2. Napoleon Bonaparttıń Evropa tariyxındaǵı tutqan ornı haqqında pikir bildiriń.
Hákimiyatqa kelgen iri burjuaziya ózge ellerdi basıp alıwdan mápdar edi hám Direktoriya dáwirindegi Franciyanıń urısları basqınshılıq xarakterine iye boldı. Reynniń shep jaǵası hám Belgiya Franciyaǵa qosıp alındı, Gollandiya bolsa baǵınıńqı respublikaǵa aylandırıldı. Basıp alınǵan jerlerde francuzlar feodallıq tártiplerdi biykarladı. Biraq, basıp alınǵan jerler talandı, áskeriy olja sıpatında azıqawqat hám kórkem óner shıǵarmaları júklengen kárwanlar Parijge kelip turatuǵın edi. Bul urıslarǵa basshılıq etken Napoleon Bonaparttıń mámlekette abrayı júdá joqarı edi. Ásirese, Italiyaǵa qarsı etilgen júris hám onıń boysındırılıwı Napoleondı júdá ataqlı etip jiberdi. Basıp alınǵan jerlerde Napoleon feodallıq baǵınıńqılıqtı joq etti, shirkew hám ibadatxanalardı ayırım jıyımlardan ayırdı, belgili dárejede insan huqıqların bekkemleytuǵın jańa nızamlardı engizdi. Napoleonnıń jeńisleri jámiyette armiyanıń abrayın asırdı. Napoleon sol Italiyada ózin general emes, xalıqtıń táǵdirine tásir ótkeriwge múmkin bolǵan ullı shaxs sıpatında sezdi. Keyin, 1798-jılı Mısrǵa etilgen júris Napoleondı siyasiy hákimiyattı iyelewge iytermeledi. Direktoriya hákimiyatı xalıq arasında abırayǵa iye emes edi, «jańa baylar» da Direktoriyanı jaqtırmaytuǵın edi. Gazetalar «Kúshli hákimiyattı ornatıw!» talabıń bas betlerinde kórsete basladı. Sonday sharayatta hákimiyatqa qarsı til biriktiriw uyımlastırıldı. Til biriktiriwshiler Mısrdan qaytqan Napoleonnan tiykarǵı kúsh sıpatında paydalanıwǵa qarar etti, Bonapart da buǵan razılıq bildirdi. Jıynalıs ótkerip atırǵan Aqsaqallar keńesi hám Besjúzler keńesi, iri armiya tárepinen qorshap alındı. Qorqıp ketken Aqsaqallar keńesi usınıs etilgen basqarıw usılı — Konsullıqtı dárhal tastıyıqladı. Besjúzler keńesi de bul qarardı tastıyıqladı. Konsullıq úsh adamnan ibarat atqarıw hákimiyatı bolıp, olardan hárbiri «Francuz respublikasınıń konsulı» ataǵına iye boldı. Saylanǵan úsh konsuldan biri Napoleon Bonapart edi.
3. “Tanap” atamasına túsindirme beriń.
«Tanap» - (arqan, shılbır) — egin maydanın ólshew ushın qollanılatuǵın maydan birligi. 1 tanap jer maydan 8,33 sotix. 1 gektar jer bolsa 12 tanaptı quraǵan.
Do'stlaringiz bilan baham: |