya nátiyjesinde payda bolǵan yamasa tutınıw etiletuǵın ıssılıqtı o'lchaydigan ásbap. Substratlardin fermentler menen qanday baylanısıwın anıqlaw sıyaqlı bioximiyalıq titrlashda qollanıladı.
Termometrik titrimetriya: Kalorimetrik titrimetriyadan parıq etedi, sebebi reaksiya ıssılıǵı (temperaturanıń eliriwi yamasa túsiwi menen kórsetilgen) úlgi eritpesindegi analit muǵdarın anıqlaw ushın isletilmaydi. Bunıń ornına, aqırǵı noqat temperatura ózgeriwi tezligi menen belgilenedi.
Spektroskopiya: eger reaktiv, titrant yamasa ónim spektri málim bolsa, titrlew waqtında eritpediń jaqtılıq jutılıwın ólshew ushın isletiledi. Materialdıń konsentraciyasın Pivo nızamı menen anıqlaw múmkin.
Amperometriya: Analitikanin oksidleniwi yamasa azayıwı nátiyjesinde titrlew reaksiyası nátiyjesinde payda bolǵan aǵımdı o'lchaydi. Aqırǵı noqat aǵımdıń ózgeriwi retinde anıqlanadı. Bul usıl galogenidlarni Ag+ menen titrlewde bolǵanı sıyaqlı artıqsha titrantdi kemeytiw múmkin bolǵanda eń paydalı esaplanadı.
Ekvivalentlik noqatı hám aqırǵı noqat atamaları kóbinese bir-biriniń ornında isletilsada, olar hár túrlı atamalar bolıp tabıladı. Ekvivalentlik noqatı reaksiyanıń teoriyalıq juwmaǵı : qosılǵan titrantdin' kólemi, bunda titrantdin' buyımları sanı analitning buyımları sanına yamasa onıń bir neshe kópligine teń boladı (poliprotik kislotalarda bolǵanı sıyaqlı ). Juwmaqlawshı noqat - bul tiykarınan ólshenerlik zat, joqarıda aytıp ótilgen indikator yamasa ásbap tárepinen anıqlanǵan eritpe degi fizikalıq ózgeris esaplanadı.
Titrlewdin' aqırǵı noqatı hám ekvivalent noqatı ortasında azmaz parq bar. Bul qáte indikator qátesi dep ataladı hám ol uǵımsız.
Teris titrlew teris tártipte ámelge asırilatuǵın titrlew bolıp tabıladı; dáslepki úlgin titrlash ornına eritpege standart reaktivdiń málim artıqsha muǵdarı qosıladı hám aslamı titrlanadi. Eger teris titrlewdin' aqırǵı noqatın normal titrlewdin' aqırǵı noqatınan kóre anıqlaw ańsatlaw bolsa, jawın reaksiyalarında bolǵanı sıyaqlı, teris titrlew paydalı boladı. Qayta titrlash, eger analit hám titrant ortasındaǵı reaksiya júdá aste bolsa yamasa analit erimeytuǵın qattı elementda sonda da paydalı bolıp tabıladı
Titrlew procesi sap kislotadan sap tıykarǵa shekem bolǵan kompozitsiyalar menen eritpeler payda etedi. Titrlew procesiniń hár qanday basqıshı menen baylanıslı pHni anıqlaw monoprotik kislotalar hám tiykarlar ushın salıstırǵanda ápiwayı. Bir neshe kislota yamasa tiykar toparınıń bar ekenligi bul esap -kitaplardı quramalılastıradı. Ekviligraf uzaq waqıttan berli baylanısqan teń salmaqlılıqlardıń óz-ara tásirin esapqa alıw ushın isletilingen. Bul grafik sheshim usılların ámelge asırıw ańsat, biraq olar kemnen-kem qollanıladı.

• 
  Arnawlı paydalanıw
  
• 
  Orta mektep oqıwshılarına titrlew kórsetiledi.
  
• 
  Orta mektep oqıwshılarına titrlew kórsetiledi.
  
