¤збекистон республикаси олий ва ¤рта махсус

§2.4. Zarbali jarayonni dinamik tavsiflarini hisobga olgan 

          holda qoziqlarni qoqishda to’xtashni aniqlash. 

Qoziq  qoqish  ishlarida  mexanizatsiya  moslamalarini  va  avtomatlashtirishni 

qo’llash,  qoziq  qoqish  jarayonini  grunt  sharoitiga  bog’lab  o’zgartirishiga  imkon 

yaratadi.  Bunday  sifatli  yuqori  ish  unumdorlikka  ega  bo’lgan  energetik  va 

manbalarni  tejamini  ta’minlovchi  ishlar  texnologiyasida  qoziq  qoquvchi 

to’qmoqlardan foydalanish rejimi tanlanadi. LIQI qurilish jarayonlari texnologiyasi 

izlanishlarida  qoziqning  yuk  ko’tarish  qobiliyatini  dinamik  sinashdagi  olingan 

ma’lumotlarga  asosan  ishlab  chiqarish  bahosini  tezlashtirish  imkoniyati 

asoslangan. Dinamik sinov ma’lumotlari elastik yopishqoq plastik deformatsiyalari 

«bolg’aqoziq-grunt»  tizimi  va  muhitning  ichki  ishqalanish  energiyasining 

yo’qolishlari hisobidan olinadi. Qoziqlarni qoqishdagi zarbali jarayonning hisobiy 

kattaliklarini hisoblash blok sxemasi 2.1-rasmda ko’rsatilgan. 

Gruntning  elastik  va  dempfirlovchi  xususiyatlariga  va  «to’qmoq-kallak-

qoziq»  zarbali  tizimlar  dinamik  tavsifiga  asosan  qoziq  to’xtashi  X  quyidagi 

formuladan aniqlanishi mumkin: 

ilmiy-tekshirish maqsadi uchun 

        x(t) = 

