[-]

2-Ma’ruza: Ko’phadlar. ko’phadni ko’phadga bo’lish. Bezu teoremasi.
Tenglama tushunchasi va tenglama yechimi.
Reja:
1. Birhadlar haqida tushuncha
2. Ko’phad haqida tushuncha.
3. Ko’phadlar va birhadlar ustida amallar
4. Bezu teoremasi.
5. Tenglama tushunchasi va tenglama yechimi.

Ko'phadni ko'paytuvchilarga ajratish deb, berilgan ko'phadni ikki yoki bir necha birhad va ko'phadlarning ko'paytmasiga aynan teng bo'lgan ifodaga almashtirishga aytiladi. Ko'phadni ko'pay• tuvchilarga ajratishning bir necha usullari bor.

4.1. Umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqariga chiqarish usuli.

Bu usulda umumiy ko'paytuvchini topish, so'ngra qavsdan tashqariga chiqarish kerak.

^{Misollar: 1) 48a3b2 + 36a2b - l 2a4b3 = 12a2b · 4ab + l 2a2b · 3 -}

_{- 12a}²_{b · a}²_b² _{= 12a}²_{b(4ab - a}²_b² _{+ 3).}

^{2) a2(m- 2) + b(2 - m) = a2(m - 2)- b(m - 2) = (m - 2)(a2 - b).}


4.2. Guruhlash usuli. Ko'phadning hamma hadlari uchun umumiy ko'paytuvchi bo'lmagan holda guruhlash usuli qo'llaniladi. Ko'p• hadning hadlarini, ular ko'phad shaklidagi umumiy ko'paytuvchiga ega bo'ladigan qilib, guruhlarga birlashtiriladi va shu umumiy ko'paytuvchi qavsdan tashqariga chiqariladi.

1-m is o I: 1) xy² -by² - ax+ ab+ y² - a. Ko'phadni ko'paytuv•

chilarga ajrating.

Ye chi Ii sh i. Bu ko'phadning hamma hadlari uchun umumiy ko'paytuvchi yo'q. Ko'phadni xy² - by² + y² - ax + ab - a ko'rinish•

da yozib, birinchi uchta haddan y²
,


_{keyingi uchta hadlarda -a}

umumiy ko'paytuvchini qavsdan tashqari chiqarish mumkin bo'ladi. Shundan so'ng ko'phad ko'paytuvchiga ajratiladi: y²(x - b + 1 )•

-a(x - b + 1) =(x- b + l)(y² - a).

_{2-m is o l: 1) m}² _{- 3m + 2 ni ko'paytuvchilarga ajrating.}

T a ' r i f. Agar
_{/(x) =
(x)} (1)

tenglikka nisbatan o 'zgaruvchi x ning ( 1) ni to 'g 'ri tenglikka aylan• tiradigan barcha qiymatlarni topish masalasi qo 'yilgan bo 'Isa, u hol• da (1) tenglik bir noma 'lumli tenglama deyiladi.

O'zgaruvchining tenglamani tog'ri tenglikka aylantiradigan qiymatlari tenglamaning ildizlari deyiladi.