• 
  Kislota -tıyanaqlı titrlewleri
  

Biodizel janar maysı ushın: shıǵındı ósimlik moyi partiyanı qayta islewden aldın zıyansizlantirilishi kerek. bir bólegi kislotalıqtı anıqlaw ushın tiykar menen titrlanadi, sol sebepli qalǵan partiyanı tuwrı neytrallaw múmkin. Bul ádetde biodizel janar maysı ornına sabın payda etiw ushın reaksiyaǵa kirisiwetuǵın erkin may kislotaların alıp taslaydı.
Kjeldahl usılı: úlgindegi azot muǵdarın ólshew esaplanadı. Organikalıq azot sulfat kislota hám kaliy sulfat menen ammiakga bóleklenedi. Aqır-aqıbetde, ammiak barik kislotası hám keyin natriy karbonat menen qayta titrlenedi.
Kislota ma`nisi: bir gramm úlgindegi kislotanı tolıq titrlew ushın zárúr bolǵan kaliy gidroksiddin (KOH) milligrammdagi massası. Mısalı, erkin may kislotası muǵdarın anıqlaw.Sabınlanıw ma`nisi: bir gramm úlgindegi may kislotasın sabınlaw ushın zárúr bolǵan milligramm KOH massası. Sabınlastırıw yog'dagi may kislotalarınıń ortasha shınjır uzınlıǵın anıqlaw ushın isletiledi. Ester ma`nisi (yamasa ester indeksi): esaplanǵan indeks. Ester ma`nisi = Sabınlanıw ma`nisi - Kislota ma`nisi. Isenim ma`nisi: KOH dıń milligrammdagi massası bir gramm úlgindegi isenim muǵdarına teń.
Gidroksil ma`nisi : bir gramm úlgindegi gidroksil gruppalarǵa sáykes keletuǵın KOH dıń milligrammdagi massası. Analitikaliq sirke angidrid járdeminde atsetillanadi, keyin KOH menen titrlanadi. Erigen kislorod ushın Winkler testi : Suwdaǵı kislorod koncentraciyasın anıqlaw ushın isletiledi. Suw úlgilerindegi kislorod yad payda etiw ushın kaliy yodid menen reaksiyaǵa kirisiwetuǵın marganets (II) sulfat járdeminde azayadı. Yad úlgindegi kislorodqa proporcional túrde shiǵarıladı, sol sebepli kislorod konsentraciyası kraxmal indikatori járdeminde yodni tiosulfat menen redoks titrlew menen anıqlanadı.
C vitamini : Askorbin kislotası retinde de belgili, vitamin C kúshli qaytarıwshı qural bolıp tabıladı. Onıń koncentraciyasın kók boyaw Dixlorofenolindofenol (DCPIP) menen titrlengende ańsatǵana anıqlaw múmkin, bul vitamin menen qaytarılǵanda reńsiz boladı.
Benedikt reaktivi: Sidiktegi artıqsha glyukoza nawqasda diabet keselligin kórsetiwi múmkin. Benedikt usılı - tayarlanǵan reagent járdeminde sidiktegi glyukoza muǵdarın anıqlawdıń dástúriy usılı. Bul túrdegi titrlew waqtında glyukoza kup ionların kaliy tiosiyanat menen reaksiyaǵa aralasıp, aq shókpe payda etiw ushın piroz ionlarına azaytadı, bul aqırǵı noqattı kórsetedi.
Brom sanı: Analitikaliq to'yinmaganlik ólshewi, 100 gramm úlgi tárepinen sıpalgan brom milligramlarida kórsetilgen.
Yod sanı: Analitikaliq to'yinmaganlik ólshewi, 100 gramm úlgi sıpalgan yad grammida kórsetilgen
Karl Fisher titrlew: element daǵı suwdiń ız muǵdarın analiz qılıw ushın potentsiometrik usıl. Úlgi metanolda eritiladi hám Karl Fisher reaktivi menen titrlanad1. Reaktiv quramında suw menen proporcional túrde reaksiyaǵa kirisiwetuǵın yad bar. Sonday etip, suw muǵdarı artıqsha yoddin elektr potencialın baqlaw arqalı anıqlanıwı múmkin.