Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini


Download 444.88 Kb.
bet2/5
Sana05.01.2022
Hajmi444.88 Kb.
#210564
1   2   3   4   5
Bog'liq
Akad nutq mustaqil ish.docx.1

So'z So'zlashuv Uslubi


Barcha bir tilda gapirish, lekin boshqacha foydalanish. u nima bo'layotganini izhor kerak nima qarab, ya'ni, aloqa maqsadida qarab, u o'zgartiradi. Bu har birimiz emas ishlatsa, lekin turli tillarda qator kabi chiqadi. Bizning so'zga qurish aloqa vaziyat bilan bog'liq. U erda bir cheksiz soni bo'lishi mumkin, lekin odatda nutq uslublari fani tekshiradi xos kommunikatsiya vaziyatlarni hisoblanadi - uslubi. Bu besh asosiy funktsional belgilaydi so'zlashuv,: tarzini rasmiy biznes, badiiy, ilmiy, publitsistik. Ularning har biri, shuningdek, tilning dizayn, bayonotlar mazmuni paydo o'z xususiyatlari bor.

Shunday qilib, shaxs o'rtasidagi suhbat ishlatiladigan so'z so'zlashuv uslubi, ko'pincha og'zaki qoida tariqasida, tanish bir tinch, norasmiy muhitda odamlar va. so'z maqsadi muloqot iborat. qulaylik va noaniqlik - ayniqsa, bu uslub.

Til nutq xususiyatlari so'z uslubi :


  • Beg'am, so'zlar: Mikroavtobus (taksi), va boshqa jig'a.

  • So'zlar hissiy-taxmin: kichkina qo'shimchasi tabiatini: Bunny, oz oq, jonim; yoki to'liq sifat suffiksi (-evat-, -ovat-) kengroq, zangori va boshqalar

  • Verbs mukammal shakli, za- va harakatlar boshlanishini tayinlab prefiks ega (yig'lab o'rniga yig'lay boshladi).

  • Juda kamdan-kam umumiylik va gerunds.

  • Interjection keng og'zaki shaklda (Montgomery'dan, boom) ishlatiladi.

  • Bir gapda so'zlarning tartibini yuqori o'zgaruvchanlik.

  • Men standart iboralar foydalanish moyil. Misol uchun: "! Salom, Xo'sh, siz xato"

  • tez-tez rag'batlantirish va savol ishlatiladigan taklif maqsadi bayonotlarida har xil bo'lishi mumkin.

  • Suralar ta'sir yaratish, turli stilistik rang bilan aytganda foydalanish bilan tavsiflanadi.

  • undalma jazo foydalanish.

  • Ishlatilgan davolash va to'g'ridan-to'g'ri nutq.

Shuningdek tilida uslubi ahliga, oddiy mavzularni, so'z mazmuni past boyligi ifodalaydi, matn foydalanish vakolatxonalari sifatida tushunchalar shu qadar ko'p emas. Unga ko'ra, bu kabi "deymiz istamadi haqida hech narsa", "U shunday achinarli ekan," deb degan so'z, albatta tez-tez foydalanish "Buning, buni!" Bundan tashqari, masalan, "vseznachaschie" so'zlarni va majoziy ma'noda ishlatiladigan so'zlarni, ishlatiladigan: sudga qog'ozlarni olib kel "," yaxshi narsa yoshlar, "deb".

qolip tutashuv - bu muloqot asoslangan, deb so'z So'zlashuv uslubi har xil va ko'p. to'g'ridan-to'g'ri (og'zaki) aloqa bilan katta ahamiyatga ega tabassumlar, tonlama, imo-ishoralar va boshqa qo'shimcha bo'lgan ma'lumotlarni uzatish yo'llari. kuchga so'z iqtisodiyotning qonun kiradi anglatadi - shuning uchun ancha to'liq jazo. yozma bir so'zlashuv uslubi ishlatiladi bo'lsa, uning xususiyatlari va xususiyatlari, barcha saqlanadi.

(Og'zaki diyologa so'z shaklida) so'z So'zlashuv uslubi odam maktabgacha yoshdan boshlab, foydalanadi, uning bolalik bilan aloqa o'rnatishga, barcha funksional uslublar orasida faqat biri hisoblanadi. Bu o'rgatish shart emas, faqat funktsional uslubi hisoblanadi.

so'z so'zlashuv uslubi misollar:

- Bugungi kunda, issiqlik? - Mom ish qilmoqchi, deb so'radi.

- Yo'q, yo'q albatta. Sizning yomg'ir kiy - yomg'ir yog'adi kabi ko'rinadi. Birdan ho'l olish!

- Sizning tashvish uchun rahmat!

"Salom, wih! Sizga maktub yozadi, Igor. Siz bizga konvert yuboradi, deb aytdi. Men bir konvert yuborish first'll edi, va Seva U birinchisiga bir konvert yuboraman, va men siz birinchi menga bir konvert keldim. Bir soniya yuboramiz hamda sizlarni deydi sizlarga aytdim U -. ikkinchi javob, eng yaxshi do'stingiz, Igor kutilmoqda belgilangan emas bo'lsin "..

Kеng qo’llanadigan uslublardan biri so’zlashuv uslubidir. Bu uslubda ko’pincha adabiy til mе'yorlariga rioya qilinadi. So’zlashuv uslubidagi nutq ko’pincha dialogik shaklda bo’ladi. Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasi dan tuzilgan nutq dialogik nutq dеyiladi.

So’zlashuv uslubida ko’pincha turli uslubiy bo’yoqli so’zlar, grammatik vositalar, tovushlarning tushib qolishi, orttirilishi mumkin: Obbo, hamma ishni do’ndiribsiz-da. Mazza qildik. Kеtaqo-o-ol!

