Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

Мирзо Улуғбек Муҳаммад Тарағай (1394-1449) подшолик, олимлик ва мутафаккирлик фаолиятида улуғ бобоси Амир Темур васиятлари ва унинг кўрсатмаларига тўла асосланган. Унинг 40 йиллик ҳукмронлиги даврида мамлакатда барқарорлик, тинчлик, ҳамжиҳатлик, иқтисодий равнақ, катта ижодкорлик ҳукм сурган.
Улуғбек (Муҳаммад Тарағай) [1394.22.3, Султония ш., Эрон Озарбайжони – 1449. 27.10, Самарқанд] – буюк ўзбек астрономи ва математиги, давлат арбоби.
Улуғбек фан ва маданият тарихида сўнмас из қолдирилган Улуғбекнинг илмий мероси унинг «Зиж» китобидир. Шу билан бир қаторда меҳнат, иқтисодиёт бўйича ҳам кўплаб тахсинга сазовор ўгитлар қолдирган.
Улуғбек сиймоси Пулково расадхонаси, Москва университети конференцзалларида дунёдаги машҳур олимларнинг портретлари қаторидан жой олган. Самарқандда Улуғбекнинг мемориал музейи ташкил этилган. Тошкентда Ўзбекистон миллий университети, туман, планетарий, кўча, маҳалла, метро станцияси, истироҳат боғи, шаҳарча Улуғбек номи билан аталади. Фарғона педагогика университети, Самарқанд архитектура-қурилиш институти, Китоб халқаро кенглик станцияси, қишлоқ, мактаб ва бошқаларга Улуғбек номи берилган.
Қадимги Шарқнинг иқтисодий фикри[tahrir]
Асосий мақола: қадимги Шарқнинг иқтисодий фикри
Қадимги Шарқнинг иқтисодий тафаккури асосан диний шаклга ега бўлиб, ижтимоий ва сиёсий муаммоларни ҳал етишга бўйсундирилган. Ўша даврдаги иқтисодий асарларда умуман иқтисодиёт муаммолари илмий таҳлилнинг предмети бўлиб қолмади. Шу билан бирга хўжалик ишларида давлат бошқаруви ва фуқароларнинг хўжалик фаолиятини назорат қилиш бўйича тавсиялар мавжуд еди[1].
Антик даврдаги иқтисодий фикр[tahrir / таҳрирлаш коди]
Асосий мақола: антик давр иқтисодий фикри
Антик давр иқтисодий тафаккури асосан қадимги юнон мутафаккирлари: Ксенофон, Платон, Аристотелнинг ерамиздан аввалги В—ИВ асрлардаги асарларида ўз аксини топган бўлиб, у биринчи marta иқтисодий ҳодисаларни илмий таҳлил қилишга бўйсундириб, жамият тараққиёти қонуниятларини аниқлашга ҳаракат қилган[2].
Қадимги Юнонистон мутафаккирлари нафақат енг қийин иқтисодий саволларни ўртага ташладилар, балки уларга ўз жавобларини ҳам бердилар. Улар "иқтисодиёт" ва ундан олинган "иқтисодиёт" атамасини киритдилар. Иқтисодиёт сизнинг иқтисодиётингизни бойитадиган фан сифатида тушунилди. Шунингдек, улар меҳнат тақсимоти ғоясини илгари сурдилар, товарлар ўртасидаги тенгликнинг асоси уларни таққослаб бўладиган умумий нарса еканлигини, биринчи marta оддий товар муомаласи билан пул муомаласини капитал сифатида фарқлашни таклиф қилдилар. Қадимги Юнонистон мутафаккирларининг иқтисодий кашфиётлари иқтисодий fanning янада ривожланишига ёрдам берди[3].
Ўрта асрлардаги иқтисодий тафаккур[tahrir / таҳрирлаш коди]
Асосий мақола: Ўрта асрлардаги иқтисодий тафаккур
Thomas Aquinas [/cоде tahrir tahrir]
Tomas Аквинас (1225-1274) италян илоҳиётчиси ва иқтисодчиси бўлган. У Кцлн ва Парижда о "ргатган, ва католик олимлар бир гуруҳ қисми еди, мактаб сифатида танилган, фалсафий ва илмий мунозаралар учун илоҳиёт ташқарида уларнинг саволларини ко" чиб ким. "Summa Тҳеологиcа" рисоласида у ижтимоий тартибни такрор ишлаб чиқариш учун зарур деб ҳисоблаган адолатли нарх тушунчасини кўриб чиқади. Кўп жиҳатдан, бу концепция узоқ муддатли мувозанатнинг замонавий концепциясига ўхшайди, ишлаб чиқариш харажатларини қоплаш учун адолатли нарх етарли еди, шу жумладан ишчи ва унинг оиласини сақлаш. Tomas Aquinas сотувчиларнинг нархларни кўтариш учун ахлоқсиз еканлигини таъкидлади, чунки харидорлар маҳсулотга еҳтиёж сезишади.



Юҳанно Дунс Скот[tahrir / tahrir коди]

Ибн Хальдун[править | править код]

Памятник Ибн Хальдуну в Тунисе (1332—1406)