Ózbekistan respublikasí joqari bilim, PÀn hàm innovatsiyalar ministrligi

III.BAP. NA'TIYJELERDI TALQILAW
III.1.Titrlewdin’ abzallig’I ha’m kemshilikleri
Insan organizmindegi eń zárúrli mikroelementlerden biri yod bolıp tabıladı. Yoddin' kúnlik mútajligi 50-200 mkg. Ol organizmdiń rawajlanıwı hám ósiwi, metabolik processlerdiń natiyjeliligi hám ıssılıq islep shıǵarıw ushın juwapker bolǵan qalqansimon bez garmonlarin qáliplestiriwda qatnasadı. Sportshılar tiroksin hám triiodotironin sıyaqlı gormonlarni óz ishine alǵan qalqansimon bezdiń iskerligin qollap-quwatlaw ushın yodni qádirlesedi - olar shınıǵıwlardıń intensivligin asırıw, metabolizm hám dene jawınıń payızın kemeytiw ushın juwapker bolıp tabıladı. Iod jetispewshiligi planetamizdin' derlik eki milliard xalqında belgilengen. Mikronutrient belgilengen kúnlik normadan, yaǵnıy 0,05 mg dan kem tutınıw etilgeninde jetispewshilik júzege keledi. Izertlewlerge kóre, yodqa bolǵan mútajlik fizikalıq shınıǵıwlar menen artadı. Insan denesi yodni ózi óndiriske ılayıq emes, sol sebepli onıń teń salmaqlılıg'ı mudami sırtqı derekler járdeminde toltırılıwı kerek. Olar tekǵana azıq-túlik, bálki atmosfera, hawa hám suw da bolıwı múmkin. Mısalı, teńizden uzaqta jasawshı adamlarda qan daǵı mikroelement dárejesi hár kúni yad menen to'yingan teńiz hawasın nápes alatuǵınlarǵa qaraǵanda tómen boladı. Iod tańsıqlıǵı belgileri: Dene degi yodning eń kishi etiwmasligi da bas awrıwı, sozılmalı charchoq, asabiylashish, yad hám dıqqattı jıynash menen baylanıslı mashqalalardi keltirip shıǵarıwı múmkin. Denediń yadqa bolǵan zárúriyatın anıqlaw ushın eń ápiwayı manipulyatcıyalardı orınlaw kerek: yodning 5% eritpesi menen biz shama menen 1 sm chastotalı teri maydanına názik sızıqlar torın qollaymiz. Eger sızıqlar 6 -8 saat ishinde joǵalsa, organizmge yad kerek boladı.Ilimpazlar yod muǵdarı tikkeley IQ indeksine baylanıslılıǵın anıqladi - mısalı, bul mineraldıń etiwmasligi menen IQ 10 -15 ballǵa pasayadi. Joq ekenligi metabolizm páseyiwine hám nátiyjede kilogrammdıń tezleniwine alıp keledi. Hámledar áyeller ushın yad tańsıqlıǵı homilaning rawajlanıwındaǵı anormallik hám abortlar menen tolıq. Yad tańsıqlıǵı menen awırǵan balalar intellektual hám fizikalıq rawajlanıwda orqada qaladılar, olardıń nerv sisteması jaman rawajlanǵan. Mikroelementin' artıqsha bolıwı tek yodni keri maqsette paydalanıw jaǵdaylarında júzege keledi, bul yod óz ishine alǵan vitaminler hám qosımshaların qadaǵalawsız qabıllaw yamasa onı islep shıǵarıw menen baylanıslı jumıslardan ibarat.
Dene degi yoddin' kóbeyiwi tiroksin islep shıǵarıwdı bastırıwı múmkin. Qalqansimon bez degi yod birikpeleriniń sintezi yoddin' kópligi sebepli zaiflashadi hám nátiyjede bul hipotiroidizmning baslanıwına alıp keledi. Dene degi yad rezervlarini toltırıw, ózińizdi alıp ketmang. Mısalı, 3 g ga teń yodning bir dozasi ólim menen tolıq. Uyqaspawshılıq jaǵdaylarında qalqansimon bez islemey baslaydı, bul bolsa paranoyya yamasa hújimleri sıyaqlı belgilerdiń rawajlanıwına alıp keledi. Stressli jaǵdaylarǵa shıdamlılıǵın támiyinleytuǵın insan sistemalarınıń názik teń salmaqlılıqı, basqa zatlar qatarı, organizmdegi yod muǵdarına baylanıslı.
