Њзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги
АСБОБНИНГ ТУЗИЛИШИ ВА ИШЛАШ ТАМОЙИЛИ
Download 195.5 Kb.
|
ёруглик
АСБОБНИНГ ТУЗИЛИШИ ВА ИШЛАШ ТАМОЙИЛИ.
Ёруғликнинг қутбланиши билан боғлиқ бўлган ќар бир текшириш ишларида поляризатор ва анализатордан иборат система ишлатилади. Бу системага қутбланмаган табиий ёруғлик манбаидан ёруғлик туширилади. Биринчи приэмадан ўтган ёруғлик қутбланади (3 расм) ва иккинчи призмага тушади. Иккинчи призмадан (анализатордан) чиққан ёруғлик интенсивлиги юқорида айтиб ўтганимиздек сусаяди. -6- К Баъзи бир кристаллардан, органик модда эритмаларидан (шакар, кислота ва бошқалар) дан қутбланган ёруғлик ўтганда уларнинг (қутбланган ёруғликнинг) қутбланиш текислиги айланади (бурилади). Бундай моддаларни оптик актив моддалар дейилади. Оптик актив бўлган эритмалардан қутбланган ёруғлик ўтганда қутбланиш текислигининг бурилиши, шу эритманинг қатлами қалинлигига -га, эритма концентрацияси -га пропорционал бўлади: бунда - эритманинг солиштирма бурилиш бурчаги дейилади. Солиштирма бурилиш бурчаги, тўлқин узунликнинг квадратига тескари пропорционал бўлиб, модданинг табиатига ва температурасига боғлиқдир. Бош текисликлари ўзаро тик бўлган поляризатор ва анализатор орасида ќеч қандай оптик актив модда бўлмаса (эритма бўлмаса) анализаторнинг орқа томонидан қараганимизда кўриш майдони қоронғи эканлигини кўрамиз. Тўлқин узунлиги нм бўлган қутбланган ёруғлик қалинлиги 10 нм бўлган, концентрацияси 1 г модда 100 см3 эритувчида эригандаги, температураси 20 0 С бўлгандаги эритмадан ўтганда сон жиќатдан 100 марта катталаштириб олинган ќолдаги буриш бурчагини солиштирма буриш бурчаги дейилади. Шакарнинг солиштирма буриш бурчаги 66,5 град. см3/г дм = 0,665 град. м2/кг га тенгдир. Оптик актив бўлган моддадан қутбланган ёруғлик ўтганда, тўлқин узунлиги ќар хил бўлган нурлар турлича бурилади. Анализаторнинг турган ќолатига қараб, ундан турли хил рангли нурлар ўтади. Натижада кўриш майдони рангдор бўлиб кўринади. Бу ходисани буриш Download 195.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling