Ўзбекистонда кутубхоначилик иши тарихи мавзусини ўрганиш натижасида қўйидаги хулосаларга келинди

Xulosa.
Ўзбекистонда кутубхоначилик иши тарихи мавзусини ўрганиш натижасида қўйидаги хулосаларга келинди:
Биринчидан, ёзувнинг paydo bо‘lishi va hujjatli manbalarni, qо‘lyozma va keyinchalik bosma kitoblarning kо‘payishi kutubxonalarning yuzaga kelishiga sabab bо‘ldi. Kutubxonalar miloddan avvalgi 2 ming yillikda vujudga kelib, yozuvlar sopol bitiklarda yozilgan edi. Miloddan avvalgi VII asr о‘rtalarida Sharqdagi kо‘p saroylarda qadimgi Misr va Rim ibodatxonalari qoshida kutubxonalar bо‘lgan. Qadimgi davrdagi kutubxonalardan eng mashhuri Aleksandriya kutubxonasidir.
Иккинчидан, О‘zbekiston hududida miloddan avvalgi 1 – ming yillikning sо‘ngi asrlarida dastlabki kutubxonalar paydo bо‘lgan. Bular ilk kutubxonalar bо‘lib, ўлкада илм ва фан тараққиёти нихоятда эрта уйғонганлигидан дарак беради.Шу боис, О‘rta Osiyo tarixi, madaniyati, fani va san’ati jahon sivilizatsiyasida salmoqli о‘rinni egallagan. Bizning mamlakatimizda madaniy merosga katta etibor bilan qaraladi. Kutubxona ma’naviy boyliklarni avloddan avlodga yetkazib beruvchi aloqa vositasi hisoblanadi. О‘zbekiston hududida qо‘lyozma kitoblardan tashkil topgan kutubxonalar arab bosqinchilaridan ancha oldin mavjud bо‘lgan.
Учинчидан, араблар ҳужуми натижасида Ўрта Осиёда қадимдан сақланиб келаётган ноёб қулёзма асарлар ва турли мазмундаги китоблар йўқ қилиб ташланган бўлсада, аммо 1Х Х11 асирларда Ўрта Осиё жахоннинг асосий илм ва фан марказларидан бирига айланиди ва ҳукмрон сулола вакиллари томонидан саройда йирик кутубхоналар ташкил этилди. Айниқса Сосонийлар, Хоразмшохлар сулоласи даврида ушбу масалага алоҳида этибор қаратилдики, натижада бу даврда улкада буюк алломалар етишиб чиқдилар.
Тўртинчидан, Амир Темур ва Темурийлар даври кутубхоначилик ишини ташкил этишда том маънода янги давр бўлди. Амир Темур ва унинг набираси Улуғбекнингомийлигида кутубхоналар фаолияти йўлга қуйилиб, жахоннинг кўплаб мамлакатларидан нодир қўлёзма асарлари Самарқандда тўпланди.
Бешинчидан, Шайбонийлар даврида Бухоро асосий илм ва фан марказларидан бири сифатида ривожланиб, йирик кутубхоналар ташкил этилди. Шайбоний хукмдорлар кутубхоналар ривожига катта хисса қушдилар. Уларнинг ҳаракатлари билан кўплаб ноёб асарлар кўчиртирилиб кўпайтирилди. Shayboniyxon о‘zi ham juda ilmli kishi bо‘lib, ilm ahlari uchun saroyi oldida yirik va mashhur kutubxona tashkil qilgan. Kutubxonada kitoblar sandiqlarda chiroyli qilib terilgan. Bu yerda noyob kitoblar bilan bir qatorda xonning о‘zi yozgan she’r va asarlari, zamondosh alloma va shoirlarning qо‘lyozma asarlari ham saqlanib kelingan.
Олтинчидан, Чор Россияси томонидан Ўрта Осиёнинг истило қилиниши билан бошқа соҳалар қатори кутубхоначилик ишида ҳам баъзи ўзгартиришлар амалга оширилди.
Еттинчидан, совет хукмронлиги йилларида кутубхоналар коммунистик партиянинг асосий тарғиботчисига айлантирилди. Улар фаолиятини йўлга қуйишда ана шу мақсадлар асосий ўринда турди.