Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги

Java tilada for sikl operatorining for-each versiyasi mavjud bo‗lib, bu 
operator massivlar bilan ishlash jarayonida ma‘lum qulayliklar yaratadi. Buni 
massiv elementlarining yig‗indisini hisoblash programmasi misolida 
ko‗ramiz. Yuqoridagi programmadan sizga ma‘lumki, massiv elementlarining 
yig‗indisini topishda
int i; 
double s=0; 
double A[]={2,5,6,-7,10,9,12,4,25,1}; 
for (i=0;is+=A[i]; 
programmaning qismidan foydalandik. for sikl operatorining ―for-each‖ 
versiyasida bu ko‗rinish quyidagicha bo‗ladi: 
double s=0; 
double A[]={2,5,6,-7,10,9,12,4,25,1}; 
for (double x:A) s+=x; 

---

59 
Bu yerda x o‗zgaruvchiga iteratsion o‗zgaruvchi deyiladi va uning turi 
massiv elementlarining turi bilan bir xil bo‗lishi kerak. Bu sikl operatori 
ishlaganda, x o‗zgaruvchiga ketma-ket A massivning elementlarini taqdim 
etadi. Massiv elementlarining sonini operatorning o‗zi nazorat qiladi. x 
o‗zgaruvchiga A massivning elementlarini ketma-ket taqdim etishini uni 
chop etib, ishonch hosil qilish mumkin. Masalan, quyidagi ko‗rinishda: 
public class Main { 
public static void main(String[] args) { 
double s=0; 
double A[]={2,5,6,-7,10,9,12,4,25,1}; 
for (double x:A) { 
s+=x; 
System.out.println("x="+x); 
} 
System.out.println("s="+s); 
} } 
for-each ko‗rinishidagi sikl operatorini ko‗p o‗lchovli massivlarga ham 
qo‗llash mumkin. Buni quyidagi misolda ko‗ramiz:
public class Main { 
public static void main(String[] args) { 
int i,j, s=0; 
int A[][]=new int[3][4]; 
// A massiv elementlarini hosil qilish 
for (i=0;i<3;i++) 
for (j=0;j<4;j++) 
A[i][j]=(i+1)*(j+1); 
// Massiv elementlarini yig‗ish 
for (int x[]:A) 
for (int y:x) s+=y; 
System.out.println("s="+s); 
} } 
Programma ishlaganda, s=60 chop etiladi. Programmadagi int x[]:A ga 
e‘tibor bering. Bu holda iteratsion o‗zgaruvchi massivdan iborat ekan.
Quyida bir qator misollarning programmasi keltirilgan.