Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

Булутли 
технологиялар 
асосида 
таълим 
тизимини 
ташкиллаштириш 
 
Интернет орқали онлайн таълимни ташкиллаштириш учун бугунги 
кунда бир қатор технологиялардан фойдаланилади. Булутли ҳисоблаш 
технологияси интернет орқали таълим тизимини ташкиллаштиришнинг энг 
самарали 
усули 
ҳисобланади. 
Булутли 
технология 
тақсимланган 
маълумотларни сақлаш ва қайта ишлаш тизимларидан ташкил топиб, бир 
вақтда жуда кўплаб ўқув материалларидан ташкил топган онлайн 
маъсофавий таълим тизимини ташкиллаштириш, бутун таълим фаолиятини 
ягона платформада ташкиллаштириш имконини беради. 
Булутли таълим хизматларини ташкиллаштириш бошқа усулларга 
нисбатан қуйидаги устунликларга эга: 
- Уланишнинг қулайлиги ва амалга оширилиши соддалилиги; 

---

IV. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАТЕРИАЛЛАРИ 
79 
- Платформа нархининг арзонлиги ва универсаллиги; 
- Хавфсизликнинг юқорилиги; 
- Ишончлилиги; 
- Тизимнинг тармоқ платформасига осон мослашувчанлиги; 
Булутли тизимларни ташкиллаштиришнинг бир қатор камчиликлари 
ҳам мавжуд. Улардан асосийси, доимий тармоқ билан уланиш туриш талаб 
этилади. 
Булутли ҳисоблаш тизимларини ташкиллаштиришнинг бир қатор 
устунликлари мавжуд: 
- абонент 
қурилмасида махсус дастурий таъминот талаб 
қилинмайди, фақат интернетга уланиш талаб қилинади; 
- барча ўқув маълумотлари ва таълим тизимлари дастурий 
таъминотлари ягона платформада жойлашади. 
- Интернет мавжуд бўлган дунѐнинг исталган жойидан тизимга 
кириш мумкин; 
- Барча хизматлар онлайн бўлиб, юклаб олиб фойдаланиш каби 
муаммолар йўқ; 
- Бутун университетни электрон университетга айлантириш ва
уни интернет орқали бошқариш имконияти яратилади. 
Бугунги кунда булутли ҳисоблаш технологиялари асосида таълим 
тизимини ташкиллаштириш бўйича кўплаб ишланмалар ишлаб чиқилган.
Қуйида келтирилган тизим модели булутли технологиялар асосида ягона 
платформада таълим тизимини ташкиллаштириш ва бошқаришни 
тавсифлайди(1-расм). 
1-расм. Булутли интернет таълим тизими 

---

IV. АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ МАТЕРИАЛЛАРИ 
80 
Булутли тармоқ платформасини ташкиллаштириш учун кўплаб 
серверлар бугунги кунда дунѐ бўйлаб ташкил этилган. Масалан, оммалашган 
булутли тизимларга Яндекс.Диск ва Диск Google кабилар мисол бўлиши 
мумкин. Ушбу булутли серверлар орқали дунѐнинг исталган жойидан 
серверга маълумот жойлаш, сақлаш ва бошқариш мумкин.
Булутли хизматларни ташкиллаштириш учун бугунги кунда кўплаб 
интернет 
тизимлари 
мавжуд. 
Ушбу 
тизимларнинг 
энг 
кўп 
қўлланиладиганлари қуйидагилардан иборат: 
- Box.net;
- Dropbox.com; 
- Diigo.com;
- Smartsheet.com;
- Microsoft Office 365.
Ушбу ва бошқа булутли тизимлар имкониятларининг қиѐсий таҳлили 
қуйидаги жадвалда келтирилган. 
1-жадвал. Булутли маълумотларни сақлаш тизимларинингқиѐсий 
таҳлили