Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ғаниев С. К


Воситачилик функцияларининг бажарилиши


Download 3.91 Mb.
Pdf ko'rish
bet80/170
Sana13.11.2023
Hajmi3.91 Mb.
#1770208
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   170
Bog'liq
axborot-kommunikatsion tizimlar xav- fsizligi

Воситачилик функцияларининг бажарилиши. Тармокдараро экран 
воситачилик функцияларини экранловчи агентлар ёки воситачи дастурлар 
деб аталувчи махсус дастурлар ёрдамида бажаради. Бу дастурлар резидент 
дастурлар хисобланади ва ташки ва ички тармок, орасида хабарлар пакети-
ни бевосита узатишни такиклайди.
Ташки тармокдан ички тармокнинг ва аксинча фойдаланиш зарурия-
ти тугилганда аввал тармокдараро экран компьютерида ишловчи воситачи-
дастур билан мантик,ий уланиш урнатилиши лозим. Воситачи-дастур


суралган тармоклараро алоканинг жоизлигини текширади ва ижобий нати-
жада у
зи
суралган компьютер билан алохдда уланиш урнатади. Сунгра 
ташки ва ички тармок, компьютерлари орасида ахборот алмашиш, хабарлар 
окимини фильтрлашни хамда бошка химоялаш функцияларини бажарувчи 
дастурий воситачи оркали амалга оширилади.
Таъкидлаш лозимки, тармоклараро экран фильтрлаш функциясини 
воситачи-дастур иштирокисиз амалга ошириб, ташки ва ички тармок, ора-
сида узаро алоканинг шаффофлигини таъминлаши мумкин. Шу билан бир-
га воситачи дастурлар хабарлар окимини фильтрлашни амалга оширмаслиги 
хам мумкин.
Умуман, воситачи-дастурлар, хабарлар окимини шаффоф узатилиши-
ни блокировка килган хрлда, куйидаги функцияларни бажариши мумкин:

узатилувчи ва кабул килинувчи маълумотларнинг хакикийлигини 
текшириш;

ички тармок, ресурсларидан фойдаланишни чегаралаш; 

ташки тармок, ресурсларидан фойдаланишни чегаралаш; 

ташки тармокдан суралувчи маълумотларни кэшлаш; 

хабарлар окимини фильтрлаш ва узгартириш, масалан, вирусларни 
динамик тарзда кидириш ва ахборотни шаффоф шифрлаш; 

фойдаланувчиларни идентификациялаш ва аутентификациялаш; 

ички тармок, адресларини трансляциялаш; 

ходисаларни к,айдлаш, ходисаларга реакция курсатиш, хамда 
к,айдланган ахборотни тахлиллаш ва х,исоботларни генерациялаш.
Узатилувчи ва цабул цилинувчи маълумотларнинг щцщийлигини 
текшириш нафакат электрон хабарларни, балки сохталаштирилиши мумкин 
булган миграцияланувчи дастурларни (Java, Active X Controls) аутентифка-
циялаш учун долзарб х,исобланади. Хабар ва дастурларнинг хакикийлигини 
текшириш уларнинг ракамли имзосини текширишдан иборатдир.
Ички тармок ресурсларидан фойдаланишни чегаралаш усуллари опе-
рацион тизим сатх,ида мададланувчи чегаралаш усулларидан фарк, к,илмайди.
Ташки тармок ресурсларидан фойдаланишни чегарлашш купинча 
куйидаги ёндашишлардан бири ишлатилади:



факат ташки тармокдаги берилган адрес буйича фойдаланишга рух- 
сат бериш; 

янгиланувчи ножоиз адреслар руйхати буйича суровларни фильт- 
рлаш ва уринсиз калит сузлари буйича ахборот ресурсларини кидиришни 
блокировка килиш: 

маъмур томонидан ташки тармокнинг крнуний ресурсларини бранд- 
мауэрнинг дискли хотирасида туплаш ва янгилаш ва ташки тармокдан фой- 
даланишни тула такиклаш. 
Ташки тармокдан суралувчи маълумотларни кэшлаш махсус восита-
чилар ёрдамида мададланади. Ички тармок, фойдаланувчилари ташки 
тармок, ресурсларидан фойдаланганларида барча ахборот, proxy-сервер деб 
аталувчи брандмауэр каттик, диски маконида тупланади. Шу сабабли, агар 
навбатдаги суровда керакли ахборот proxy-серверда булса, воситачи уни 
ташки тармоккд мурожаатсиз такдим этади. Бу фойдаланишни жиддий тез-
лаштиради. Маъмурга факат proxy-сервер таркибини вакти-вак,ти билан ян-
гилаб туриш вазифаси к,олади.
Кэшлаш функцияси ташк,и тармок, ресурсларидан фойдаланишни че-
гаралашда муваффакиятли ишлатилиши мумкин. Бу хрлда ташки 
тармокнинг барча крнуний ресурслари маъмур томонидан ргоху-серверда 
тупланади ва янгиланади. Ички тармок, фойдаланувчиларига фак,ат ргоху-
сервернинг ахборот ресурсларидан фойдаланишга рухсат берилади, ташки 
тармок, ресурсларидан бевосита фойдаланиш эса манн килинади.

Download 3.91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   170




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling