Ziyoda masharipova

-162-
www.ziyouz.com kutubxonasi
qanday nomlanadi?
A) Grammatik pauza
B) Psixologik pauza V) Mantiqiy pauza G) Emotsional pauza D) Logik pauza
37. “Notiqlikda birinchi, ikkinchi va hatto uchinchi ish ham talaf- fuzdir, to‘g‘ri talaffuzsiz suxandonlik yo‘q”. Ushbu fikr muallifini aniq- lang.
A) Sitseron
B) Isokrat V) Aristotel G) Demosfen D) Forobiy
38. Quyidagi qoidalardan qaysi biri to‘g‘ri?
A) Nutq davomidagi to‘xtamlar turoq deyiladi
B) Nutq davomidagi to'xtamlar rukn deyiladi
V) Nutq davomidagi to'xtamlar intonatsiya deyiladi G) Nutq davomidagi to'xtamlar pauza deyiladi D) Nutq davomidagi to'xtamlar sintagma deyiladi
39. 0‘rtada talashur kechmish va bugun,
Tuproq sochar, ingrar, qo‘ltig‘ida tig‘.
Axir haqiqat bor, valvala nechun?
Buncha osmon yiroq, buncha yer qattiq?!
Ushbu she'mi o‘qiganda nechta o‘rinda pauza qoTlanadi?
A) Besh o‘rinda
B) To‘rt o‘rinda V) Olti o‘rinda G) Yetti o‘rinda D) To‘qqiz o‘rinda
- 163-
www.ziyouz.com kutubxonasi
40. Ifodaviylikning asosiy vositasi bo‘lib, inson hissiyoti va hola- tining rang-barang tovlanishlarini aks ettirishga xizmat qiladi. Ushbu ta'rif nima haqida?
A) Talaffiiz haqida
B) Intonatsiya haqida V) Emfatik urg‘u haqida G) Ovoz haqida
D) Ritm haqida
41. “... chiroyli ovoz va dilkash ohangda va’z va nasihatlar bilan shug'ullanardi”. Ushbu fikr muallifi kim? U qaysi voiz haqida so‘z yuritgan?
A) Navoiy, Husayn Voiz Koshifiy haqida
B) Ibn Sino, Aristotel haqida V) Forobiy, Aristotel haqida G) Sitseron, Demosfen haqida
D) Xondamir, Husayn Voiz Koshifiy haqida
42. Intonatsiyani yuzaga keltiruvchi vositalami aniqlang.
A) Inversiya, takror, ritorik murojaat
B) Vazn, bo‘g‘in, turoq V) Pauza, muallif nutqi G) B va V javoblar
D) Ritorik so‘roq, sintagma
43. Sitseron “Nutqqa go'zallik bag‘ishlaydigan ikkita vosita bor” deganida nimalami nazarda tutgan?
A) So‘z va ritmni
B) Turoq va pauzani
V) Intonatsiya va tempni G) Bo‘g‘in va mknni D) Temp va ritmni
44. She’r musiqiyligi va ohangdorligini ta'minlovchi, lirik qahra- monning his-tuyg‘ularini badiiy ifodalashga xizmat qiluvchi asosiy vositalardan biri...
- 164-
www.ziyouz.com kutubxonasi
A) Temp
B) Intonatsiya V) Ovoz
G) Pauza D) Ritm _#
45. Ritmli nasr n'amunalarini belgilang.
A) “Gul vodiysi”, “Mahbub ul-qulub”
B) “Bolgar qo‘shiqlari”, “Oq kema”
V) “Iqrornoma”, “Muhabbat qo‘shig‘i”
G) “Begona”, “Al-Kimyogar”
D) V va D javoblar
46. Ifodali o'qishda qahramonlar holatiga kirishda ikki narsa juda muhimdir. Bu nima deb o‘ylaysiz?
A) Harakat va yuz ifodasi
B) Psixologik pauza va ritm V) Intonatsiya va temp
G) Ovoz va yuz ifodasi D) Temp va ritm
47. “Eng ajib fikr ham agar yomon ifodalansa, o‘z qimmatini yo'qotadi, agar takrorlanaversa, odamni diqqinafas qiladi”. Ushbu fikr kimga tegishli?
A) Volter
B) Forobiy V) Beruniy G) Sitseron D) Aristotel
48. Nutqning qanday chiqishi, ya’ni eshituvchilar tomonidan yaxshi yoki yomon qabul qilinishi, birinchi navbatda, kimga yoki nimaga bogTiq?
A) Badiiy asarga
B) She’r mazmuniga V) Ijrochiga
- 165 -
www.ziyouz.com kutubxonasi
G) Muallifga D) Eshituvchilarga
49. She'r - hayajonli, to‘lqinli va ehtirosli nutq bo‘lsa, nasr qanday nutq?
A) Shiddatli nutq
B) Hayajonli nutq V) Murakkab nutq
G) Nisbatan tinch-osoyishta nutq D) 0‘zgaruvchan nutq
50. Aruz vaznining asosini nima tashkil etadi?
A) Hijolaming sifati
B) Bo‘g‘inlaming xilma-xilligi V) Ruknlar
G) Hijolar D) Baytlar
- 166-
www.ziyouz.com kutubxonasi
MUNDARIJA
So'zboshi 3
Ifodali o'qish fanining maqsad va vazifalari 5
O'rta Osiyoda notiqlik san'ati 10
Husayn Voiz Koshifiyning hayoti va ijodi 18
Qadim Yunonistonda notiqlik san'ati 25
Ifodali o'qishda nafas, ovoz va talaffuzning o‘mi 38
Ifodali o‘qish vositalari 51
Intonatsiya, temp va ritm - ifodali o‘qishning asosiy vositalari sifatida 66
Ifodali o'qishda yuz ifodasi va harakat 82
Lirik turdagi asarlami ifodali o‘qish 91
Nasriy asarlami ifodali o'qish 127
Amaliy mashg'ulotlarda o'qish uchun she'rlar 143
Test savollari 155