Ўзбекскистон алоқа ва ахборотлаштириш агентстлиги

3.4-rasm. Geytga simsiz ulanish tarmoq adapterini o‘rnatish. 

---

3.5-rasm. Simsiz tarmoq nomi SSID ni kiritish. 
Geytga dasturlash tilidan foydalangan xolda dastur yoziladi. Ushbu ishda 
JavaScript dasturlash tilida quyidagi kod yoziladi. 
var port = 1234; 
var socket; 
var count = 0; 
function setup(){ 
socket = new UDPSocket(); 
socket.onReceive = function(ip,port,data){ 
Serial.println("received from" + ip + ":" + port + ":\n\t" + data); 
}; 
Serial.println(socket.begin(port)); 
} 
function loop(){ 
delay (10000); 
} 
Dastur ishga tushirilgach, ko‘rishimiz mumkinki (3.6-rasm) avtomobil 
yaqinlashishi natijasida aqilli ko‘cha chirog‘ining M belgisi yashil ranga kirdi va 
chiroq yondi. 

---

3.6-rasm. Avtomobil yaqinlashishi natijasida aqlli ko‘cha chirog‘ining M 
belgisini yashil rangga kirishi. 
Topshiriq 
 
Har bir talaba mustaqil ravishda ushbu amaliy mashg‘ulotni Cisco Packet 
tracer dasturi yordamida ishlab chiqadi. Qo‘shimcha ravishda ushbu loyixada 
Uglerod oksidi detektori (3.7-rasm) ni ham qo‘llaydi. 
3.7-rasm. Uglerod oksidi detektori. 
Shuningdek nazorat savollariga javob beradi. 
Nazorat savollari 
1. Aqlli shaharning xususiyatlari qanday? 
2. Aqlli shahar loyixasida qanday datchiklar ishlatiladi? 
3. Aqlli shahar loyichasida qanday aktuatorlar qo‘llaniladi? 
 
 

---

4-amaliy mashg’ulot. Cisco packet tracer dasturi yordamida IoT uchun 
alternativ energiya manbaidan foydalanishni o‘rganish. 
Ishdan maqsad: Cisco packet tracer-da IOT (AC va quyosh paneli) 
qanday o'rnatilishini o’rganish. 
Ushbu qo‘llanmada, agar siz o‘z korporativ yoki ofis tarmog‘ingizni 
o‘rnatmoqchi bo‘lsangiz, cisco IOT qurilmasi paketli izlovchini real vaqt 
tarmog‘i sifatida qo‘shish haqida bilib olamiz. 
Bu yerda men barcha qurilmalarni to'g'ri kabel bilan ulash uchun bitta 
monitoring serveri va ikkita IOT va bitta kalit oldim.
 
Endi biz har bir qurilmaga IP tayinlaymiz. DHCP serveri yordamida biz har bir 
oxirgi qurilma uchun dinamik IP manzillarni olamiz. DHCP-ni qanday sozlash 
kerak, iltimos, quyidagi yo'lni bajaring. 
Server>Xizmatlar>DHCP>yoqish>barcha 
belgilangan 
maydonlarni 
toʻldiring>Qoʻshish-ni bosing. 

---

Endi serverda foydalanuvchi nomingiz va parolingiz bilan ro'yxatdan o'tish 
vaqti keldi. 
Serverga kirish uchun quyidagi yo'lni bajaring 
Server>Ish stoli>IoT Monitor>Kirish (serverning IP-manzilini va foydalanuvchi 
nomi parolini kiriting. Agar bu birinchi marta bo'lsa, u sizdan ro'yxatdan 
o'tishingizni so'raydi va keyin siz tanlagan foydalanuvchi nomi va parolingizni 
kiriting.
Serverga kirganingizdan so‘ng server ekranida IoT qurilmalaringizni 
ko‘rishingiz mumkin. Qurilmalaringizni serverdan boshqarishingiz mumkin. 
Konditsionerni yoqish va o'chirish va quyosh batareyasining quvvat holatini 
tekshirishingiz mumkin. 

---