So’zlashuv uslubida gapdagi so’zlar tartibi ancha erkin bo’ladi. Ko’proq sodda gaplar, to’liqsiz gaplar, undalmali gaplardan foydalaniladi. Oilada, ko‘cha – ko‘yda kishilarning fikr almashish jarayonoda qo‘llanadigan nutq uslubi so‘zlashuv uslubi deyiladi. So‘zlashuv uslubiy adabiy va oddiy so‘zlashuv uslublarini o‘z ichiga oladi. Adabiy til me’yorlariga qat’iy amal qilingan so‘zlashuv uslubi adabiy so‘zlashuv uslubi, bunday xususiyatga ega bo‘lmagan so‘zlashuv uslubi esa oddiy so‘zlashuv uslubidir. So‘zlashuv uslubining har ikki turi ko‘pincha dialog shaklida ro‘yobga chiqadi. Bu uslubda so‘zlar odatda kinoya, piching, qochirmalarga boy bo‘ladi. So‘zlashuv uslubining yana bir o‘ziga xos xususiyati erkinligidir. Jumlalar qisqa va ta’sirli bo‘lib, ko‘pincha so‘z – daplar, to‘liqsiz gaplar, maqol va matallar hamda iboralardan keng foydalaniladi. Umumxalq tili ma’lum bir xalqning so‘zlashuv tilidir. Adabiy til esa ma’lum bir til qoidalari asosida tuzilgan, ishlangan, sayqal berilgan tildir. Umumxalq tili kengroq hajmda bo‘lib, u sheva va lahjalar, kasb-hunarga oid so‘zlar, atamalar, jargonlar, ma’lum toifa (biror ijtimoiy guruh) ga oid so‘zlarni ham o‘z ichiga oladi. Bu xil tilda nutq erkin bo‘lib, til qoidalariga asoslanilmaydi.

Faqat muayyan bir hududga xos ayrim belgilarni o‘zida namoyon qilgan til shakli sheva hisoblanadi. Bir qancha shevalar yig‘indisi lahja deyiladi. Sheva va lahjalar ma’lum bir hududda yashovchi aholining mahalliy so‘zlashuv tilidir (masalan, Toshkent shevasi, Farg‘ona shevasi kabi).

Kеng qo’llanadigan uslublardan biri so’zlashuv uslubidir. Bu uslubda ko’pincha adabiy til mе'yorlariga rioya qilinadi. So’zlashuv uslubidagi nutq ko’pincha dialogik shaklda bo’ladi. Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasi dan tuzilgan nutq dialogik nutq dеyiladi.

So’zlashuv uslubida ko’pincha turli uslubiy bo’yoqli so’zlar, grammatik vositalar, tovushlarning tushib qolishi, orttirilishi mumkin: Obbo, hamma ishni do’ndiribsiz-da. Mazza qildik. Kеtaqo-o-ol!

So’zlashuv uslubida gapdagi so’zlar tartibi ancha erkin bo’ladi. Ko’proq sodda gaplar, to’liqsiz gaplar, undalmali gaplardan foydalaniladi. Oilada, ko‘cha – ko‘yda kishilarning fikr almashish jarayonoda qo‘llanadigan nutq uslubi so‘zlashuv uslubi deyiladi. So‘zlashuv uslubiy adabiy va oddiy so‘zlashuv uslublarini o‘z ichiga oladi. Adabiy til me’yorlariga qat’iy amal qilingan so‘zlashuv uslubi adabiy so‘zlashuv uslubi, bunday xususiyatga ega bo‘lmagan so‘zlashuv uslubi esa oddiy so‘zlashuv uslubidir. So‘zlashuv uslubining har ikki turi ko‘pincha dialog shaklida ro‘yobga chiqadi. Bu uslubda so‘zlar odatda kinoya, piching, qochirmalarga boy bo‘ladi. So‘zlashuv uslubining yana bir o‘ziga xos xususiyati erkinligidir. Jumlalar qisqa va ta’sirli bo‘lib, ko‘pincha so‘z – daplar, to‘liqsiz gaplar, maqol va matallar hamda iboralardan keng foydalaniladi. Umumxalq tili ma’lum bir xalqning so‘zlashuv tilidir. Adabiy til esa ma’lum bir til qoidalari asosida tuzilgan, ishlangan, sayqal berilgan tildir. Umumxalq tili kengroq hajmda bo‘lib, u sheva va lahjalar, kasb-hunarga oid so‘zlar, atamalar, jargonlar, ma’lum toifa (biror ijtimoiy guruh) ga oid so‘zlarni ham o‘z ichiga oladi. Bu xil tilda nutq erkin bo‘lib, til qoidalariga asoslanilmaydi.

Faqat muayyan bir hududga xos ayrim belgilarni o‘zida namoyon qilgan til shakli sheva hisoblanadi. Bir qancha shevalar yig‘indisi lahja deyiladi. Sheva va lahjalar ma’lum bir hududda yashovchi aholining mahalliy so‘zlashuv tilidir (masalan, Toshkent shevasi, Farg‘ona shevasi kabi).

Norasmiy muhitda norasmiy aloqa ushbu funktsional uslubning eng keng tarqalgan tavsifidir. So'zlashuv matnlariga misollar so'z birikmalarini o'z ichiga oladi va ulardagi ma'lumotlar asosan ichki muammolarga bag'ishlangan.

Uslubning og'zaki versiyasi kundalik nutqda qo'llaniladi. Shuning uchun yozish ko'pincha dialoglarda amalga oshiriladi.

Ushbu maqola tegishli ta'rif beradi, xususiyatlar haqida gapirib beradi, shuningdek nutq matnlarining namunalarini ko'rib chiqadi.


Download 444.88 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling