Ӛзбекстан республикасы жоқары ҩӘм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги әжинияз атындағы нӛкис

ǵárezsizligi kúni súwreti berilgen [2.3]. Bul suwret boyınsha mınaday tekst dúziwge boladı. 
Muǵallim –Qáne balalar, bul jerdegi súwrette nelerdi kórdińiz? 
Balalar - Ǵárezsizlik maydanı, teatr aktyorları qosıq aytıp, ayaq oyın oynap atır, 1-
sentyabr - Ózbekstan Respublikasınıń ǵárezsizlik bayramı. 
Muǵallim bul sózlerdi baylanıstırıp, oqıwshılar menen birgelikte tekst dúzedi. 
Ózbekstan - biyǵárez mámleket. 1-sentyabr - Ózbekstan Respublikasınıń ǵárezsizlik alǵan 
kúni. Bul bayram Ǵárezsizlik maydanında kóterińki ruwxta belgilenip atır. Bayramda teatr 
jámááti qatnasıp, ózleriniń qosıqların aytıp hám ayaq oyınların kórsetti. 
Bunda muǵallim soraw-juwap arqalı tekst dúzilgenligin hám ol tekst neshe sózden ibarat 
ekenligin aytıp ótedi. Bunday mısallardı kóplep keltiriwge boladı. 
Súwretler arqalı tekst dúzilgende, birinshi náwbette, oqıwshılardıń oylaw qábileti, olardıń 
awızeki hám jazba sawatlılıǵı rawajlanıp baradı. Teksttegi gáplerdi oqıw hám baqlaw ádebiy 
awızeki sóylew tilin ósiriwge úlken járdem beredi.
Bunnan basqa da sabaq dawamında júdá kóp jumıs túrlerinen bir waqıttıń ózinde 
paydalanıw múmkin. Oqıwshılardıń birine úyrenilgen háripler oqıtılsa, ekinshilerine kespe 
háriplerden buwın quraw tapsırıladı. Basqa bir oqıwshı kitaptan oqıydı. Mine, usınday tárizde 
klastaǵı oqıwshılardıń ótken sabaq materialların qay dárejede ózlestirgenlikleri anıqlanadı. Jańa 
úyrenilgen háriptiń qatnasıwında buwın hám sózlerdi oqıw. Dáslep kespe háripler menen 

---

401 
buwın, sóz dúzdiriledi, onı oqıtıp shınıǵıw islenedi. Al, keyin sabaqlıqtaǵı buwın, sóz hám 
gápler oqıladı. Hár bir sóz, gáp oqılǵanda onıń mánisi túsindirilip barıladı. 
Sóz baylıǵın ósiriwde kórgizbelilikti shólkemlestiriw zárúr. Sebebi, balalardıń sóz 
baylıǵın ósiriwdiń tiykarǵı shártlerinen biri olardıń janlı baqlawları bolıp esaplanadı. 
Oqıwshılardıń janlı baqlawları olardıń sabaqta alǵan bilimlerin ámelde jáne de bekkemlewdiń 
eń qolaylı usılı boladı. 
Juwmaqlap aytqanda, hár tárepleme kámil, erkin pikirleytuǵın shaxslardı tárbiyalaw 
mámleket siyasatınıń ústin turatuǵın baǵdarına aylanǵan sharayatta oqıwshılar sóylewin 
rawajlandırıw úlken áhmiyetke iye. Sóylewdi rawajlandırıw erkin pikirleytuǵın shaxstı 
qáliplestiriwdiń zárúrli shárti. Solay eken, baslawısh tálimde oqıwshılardıń sóylewin 
rawajlandırıw mashqalası bárqulla dıqqat orayındaǵı máselelerden bolıp sanaladı. 
Ádebiyatlar 
1. 
Умумий ўрта ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг умумтаълим 
фанлари бўйича малака талаблари // Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари 
тўплами, 2017. – Б. 141–142. 
2. 
B.Qutlımuratov, Q.Xojamuratova, G.Qutlımuratova. Ana tili: grammatika, 
orfografiya hám til o‘siriw: 2 - klası ushın sabaqlıq. – Nókis: « Bilim» 2018. – 128 б.