Usıl nátiyjesi: Yoddin' artıqsha yamasa etiwmasligi menen baylanıslı sog'liq máseleleri menen fitnes formasında jasaw múmkin emes, sol sebepli shıpaker menen máslahátlashing. hám eger máseleler anıqlansa, dietangizni sazlan'.
Metabolizmda qatnasatuǵın barlıq mikroelementlar organizmde málim muǵdarda bolıp, organlar hám sistemalardıń islewi ushın ónimli jay jaratadı. Eger mineral elementlardan qandayda-birı etiwmey atırǵan bolsa, ol ertami-kechmi insannıń párawanlıǵı hám sawlıgına tásir etedi. Biraq, eger birpara ız elementleri, mısalı, yod júdá kóp bolsa, ol jaǵdayda jaǵday jaqsılaw emes.
Juwmaq
Ámeliyat sonı kórsetedi, bul tekǵana dástúriy medicina retseptlerdin " dúkanida", bálki sol tárzde dene temperaturasınıń eliriwin qozǵawshı bolǵan hám sabaqlardı ótkerip jibermoqchi bolǵan mektep oqıwshılarınıń tapqırlıǵı arasında da júdá keń tarqalǵan hádiyse. Sonıń menen birge, poziciyaǵa iye bolǵan áyeller geyde tájiriybe ótkerediler, olar úy sharayatında abort qılıw arqalı istalmagan hámledarlıqtan qutılıwdı qálesedi. Biraq iod menen qumsheker zıyansiz birikpe emes hám eger siz bunday dáriniń bir bólegin tutınıw qılsańız ne bolıwı tek kórsetiledi. salmaqli záhárleniw, reanimatsiya hám múmkin bolǵan mayıplıq kórinisindegi aqıbetler. Óytkeni dene temperaturasınıń jasalma eliriwi qumsheker hám yodning ózi qospasınan emes, bálki óńesh / as qazandıń kúyiwinen kelip shıǵadı
Bulardıń hár birin eki terbelis jıyındısınan ibarat dep qaraw múmkin. Sonı da aytıw kerek, Fermi rezonansi birdey simmetriyalı terbelmeli úst arasındaǵına baqlanadı. CO₂ jaǵdayında 2 dıń simmetriyası toq edi, 22 hám 1 lar jup boladı. Bul hádiyse barlıq kóp atomli molekulalarda ushraydı. Bul hádiyseni CO₂ mısalında birinshi bolıp Italiya alımı Enriko Fermi 1931-jılda túsintirip bergenliginde ushın onıń húrmetine Fermi rezonansi dep ataladı. CO₂ molekulasında bul intensiv polosalardan tısqarı, IQ spektrida da, KS spektrida da bir qansha kúshsiz polosalar baqlanadı. Olar obertonlar hám jıyındı chastotalarǵa tiyisli boladı. C₂ H₂ molekulasında da aldınǵı paragraflarda eskertip ótilgen sıyaqlı, 3 antisimmetrik terbeliske tiyisli bolǵan tarawda ekige bóleklengen polosa baqlanadı. Eger dári statiyasınıń ximiyalıq dúzilisindegi xromotafor gruppalar uqsas bolsa, olardıń jutıw spektrlerinde uqsas boladı. Mısalı, dúzilisinde fenil radikalin saqlaǵan dári elementler-efedrin, qapırıqedrol, benzilpenicillin, atropin hám basqalar) niń jutıw spektrinda 251, 257 hám 263 nm de ush jutıw maksimumi gúzetilse, fenol gidroksil toparı saqlaǵan dári elementleriniń UB-spektrinda 280 nm de jutıw maksimumi boladı (adrenalin, izadrin, morfin, estradiol hám basqalar). Toyınbaǵan fenol toparı saqlaǵan steroid dúzılıske iye bolǵan dári elementleriniń UB-spektrinda 238 nm de maksimum baqlanadı (kortizon, gidrokortizon, prednizon, prednizolon hám basqalar). Kórsetilgen tolqın uzınlıqlarında UB-spektrinda jutıw maksimuminiń bolıwı elementti tolıqlıǵınsha xarakteristikalaw ushın jetkilikli bolmaydı, ulıwma túsinik beredi. Lekin, kóplegen dári elementleriniń UB-spektrindegi ol yamasa bul jutıw maksimuminan, sol elementtiń shinliǵin anıqlawda keń paydalanıladı