Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

ИИ. Бухгалтерия ҳисобини юритиш усуллари. 1. Асосий ва айланма маблағлар ўртасидаги қиймат чегарасини белгилаш.
2. Асосий воситаларга амортизация ҳисоблаш усуллари:
3. Асосий воситаларни таъмирлашни ҳисобга олиш тартиби: Таъмирлаш меъёрига қараб.
4. Асосий воситаларни қайта баҳолаш
5. Номоддий активларга амортизация ҳисоблаш тартиби:
6. Материалларни сотиб олиш ва тайёрлашни ҳисобга олиш тартиби:
7. Ишлаб чиқаришга берилган материалларни ҳисобдан ўчириш усуллари: ҳар бир бирлигининг таннархи бўйича. ўртача таннарх бўйича (АВЕCО). моддий ишлаб чиқариш заҳираларининг биринчи сотиб олинган таннархи бўйича навбати билан (ФИФО)
8. Товарларни тайёрлаш ва омборга ташиб келтириш сарфларини ҳисобга олиш: товарларни тайёрлаш ва ташиб келтириш харажатлари муомала сарфлари таркибида (9411 сақлаш ва ташиш харажатлари счёти) «Транспорт харажатлари» моддаси бўйича; омбордаги товарлар қолдигига тўғри келадиган муомала сарфларининг суммаси транспорт харажатларининг ўртача фоизи бўйича
9. Харажатларни ва муомала сарфларини ҳисобга олиш услуби: Маҳсулот (иш, хизмат)лар таннархини шакллантирадиган харажатларни ҳисобга олиш (2010, 2310, 2510) баланс счётларида амалга оширилади. тўлиқ бўлмаган ишлаб чиқариш таннархи.
10. Умумишлаб чиқариш харажатларини тақсимлаш ва ҳисобдан ўчириш тартиби.
11. Келгуси давр харажатларини ҳисобдан ўчириш тартиби: бир текисда; маҳсулот ҳажмига мутаносиб равишда.
12. Бошқарув ва тижорат сарфларини тан олиш тартиби: ҳисобот йилида улар тўлиқ тан олинади. сотилган ва сотилмаган товарлар (маҳсулотлар) ўртасида тақсимланади.
13. Келгуси давр сарфлари ва тўловлари учун резервлар яратиш тартиби.
14. Фойдани тақсимлаш ва ишлатишни ҳисобга олиш вариантлари: корхона махсус мақсадлар учун мўлжалланган фондлар ташкил қилмайди. соф фойда фондларга тақсимланади.
Дебитор ва кредитор қарзларни ҳисобдан ўчириш тартиби:
ИИИ. Ҳисоб сиёсатининг солиққа тортишга доир жиҳатлари. 1. Корхонада даромадни тан олиш тартиби: пул маблағларининг корхона ҳисоб-китоб счётига ёки кассасига келиш меъёрига қараб (касса усули) ҳақиқатан маҳсулот (иш, хизмат)ларни сотиш ва харидорларга ҳисоб-китоб ҳужжатларини тақдим қилиш меъёрига қараб (ҳисоблаш усули)
2. Қўшилган қиймат солиғи (ҚҚС)га тортиладиган товарларни сотишда ишлатиладиган моддий ресурслар бўйича ҚҚСни алоҳида ҳисобга олиш тартиби.
3. ҚҚСни ҳисоблаш учун харажатларни алоҳида (ажратиб) ҳисобга олиш тартиби
ИВ. Ҳисоб сиёсати тўғрисидаги буйруқ (фармойиш) билан танишиш тартиби:

Бундай тартибда тест синови ўтказиш аудиторга энг аввало, ҳисоб сиёсатининг қайси жиҳатлари тўлиқ ёритилмаган-лиги ва қамраб олинмаганлиги тўғрисида хулоса қилишга ёрдам беради.

Агар хўжалик юритувчи субъект бухгалтерия ҳисобининг у ёки бу усулларини мустақил ишлаб чиқадиган бўлса, у ҳолда аудитор уларнинг бухгалтерия ҳисобига оид меъёрий ҳужжатларда белгиланган қоида ва талабларга мос келишини тек-шириши лозим.
Ҳисоб сиёсатида кўрсатилган бухгалтерия ҳисобини юритиш қоидалари хўжалик юритувчи субъектнинг барча таркибий бўлинмаларида қўлланилади.
Шундай қилиб, бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботининг ишончлилигини тасдиқловчи аудиторлик хулосаси ҳисоб сиёсати тўғрисидаги ахборотларга ҳам бир хилда тааллуқли бўлиши лозим. Бухгалтерия ҳисоботига берилган тушунтиришларнинг корхонадаги ҳақиқатан фойдаланилаётган бухгалтерия ҳисобини юритиш усулларига номувофиқлиги аниқланганида аудиторлик ҳисоботининг хотима қисмида махсус изоҳлар берилиши зарур.